Regering sluit akkoord over maatregelen rond energiefactuur: “Totaalpakket van meerdere honderden euro’s voor mensen”

Lees hier alles in ons dossier over de compensatie rond de hoge energiefactuur.

“Iedereen voelt dat het leven duurder wordt, vooral energieprijzen stijgen”, zo begon De Croo de persconferentie. “Voor heel wat gezinnen is het een moeilijke situatie geworden. Tot nu toe hebben we maatregelen genomen om de meest kwetsbare mensen te steunen. Ook gezinnen uit de middenklasse krijgen het moeilijker en moeilijker. Mensen maken zich echt zorgen over de betaalbaarheid van de energiefactuur.” 

Volgens De Croo gaat het om een “totaalpakket aan maatregelen van meerdere honderden euro’s voor mensen”. In totaal wordt 1,1 miljoen euro ingezet voor de verlichting van de energiefactuur. “In oktober bij de begroting werd al 760 miljoen euro vrijgemaakt voor zij die het nodig hadden. Dat wordt nu verder aangevuld”, zegt minister van Energie Tinne Van der Straeten tijdens de persconferentie.

• De regering wilde iets ondernemen om de middenklasse te beschermen tegen torenhoge facturen. Na wekenlange discussies is er nu een akkoord om de btw op elektriciteit vanaf 1 maart tot 1 juli te verminderen van 21 tot 6 procent. De btw op aardgas blijft wel ongewijzigd, op 21 procent.

• Daarnaast komt er ook een verwarmingspremie van 100 euro voor elk gezin, ook voor wie op gas of stookolie verwarmt. “Die wordt uitgekeerd via de energiefactuur”, verduidelijkt De Croo. 

• Vervolgens zal er ook een btw-hervorming op poten worden gezet die gebaseerd zou worden op een cliquetsysteem dat de energiefiscaliteit kan moduleren via de accijnzen. Dat systeem, dat vandaag al bestaat voor de brandstofprijzen, maakt het mogelijk om de accijnzen aan te passen aan de energieprijs. Stijgt die prijs boven een bepaald niveau, dan dalen de accijnzen, en omgekeerd. Ook wie meer verbruikt, kan zo meer aangerekend worden. Hoe die accijnsverhoging precies in zijn werk zal gaan, is nog onduidelijk. Op 1 maart zullen ministers Van Peteghem en Van der Straeten dat voorleggen aan de rest van het kernkabinet. Ze krijgen dus nog een maand de tijd. 

• Er is de regering overeengekomen om het uitgebreide sociaal tarief te verlengen tot eind juli. Bijna een miljoen kwetsbare gezinnen genieten daardoor van een goedkoop energietarief, maar dat dreigde eind maart af te lopen. 

Naast de maatregelen om de hoge energiefactuur te compenseren, werden nog een aantal andere maatregelen genomen om de koopkracht te verhogen.

• Zo komt er een verhoging van de minimumlonen, van 1.691 euro naar - met de indexering - 1.800 euro.

• Door de afschaffing van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid (BBSZ), zullen werknemers die tot 3.500 bruto per maand verdienen 100 euro per jaar minder moeten bijdragen.

• Bovendien zullen meer werknemers recht hebben op een werkbonus. De bovengrens voor wie recht heeft op deze werkbonus wordt immers opgetrokken tot een bruto maandloon van 2.841 euro. “Dit betekent netto 153 euro extra koopkracht”, aldus minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke. “Werken moet beloond worden.”

Deze maatregelen zullen worden gecompenseerd door het invoeren van een inschepingstaks voor zowel commerciële als zakelijke vluchten. Ook de accijnzen op tabak worden verhoogd. “We laten niemand achter”, zegt De Croo. “De maatregelen moeten iedereen ten goede komen. De federale regering toont dat ze evenwichtige maatregelen kan nemen.”

“We blijven werken aan een hervorming van onze energiefactuur. Met dit pakket van maatregelen geven we als federale overheid een duidelijk signaal. We geven de meeropbrengsten die we als overheid ontvangen door de hogere energieprijzen integraal terug aan onze gezinnen”, zegt ook minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V).

