Direct naar artikelinhoud
Voor u uitgelegdCoronacomplotten

Nee, er zitten geen microchips in de vaccins: de grootste coronacomplotten ontkracht (deel 2)

Nee, er zitten geen microchips in de vaccins: de grootste coronacomplotten ontkracht (deel 2)
Beeld Sven Franzen

Ook al zijn de voordelen van de coronavaccins allang bewezen en oneindig vaak geduldig door experts uitgelegd, nog altijd weigeren veel mensen fanatiek een prik of twijfelen ze aan het nut ervan voor zichzelf of hun kinderen. De wetenschap moet het opnemen tegen een stortvloed aan desinformatie over de vaccins. Soms zijn de nepverhalen bijna hilarisch absurd en vergezocht, vaak worden ze bedrieglijk geloofwaardig en overgoten met een ogenschijnlijk wetenschappelijk sausje gepresenteerd. Ook deze week buigen we ons over zeven van de populairste, raarste en schadelijkste complottheorieën, feit en fabel uit elkaar pulkend.

Herlees deel 1 van ‘De coronacomplotten ontkracht’: 

‘Het mRNA in de vaccins is na enkele dagen weg uit ons lichaam’

1. Via de vaccins krijg je microchips ingeplant

De claim: De coronavaccinatie is één grote dekmantel om bij iedereen een microchip in te planten. Die met financiële steun van Microsoft-oprichter Bill Gates ontwikkelde chip bevat een trackingsysteem waardoor gevaccineerden overal kunnen worden gevolgd. Filmpjes waarop magneten op de plek van de injectie aan de arm blijven plakken of van armen die na een vaccinatie magnetisch zijn geworden, bewijzen dat er iets mee is ingespoten.

Hoe het echt zit: Dat Bill Gates – voor veel antivaxers de baarlijke duivel – in dit verband wordt genoemd, is niet verwonderlijk. Met de Bill & Melinda Gates Foundation, het liefdadigheidsfonds dat hij met zijn ex-vrouw oprichtte, steunt hij al jaren de inspanningen om infectieziekten als polio en mazelen de wereld uit te helpen. De stichting doneerde ook miljoenen aan research naar coronavaccins en -behandelingen.

Het microchipverhaal is waarschijnlijk ontstaan na een interview met Gates op de microblogwebsite Reddit in maart 2020. Om winkels en horecazaken open te houden, zei hij toen, moest er wellicht een soort digitaal certificaat komen dat aangaf of iemand gevaccineerd of getest was. Hij opperde voorts dat het voor de overheid nuttig zou zijn om te weten waar en hoeveel mensen positief hadden getest en om een contacttracingsysteem op te zetten zoals in Zuid-Korea. Hij pleitte, kortom, voor een vaccinatiepas zoals wij die hier al een tijdje kennen.

De quote werd opgepikt door Biohackinfo.com, een Zweedse website van biohackers die graag allerlei microchips in het menselijk lichaam ingeplant zien. Zij pakten uit met de titel: ‘Bill Gates wil microchipimplantaten gebruiken tegen het coronavirus’. Gates had het woord ‘microchip’ niet in de mond genomen, maar de geest was uit de fles en het verhaal werd in oneindig veel variaties op sociale media verspreid. Het werd vaak gekoppeld aan projecten gesteund door de Bill & Melinda Gates Foundation, met name onderzoek naar onzichtbare quantum dots (quantumstippen), waarmee informatie in de huid kan worden opgeslagen.

Concreet gaat het om in december 2019 gepubliceerd onderzoek aan het vermaarde Massachusetts Institute of Technology (MIT). Om ziekten te kunnen uitroeien, zijn betrouwbare vaccinatiedata nodig. In ontwikkelingslanden is dat vaak een probleem. De MIT-onderzoekers bekeken daarom of vaccinatiegegevens niet in of onder de huid konden worden bewaard. Ze kwamen uit bij quantumstippen, een soort onzichtbare inkt die je samen met het vaccin kunt toedienen. Met die inkt, eigenlijk een soort halfgeleidende ultrakleine kristallen, kunnen vaccinatiedata in iemands arm worden bewaard. De gegevens zijn onzichtbaar en zijn alleen met een speciale smartphonefilter te lezen. De toediening zou gebeuren via een pleister met oplosbare micronaaldjes. Het voordeel is dat daarvoor geen getraind verplegend personeel nodig is.

Olie op antivaxvuur waren ook enkele uitzendingen van 60 Minutes: het veelbekeken Amerikaanse nieuwsmagazine van de zender CBS berichtte in april 2021 dat het Amerikaanse leger onderzoek doet naar een sensor die onder de huid kan worden ingeplant om virussen op te sporen. Kort daarna had het programma een item over het grote tekort aan microchips op de internationale markt. En net rond die tijd liet het techbedrijf IBM trots weten dat het de kleinste en krachtigste microchip aller tijden had ontwikkeld. Meng dat alles door elkaar – de favoriete bezigheid van antivaxers – en een theorie over ingeplante chips is snel gemaakt.

