De kamercommissie Gezondheid organiseerde maandag een tweede van een hele reeks hoorzittingen over een mogelijke algemene vaccinatieplicht. Eerder kwamen al enkele stemmen aan het woord die geen voorstander zijn van een vaccinatieplicht. Dit keer was het biostatistiscus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt) die er de spits mocht afbijten. Die sprak zich niet uit over een vaccinatieplicht maar kwam wel met een hele reeks cijfers die opnieuw wezen op het belang van vaccinatie, die ook in omikrongolf een aanzienlijke rol heeft gespeeld. Maar, zei Molenberghs ook, uit onderzoek blijkt dat de werkzaamheid van de vaccins vermindert en een booster nodig is geweest. 

LEES OOK. De mening van ‘antivaxer-expert’ Geert Vanden Bossche over vaccinatieplicht: veel halve waarheden, maar niet alles is van de pot gerukt

Epidemioloog Marius Gilbert klikte daar bij aan. “De duur van de bescherming van het vaccin blijft weinig bekend. Het effect van de booster lijkt met de tijd te verzwakken. Het grote publiek heeft ook die beperkingen van de vaccinatie gemerkt. Het wordt dus moeilijk om te communiceren aan de burgers dat een vaccin hen zal beschermen tegen een infectie, want iedereen kent wel iemand die twee of drie vaccins heeft gehad en toch besmet is geraakt”, zegt hij. 

LEES OOK. Veel kritiek op corona-experts die hun zegje mogen doen over verplichte vaccinatie: “Waarom zou ik niet geschikt zijn?”

Volgens Gilbert kan een vaccinatieverplichting daarom niet volstaan om de besmettingen in de hand te houden. “Ook al waren we 100 procent gevaccineerd geweest tegen de deltavariant, door de afname van de effectiviteit van de vaccins zou dat wellicht onvoldoende zijn geweest. Dat is een belangrijke les die we moeten onthouden”, zegt hij. Hij pleit er dan ook voor om de nadruk in de communicatie naar de bevolking toe te leggen op de bescherming die de vaccins wel bieden en wijst erop dat vaccinatie moet gekoppeld worden aan andere middelen zoals sensibilisering, preventie en behandeling, en dat zeker tijdens de winterperiode. 

(Lees verder onder de foto)

Opnieuw medicaliseren

Gilbert kwam daarnaast met het idee van wat hij noemt de ‘verplichte vaccinatiekeuze’. Daarbij zouden mensen die weigeren zich te laten vaccineren, verplicht langs moeten bij een arts naar keuze tijdens een gratis consult. De verplichting zou dus enkel gaan over het feit dat men moet gaan praten met een arts. Die aanpak zou verschillende voordelen hebben, zegt Gilbert. “De arts kan dan rekening houden met het individuele risico van de patiënt. Er zou een minder last op de schouders van het individu en zijn omgeving rusten. En kwetsbaarder bevolkingsgroepen worden opnieuw in contact gebracht met een medische omgeving”, aldus de epidemioloog, die ook het belang daarbij benadrukte dat de keuze daarmee opnieuw gemedicaliseerd wordt en niet meer bij het individu wordt gelegd. 

LEES OOK. De emotionele epidemioloog die de politiek tegen de haren in strijkt: “Waar sta je dan met je geloofwaardigheid?”

Econoom Mathias Dewatripont, die maandag als derde aan bod kwam, was het idee van Gilbert genegen en ging zelfs nog een stapje verder. “Zo kunnen we de handreiken aan de niet-gevaccineerden die niet goed geïnformeerd zijn en die niet veel contact hebben met gezondheidssysteem. We zouden die ‘verplichte vaccinatiekeuze’ bijvoorbeeld kunnen combineren met positieve aanmoediging, zoals bijvoorbeeld een gratis medische check-up, gekoppeld aan vaccinatie. Misschien kunnen we dubbele winst halen op die manier”, zei Dewatripont.

CST behouden

Die pleitte maandag ook voor het behoud op korte termijn van de coronapas. “Die nu schrappen, is zeker geen goed idee. Ik zie vele redenen om de coronapas aan te houden, gecombineerd met de boosterprik. Niet structureel, maar wel op korte termijn. Het CST is nu geïntegreerd in de barometer, het is geen goed idee om daar op terug te komen. (...) Het CST heeft een aantal nadelen, maar het is een zachte manier om aan te moedigen tot vaccinatie”, aldus Dewatripont. 

Marius Gilbert had daar toch een bemerking bij. “Het grootste deel van de besmettingen gebeurt thuis, op het werk, op school: dat zijn plekken die ontsnappen aan het CST. Dus het nut ervan is zeer beperkt en nog altijd niet aangetoond”, aldus Gilbert. “Maar wat natuurlijk wel een bewezen voordeel is, is dat het een middel is om aan te zetten tot vaccinatie.”

LEES OOK. Vaccincriticus oogst kritiek met uitspraken tijdens hoorzitting over vaccinatieplicht: “Wat u zegt is ronduit crimineel”