Direct naar artikelinhoud
NieuwsKlimaat

500 miljard euro en tienduizenden doden in 40 jaar: extreem weer had al ontstellend hoge prijs in Europa

Bosbranden in Griekenland legden grote delen van het land in de as.Beeld AFP

Zo’n 500 miljard euro. Dat is de kostprijs van alle stormen, overstromingen en hittegolven die Europa te verwerken kreeg de afgelopen veertig jaar. Dat komt boven op de 85.000 tot 145.000 doden. Het zijn cijfers uit een nieuw rapport van het Europees Milieuagentschap (EEA).

en

Dat de impact van extreem weer groot kan zijn, hoeft niemand ons nog te vertellen na de overstromingen van vorige zomer. Het Europees Milieuagentschap wilde weten wat de kostprijs van zulke rampen, zoals stormen, overstromingen of hittegolven, was tussen 1980 en 2020. Daarvoor sloeg het aan het rekenen met twee grote databases uit de verzekeringswereld.

Die kostprijs loopt zeer hoog op: extreem weer zou Europa de laatste vier decennia ongeveer 500 miljard euro hebben gekost. Voor België zou het gaan over een bedrag tussen de 2,9 en 5,5 miljard euro. Het zijn vooral overstromingen en stormen die voor economische schade zorgen.

Opvallend is dat 3 procent van alle gerapporteerde weerfenomenen verantwoordelijk zijn voor zo’n 60 procent van de geleden economische schade. “Dat lijkt me plausibel”, zegt milieu-econoom Johan Albrecht (UGent). “Kijk naar ons land: Wallonië heeft de afgelopen twintig jaar al een paar keer wateroverlast gekend. Maar niets daarvan weegt even zwaar door als de waterbom die vorig jaar boven Wallonië is losgebarsten. Daardoor zijn 40.000 huizen beschadigd, waarvan 4.000 huizen niet meer bewoonbaar zijn.”

“Het maakt duidelijk dat het hele debat over de vermindering van CO2 die we uitstoten ook een debat is over onze economische veiligheid”, zegt Albrecht. “Een andere verzekeringsmaatschappij, Swiss Re, ging vorig jaar zelfs zover om de klimaatverandering geen milieuprobleem te noemen, wel een economisch risico dat onze economie kan ontwrichten. Dat besef is nog onvoldoende doorgedrongen.”

Het rapport van Swiss Re stelt dat de wereldeconomie met 10 procent zou kunnen krimpen als de doelstellingen uit het Parijs-klimaatakkoord niet gehaald worden. Maar zelfs al halen we de doelstellingen, dan nog zou de wereldeconomie met 4,2 procent krimpen, berekende de verzekeraar.

Dodentol

Naast de economische schade is ook de menselijke tol groot. Afhankelijk van de gebruikte database spreekt het Europees Milieuagentschap van 85.000 tot 145.000 doden als gevolg van extreem weer de laatste vier decennia. Voor ons land zou het gaan om een dodentol tussen de 2.172 en 4.642 mensen. Vooral hittegolven eisten een zware tol: 91 procent van alle doden zouden op hun conto geschreven kunnen worden.

Overstroming van vorige zomer in Pepinster.Beeld Eric de Mildt

“Herinner u de hittegolf van 2003: die eiste in heel Europa 70.000 mensenlevens”, zegt klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB). “We waren daar niet op voorbereid. Vandaag zijn er wel hitteplannen waardoor we onze kwetsbaarheid in zekere mate hebben kunnen terugdringen.” Al konden die niet voorkomen dat de hittegolf van 2020 ons land 1.400 levens kostte.

Het rapport van het EEA is vooral belangrijk omdat we weten dat extreem weer in de toekomst vaker en feller zal voorkomen. “Daar bestaat geen twijfel over”, zegt Thiery. Hij berekende vorig jaar dat zelfs als de huidige klimaatbeloftes gehaald worden, kinderen die vandaag geboren worden tot zeven keer meer met extreem weer te maken zullen krijgen dan zestigers. “De cijfers spreken voor zich: we kijken aan tegen een enorme economische schade en menselijke tol die als een last op alle generaties zal wegen.”