Het akkoord werd deze ochtend om half tien gepresenteerd tijdens een persconferentie op het kabinet van de premier. Ministers van Financiën en Energie, Vincent Van Peteghem (CD&V) en Tinne Van der Straeten (Groen) waren aanwezig, evenals minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) en minister van Zelfstandigen David Clarinval (MR).

Het compromis is voor elke partij verdedigbaar. CD&V en Vooruit ijverden de afgelopen weken voor een btw-verlaging. Ook energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) werkte afgelopen weekend nog aan een voorstel waarin ze samen met minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) die piste uitwerkte. Dat die tijdelijke vermindering er uiteindelijk alleen komt op het tarief voor elektriciteit, is een opsteker voor Groen. In Het Laatste Nieuws gaf Van der Straeten haar voorkeur daarvoor al aan. Dat er ook een energiekorting van 100 euro komt - een zogenaamde verwarmingspremie - is dan weer goed nieuws voor de liberalen. Open Vld pleitte de afgelopen weken fel voor een energiepremie, omdat een btw-verlaging een te groot gat in de begroting zou slaan.

Per gezin zal de btw-verlaging neerkomen op een korting van ongeveer 65 euro per gezin. Inclusief de cheque, daalt de factuur op vier maanden dan met 165 euro. De totale kostprijs van het pakket is ruim een miljard euro.

Over de verlenging van het sociaal tarief bestond al langer eensgezindheid. De vraag was vooral hoe de regering de groep die daarvoor uit de boot viel zou bijstaan. Het compromis dat nu bereikt is, bevat elementen uit de verschillende voorstellen die de partijen de afgelopen tijd naar voor schoven.

De kern zat gisteravond sinds 18.30 uur opnieuw samen, maar boog zich eerst nog over de mini-taxshift die onder meer een kleine belastingverlaging omvat. De regering had daar in oktober al een akkoord over gesloten, en klopte nu ook formeel af dat een vliegtaks en een verhoging van de accijnzen op tabak die zullen financieren. De socialisten vonden de belastingverlaging eerder niet voldoende toegespitst op de laagste en middeninkomens en stuurden minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) terug naar de tekentafel om de situatie van alleenstaanden te herbekijken. Er was gisteravond al een princiepsakkoord over een eerder aangekondigde belastingverlaging, door de afschaffing van de Bijzondere Bijdrage Sociale Zekerheid, maar voor het finale fiat werd gewacht op een deal over de energiefactuur.

De onderhandelingen duurden tot diep in de nacht voort. Rond half drie 's nachts kwam het verlossende nieuws dat er een akkoord werd gesloten. Dat is juist op tijd, aangezien Energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) en vicepremiers Sophie Wilmès (MR) en Pierre-Yves Dermagne (PS) vanaf woensdag met de koning en de koningin naar Oman en de Verenigde Arabische Emiraten trekken. 

Gisteren liet ook oppositiepartij PVDA van zich horen. De partij berekende enkele weken geleden al dat Electrabel in 2021 en 2022 2,3 miljard euro aan overwinsten genereert door de exploderende energieprijzen. Kamerlid Peter Mertens vraagt de regering om de overwinsten volledig af te romen via een heffing en daarmee de btw-verlaging te financieren. Volgens berekeningen van de studiedienst van PVDA betaalt Electrabel maar 21% aan nucleaire rente op dat bedrag en “graait ze dus nog 1,8 miljard euro”. 

De regering laat de CREG momenteel berekenen hoeveel overwinsten er worden gemaakt en benadrukte al dat het niet de bedoeling is dat iemand zich verrijkt met deze crisis. Maar Van der Straeten wees er eerder al op dat de juridische mogelijkheden om in te grijpen beperkt werden door haar voorgangster op Energie, Marie-Christine Marghem (MR).

Bekijk hier de reactie van N-VA-fractieleider Peter De Roover: