Sue Gray had de opdracht gekregen een onderzoek in te stellen naar de feestjes die tijdens de lockdown gehouden zouden zijn in de tuin van de ambtswoning van Johnson. Het rapport van Gray werd maandagnamiddag online gepubliceerd.

Daarin staan enkele ‘algemene bevindingen’. Zo valt te lezen dat een deel van het gedrag rond deze bijeenkomsten “moeilijk te rechtvaardigen valt tegen de achtergrond van de pandemie, toen de regering de burgers vroeg verregaande beperkingen in hun leven te aanvaarden.”

LEES OOK. De vrouw die Boris Johnson in het ravijn kan duwen: Susan Gray, “de machtigste onbekende vrouw van Groot-Brittannië”

Maar Gray schrijft ook dat de bijeenkomsten getuigen van “een ernstig verzuim om niet alleen de hoge normen in acht te nemen die werden verwacht van degenen in het hart van de regering, maar ook de normen die in die tijd van de gehele Britse bevolking werden verwacht.”

“Soms lijkt het erop dat er te weinig werd nagedacht over wat er in het hele land gebeurde bij het overwegen van de gepastheid van sommige van deze bijeenkomsten, de risico’s die zij inhielden voor de volksgezondheid en de manier waarop zij voor het publiek zouden kunnen overkomen. Het leiderschap en het beoordelingsvermogen van verschillende delen van Downing Street 10 en het kabinet (van Johnson, red.) hebben op verschillende momenten gefaald. Sommige evenementen hadden niet mogen plaatsvinden. Andere gebeurtenissen hadden zich niet mogen ontwikkelen zoals ze zich hebben ontwikkeld.”

16 bijeenkomsten

Sue Gray zou naar zestien verschillende bijeenkomsten gekeken hebben. Sommigen daarvan vonden op dezelfde dag plaats. Twaalf van die bijeenkomsten zijn nu ook onderdeel van het onderzoek van de politie. Het rapport is het resultaat van interviews met zeventig mensen die de zestien evenementen hebben bijgewoond.

De gepubliceerde versie van het document wordt als “update” omschreven. Het is niet duidelijk of het volledige rapport bekendgemaakt zal worden. De Londense politie had eerder gevraagd om in het rapport zo weinig mogelijk te melden over feiten die het korps zelf nog onderzoekt.

“Ik snap het en ik zal het oplossen”

Premier Boris Johnson gaf maandagnamiddag een statement over het rapport in het Britse Lagerhuis. “Ten eerste wil ik sorry zeggen. Het spijt me voor de dingen die we gewoon niet goed hebben gedaan en het spijt me voor de manier waarop deze zaak is afgehandeld”, stak de premier van wal. Hij voegde eraan toe dat de pandemie “voor iedereen moeilijk” was en gaf toe dat hij van mensen in het hele land grote offers had gevraagd.

“Het is niet genoeg om sorry te zeggen. Dit is een moment waarop we naar onszelf in de spiegel moeten kijken en moeten leren”, klonk het nog. Johnson zei ook de bevindingen van Gray “volledig” te accepteren.

LEES OOK. Druk op Boris Johnson neemt toe door ‘partygate’: partijgenoot Tom Tugendhat wil premier worden

Hij beloofde verder “nu” veranderingen door te voeren in de manier waarop Downing Street en het kabinet worden geleid. “Eerst moet er orde worden geschapen in wat Sue Gray terecht de gefragmenteerde en ingewikkelde leiderschapsstructuren van Downing Street noemt”, aldus Johnson. Dat wil hij doen door onder meer een kantoor van de premier met een permanente secretaris te installeren in Downing Street.

Voorts benadrukte de premier wat zijn regering allemaal heeft kunnen verwezenlijken. “De vraag is of deze regering het vertrouwen nog waard is. Mijn antwoord is ‘ja’.” Johnson sloot af door te zeggen: “Ik heb het begrepen en ik zal het oplossen.”

Tijdens het debat achteraf werd meermaals gevraagd om het ontslag van Johnson. Telkens als de premier het woord kreeg, werd hij ook onthaald door luid gejoel vanuit de oppositie. Zo werd de premier meermaals gevraagd of hij aanwezig was op een feestje in zijn appartement op 13 november 2020. Daarop antwoordde Johnson telkens dat hij daar nu niet op wil antwoorden en dat hij wil wachten op het officiële politieonderzoek.

LEES OOK. Bondgenoten Johnson waarschuwen voor nieuwe verkiezingen bij val van premier