De Westelijke Balkan wordt met hoge niveaus van energie-armoede geconfronteerd. Dat probleem vormt een belangrijke oorzaak van een zware luchtvervuiling, die tot vele vroegtijdige overlijdens leidt. Dat is de conclusie van een rapport van de Society for Sustainable Development Design (DOOR) en het Energy Institute Hrvoje Požar, beide gevestigd in de Kroatische hoofdstad Zagreb.
Europa kent een gemiddelde energiearmoede van 5 procent, maar in de Westelijke Balkan ligt dat cijfer gevoelig hoger.
“De energiearmoede zet de lokale bevolking aan om massaal van houtkachels gebruik te maken om hun woningen te verwarmen”, merken de onderzoekers op. “Dit heeft echter een rechtstreekse impact op de gezondheid van de omwonenden.”
Kosovo
Uit het rapport blijkt dat Kosovo het zwaarst door energiearmoede wordt getroffen. Daar heeft 40 procent van de bevolking onvoldoende middelen om zich degelijk te kunnen verwarmen. Albanië staat op de tweede plaats met een score van 37 procent, gevolgd door Noord-Macedonië (33 procent), Servië (22 procent) en Montenegro (15 procent).
Geraamd wordt dat in de Westelijke Balkan bijna de helft van de bevolking zijn woning met houtkachels verwarmt. “Dit heeft echter een zware impact op de volksgezondheid”, wordt er opgemerkt.
“Uit een studie van het European Environmental Agency (EEA) blijkt dat luchtvervuiling is de zes landen van de Westelijke Balkan drie jaar geleden meer dan dertigduizend vroegtijdige overlijdens heeft veroorzaakt.”
“Elke verbranding veroorzaakt vervuiling”, werpt Vlatka Matković, energiespecialist bij de Health and Environment Alliance (HEAL). “Dat geldt ook voor het verwarmen met hout. Het verbranden van hout vervuilt de lucht die door mensen, zowel binnen als buiten, wordt ingeademd.”
“Die vervuiling maakt mensen ziek, verergert chronische ziekten en leidt zelfs tot talloze onnodig vroegtijdige sterfgevallen. Vanuit gezondheidsperspectief moeten de landen in de Westelijke Balkan dringend overstappen op energiezuinige, niet-vervuilende en gezonde verwarming.”
Energiebesparing
“Veel huishoudens in de regio gebruiken houtkachels als backup, voor het geval ze door economische tegenspoed in energiearmoede terechtkomen”, voert Matković nog aan. “Dit betekent dat de hoge percentages kwetsbare huizen rechtstreeks bijdragen tot de slechte gezondheidsresultaten van vele gemeenschappen.”
Matković voegt eraan toe dat investeringen in het vervangen van kachels er waarschijnlijk niet in zouden lukken om de vervuiling te verminderen en positieve evoluties voor de gezondheid of het klimaat te genereren.
“In plaats daarvan zal moeten worden geïnvesteerd in energiebesparing en de isolatie van de woningen. Dat zal de volksgezondheid ten goede komen en kan door een verlaging van de verwarmingskosten ook de energiearmoede helpen aanpakken.”
(am)