Omdat het altijd nog gekker kan: vorige zomer moest Rochelle Walensky, directeur van de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC, nog met uitgestreken gezicht weerleggen dat, zoals toen op onder meer TikTok rondging, wie het AstraZeneca-vaccin kreeg níét via bluetooth verbindbaar is.

De talloze filmpjes van magneten of andere voorwerpen die op de plaats van de injectie blijven plakken, moeten dan weer bewijzen dat de vaccins magnetische ingrediënten bevatten. Een TikTok-video met een Yoda-magneet werd meer dan 700.000 keer bekeken voor hij werd verwijderd.

Isabel Leroux-Roels (diensthoofd Centrum voor vaccinologie, UZ Gent): “Onderzoekers van de Universiteit Namen hebben dat een aantal maanden geleden eens voor de aardigheid onderzocht: uit hun bevindingen bleek dat na een vaccinatie allerlei voorwerpen wel degelijk aan een geprikte arm kunnen blijven plakken, onder andere sleutels, muntstukken, mobiele telefoons en messen. Bij de andere arm lukte dat niet. Men heeft het met allerlei apparaten gemeten en er viel ook geen magnetisme te detecteren.”

Wat zou de verklaring dan kunnen zijn?

Leroux-Roels: “De vaccinatie veroorzaakt een lokale ontsteking. Bij heel wat mensen wordt de arm pijnlijk en soms ook wat rood. Daardoor kan hun lichaam op de plek rond de prik wat meer talg en zweet produceren, waardoor die plek wat plakkeriger wordt. Als je talkpoeder – dat vet en vocht absorbeert – op de arm aanbrengt, verdwijnt dat effect.”

Voor alle duidelijkheid: er zitten geen metalen of magnetische ingrediënten in de vaccins.

Leroux-Roels: “Sommige vaccins bevatten wel aluminiumzouten, maar niet de bij ons gebruikte coronavaccins. Aluminium is bovendien niet magnetisch. Als de vaccins wél metalen zouden bevatten, zou het ook om zulke kleine hoeveelheden gaan dat een magneet ze onmogelijk zou kunnen oppikken.”

1. Via de vaccins krijg je microchips ingeplant
Beeld web

2. De vaccins zijn niet halal of koosjer

De claim: Moslims en joden mogen zich niet laten vaccineren. De coronavaccins bevatten namelijk producten die afkomstig zijn van varkens, dieren die ze als onrein beschouwen.

Hoe het echt zit: Sommige vaccins bevatten gelatine, een eiwit dat van slachtafval (meestal van varkens) wordt gemaakt – het dient als stabilisator, om de vaccins veilig te transporteren en stockeren. Maar volgens de richtlijnen voor moslims is die gelatine zo sterk bewerkt (het varkensafval wordt in baden met chemicaliën opgelost en gezuiverd) dat het product als halal mag worden beschouwd. Voor het joodse geloof is gelatine dan weer toegestaan omdat het preparaat niet via de mond wordt ingenomen, maar via een injectie met een vaccin wordt toegediend. Zowel joodse als islamitische religieuze leiders hebben hun gemeenschappen al aangeraden zich te laten vaccineren.

Met de coronavaccins stelt zich het probleem ook helemaal niet: die van Pfizer en Moderna bevatten geen gelatine. Ook veganisten hoeven zich dus geen zorgen te maken. In andere vaccins zal gelatine wellicht wel nog jaren worden gebruikt: vaccins zonder gelatine zijn duurder, moeilijker te vervoeren en minder goed te bewaren. Farmabedrijven zijn wel bezig met de ontwikkeling van volledig varkensproductvrije alternatieven.

De mRNA-vaccins bevatten, zoals in een niet-aflatende stroom misleidende memes en posts op sociale media wordt beweerd, ook geen giftige kwikverbindingen, chloroform, neurotoxinen, zaaddodende stoffen, cellen van menselijke foetussen of levende parasieten. De hoofdbestanddelen van bijvoorbeeld het Pfizer/BioNtech-vaccin zijn mRNA, lipiden, kaliumchloride, kaliumfosfaat, natriumchloride en sucrose. Ingrediënten die u probleemloos door uw cornflakes kunt roeren (sucrose kent u beter als tafelsuiker).

3.  De vaccins verzwakken je immuunsysteem

De claim: De vaccins doen ons immuunsysteem minder goed werken, zodat we vatbaarder worden voor andere infectieziekten en een groter risico lopen op auto-immuunziekten.

Hoe het echt zit: Eind 2021 begonnen onder meer op Twitter en Reddit berichten te circuleren dat de vaccins vaccine acquired immunodeficiency syndrome (VAIDS) zouden veroorzaken, een op aids (acquired immune deficiency syndrome) lijkende nieuwe aandoening, omdat ze het immuunsysteem geleidelijk zouden afbreken. De antivaxwebsite America’s Frontline Doctors (AFD) schreef in december vorig jaar, citerend uit het medische vakblad The Lancet, dat de bescherming door de vaccins na een tijdje afneemt. Volgens AFD treedt het fenomeen op bij mensen die meermaals zijn geprikt en wordt het ook wel ‘immuunerosie’ genoemd. VAIDS zou verantwoordelijk zijn voor het toenemende aantal gevallen van hartontsteking en andere aan de vaccins gerelateerde aandoeningen. Maar het is een verzonnen ziekte. In de medische literatuur wordt er nergens naar verwezen. Ook de vergelijking met aids slaat nergens op: bij aids werkt een specifieke groep immuuncellen niet meer goed omdat ze door het hiv-virus worden aangetast, terwijl de vaccins het immuunsysteem net versterken. De antistoffen in het bloed nemen na een tijdje af, maar dat heeft niets met VAIDS te maken. Als zoiets als VAIDS zou bestaan, zou het na een paar miljard prikken wereldwijd ook allang officieel vastgesteld zijn.

Greg Van Avermaet.Beeld BELGA

Volgens andere claims zouden de mRNA-vaccins het lichaam leren om zichzelf aan te vallen, wat de kans op auto-immuunziekten zou verhogen.

Bij ons wordt deze complottheorie nijver verspreid door de op sociale media zeer actieve Geert Vanden Bossche, een wetenschapper die zichzelf omschrijft als ‘onafhankelijk viroloog en vaccindeskundige, voorheen werkzaam bij onder andere GAVI en de Bill & Melinda Gates Foundation’ en ‘geen antivaxxer’ (sic). In een in maart 2021 gepubliceerde en massaal gedeelde open brief beweert hij dat de coronavaccins het immuunsysteem kunnen aantasten. Dat systeem kan namelijk alleen maar goed functioneren als we met zoveel mogelijk verschillende virussen en ziektekiemen in contact komen, wat de vaccins zouden verhinderen.

Leroux-Roels: “Zoals wel vaker bij dit soort beweringen, zit er een element van waarheid in. Als kinderen in een te steriele omgeving worden grootgebracht, kan hun immuunsysteem reageren op dingen die normaal geen reactie opwekken. Zo kunnen allergieën ontstaan. Het is belangrijk dat jonge kinderen met tal van micro-organismen in hun omgeving in aanraking komen. Maar de crèches zijn tijdens de pandemie opengebleven, en kinderen hoeven er ook geen masker te dragen: het aantal verkoudheden is op die plekken zeker niet afgenomen.

“En hoe zouden de vaccins het aangeboren immuunsyssteem bij volwassenen kunnen verzwakken? Wij worden voortdurend aan allerlei virussen en bacteriën blootgesteld. Ze zitten ook in voedsel en drinkwater. Wees gerust, ons immuunsysteem wordt nog meer dan genoeg op de proef gesteld.”

Kortom, de vaccins vormen geen gevaar voor het immuunsysteem?

Leroux-Roels: “Wie dat beweert, onderschat de kracht van ons immuunsysteem. Dat ze zich na een prik wat grieperig voelen, zien sommige mensen als een teken van verzwakking, maar het wil juist zeggen dat het immuunsysteem geactiveerd wordt.”

Wielrenner Greg Van Avermaet weet zijn tegenvallende prestatie in de Benelux Tour, begin september 2021, aan de Pfizer-prik die hij een paar maanden eerder had gekregen. Die zou zijn immuunsysteem hebben ontregeld.

Leroux-Roels: “De ontsteking die de vaccinatie opwekt, kan de eerste dagen na de prik wat vermoeidheid geven. Dat kan sportprestaties beïnvloeden. Ik heb al veel mensen gevaccineerd die aan het trainen waren voor een marathon en een paar dagen niet of minder goed konden trainen. Maar een prik die je maanden tevoren hebt gekregen, kun je toch moeilijk als excuus inroepen voor een mindere prestatie. Van Avermaet is ook niet meer van de jongsten, misschien is het eerder daaraan te wijten. (lacht)

Thierry Baudet wil een bloedbank met ongevaccineerd bloed.Beeld BELGAIMAGE

4.  De vaccins doen rare dingen met je bloed

De claim: Bij wie een vaccin heeft gekregen, kan het bloed verdikken, verkleuren of samenklonteren; ook kunnen de rode bloedcellen beschadigd raken. In september 2021 dook een viraal Instagram-bericht op met een afbeelding met twee bloedzakken, de ene met een duidelijk donkerder inhoud dan de andere. Volgens de bijbehorende tekst was de ene zak afkomstig van een gevaccineerde, de andere van iemand die geen prik had gehad, en leek het bloed in de donkere zak verdacht geklonterd.

Hoe het echt zit: Bloed kan van nature verschillende tinten rood hebben. De kleur van onze rode bloedcellen is afkomstig van de hemoglobine die ze bevatten, een molecule die zuurstof door het lichaam transporteert. De hoeveelheid zuurstof bepaalt ook hoe rood het bloed is. Bloed dat van het hart komt, is rijk aan zuurstof en dus helder rood. Bloed dat via de aderen naar het hart teruggepompt wordt, bevat minder zuurstof en heeft een donkerder tint. De kleur hangt ook af van de (variërende) hoeveelheid rode bloedcellen, ijzer of lipiden, van hoeveel vet of spieren iemand heeft, van welke arm het komt (de vaak gebruikte of de andere), enzovoort.

Het verhaal dat de vaccins het bloed doen klonteren, vindt wellicht zijn oorsprong in berichten over de vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson.

Leroux-Roels: “De vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson kunnen bloedklonters veroorzaken, maar dat is een zeldzame bijwerking bij ongeveer één op de honderdduizend gevaccineerden, vooral vrouwen, twee of drie weken na de vaccinatie. Wie erdoor wordt getroffen, maakt om nog onduidelijke redenen antistoffen aan die de bloedplaatjes aanvallen. Wat we vooral moeten onthouden: na een corona-infectie is de kans op bloedklonters vele malen groter. Bovendien worden de vaccins van AstraZeneca en Johnson & Johnson bij ons niet meer toegediend.

“Verder kan het ook gewoon een oude bloedzak geweest zijn die men een tijd heeft laten liggen. Dan kunnen de rode bloedcellen openbarsten en krijg je een bruinere kleur.”

Complotdenkers vrezen ook dat ze het vaccin in hun bloed zouden kunnen krijgen via een transfusie, zeker nu er door het grote aantal gevaccineerden almaar minder ‘zuiver’ donorbloed beschikbaar is. In Nederlandse ziekenhuizen doken al tientallen mensen op met pasjes die aangeven dat ze geen bloed van een gevaccineerde willen. Die pasjes worden op antivaxwebsites te koop aangeboden.

Leroux-Roels: “Via een transfusie krijg je de antistoffen tegen het virus binnen en niet het vaccin. In transfusiebloed zitten antistoffen van alle infecties die de donor ooit heeft doorgemaakt en alle vaccins die hij ooit heeft gekregen. Op zich is dat positief, ook al weten we dat antistoffen die een lichaam niet zelf heeft aangemaakt na een tijdje weer verdwijnen.”

De Nederlandse politicus Thierry Baudet, voorzitter van het radicaal-rechtse Forum voor Democratie en rabiaat tegenstander van de vaccins, stelde al voor om een bloedbank met ongevaccineerd bloed aan te leggen.

Leroux-Roels: “Er zijn al zoveel mensen besmet geweest dat de kans groot is dat veel transfusieweigeraars sowieso antistoffen in hun bloed hebben. En antistoffen worden niet uit donorbloed gehaald. Tenzij je per se een besmetting wilt oplopen, zou het ook niet slim zijn om dat wél te doen.”

Op TikTok duiken almaar meer antivaxers op die zich purebloods noemen (in het Nederlands: ‘bloedzuiver’ of ‘volbloed’), een term uit de Harry Potter-boeken en -films. In het universum van de leerling-tovenaar zijn purebloods tovenaars van wie zowel de ouders als de grootouders tovenaars zijn. Maar het zijn vooral de dienaars van het kwaad, zoals de Malfoys en de Dooddoeners, die zich op hun ‘bloedzuivere’ afkomst laten voorstaan en die vinden dat halfbloeden – zoals Harry Potter zelf – zich niet met tovenarij mogen inlaten. Het doet sterk denken aan de nazi’s, die in 1935 verboden dat Duitsers nog met Joden zouden trouwen om de Arische bloedlijn niet te bezoedelen. Schrijfster J.K. Rowling heeft altijd beweerd dat ze zich pas na een bezoek aan een Holocaustmuseum rekenschap gaf van de gelijkenissen met haar purebloods.

De TikTok-gebruiker die de eerste purebloods-video zou hebben gemaakt, liet ook weten dat het vooral als grap bedoeld was. Aangezien ironie en humor in hun kringen nogal moeilijk liggen, pikten complotdenkers dat niet altijd even goed op.

Herlees deel 1 van ‘De coronacomplotten ontkracht’:

‘Het mRNA in de vaccins is na enkele dagen weg uit ons lichaam’

© Humo