Direct naar artikelinhoud
InterviewTom Lenaerts

Tom Lenaerts: ‘Ik ben er oprecht van overtuigd dat ik me niet schuldig heb gemaakt aan MeToo-gedrag’

Tom Lenaerts: ‘Ik ben er oprecht van overtuigd dat ik me niet schuldig heb gemaakt aan MeToo-gedrag’
Beeld Carmen De Vos

Tom Lenaerts (53) heeft een nieuwe fictiereeks klaar, over een vriendenbende met een onfris verleden. Twee zomers wordt spannend, maar de tv-maker wilde er ook een paar eieren in kwijt. Over MeToo bijvoorbeeld, en hoe gretig we tegenwoordig hakbijl en schandpaal bovenhalen. ‘Mededogen is soms ver te zoeken.’

en

“Mooi, hè”, zegt Tom Lenaerts met enige trots wanneer hij met een kop koffie in de hand zijn kantoor komt binnen­gewandeld. Zijn productiehuis Panenka huist tegenwoordig in de Watt Toren vlak bij het Antwerpse Koning Albertpark. Vanachter zijn bureau ziet hij Brouwerij De Coninck liggen. “Als de wind goed zit, ruikt het hier naar mout en hop. Fantastisch toch?”

Veel tijd om zorgeloos van die stadsgezichten te genieten is er niet. Zondagavond komt Twee zomers op het scherm, een nieuwe fictiereeks die Lenaerts samen met Paul Baeten Gronda schreef. Maar zelfs een indrukwekkende resem televisiehits achter zijn naam blijkt geen immuniteit te bieden tegen klamme handjes.

“In mijn achterhoofd weet ik wel dat het op een zondagavond op Eén moeilijk mis kan gaan. Maar toch blijf ik me voelen als een klein kind dat met zijn pas afgewerkte tekening naar mama en papa gaat, in de hoop dat zij het mooi vinden. Je wilt altijd iets maken dat beter is dan wat je eerder deed. Als de cijfers tegenvallen en mijn werk dus niet meer gesmaakt wordt, zal ik waarschijnlijk iets anders moeten gaan doen. En laat televisie maken nu net zijn wat ik het liefste doe.”

BIO

geboren op 25 oktober 1968 in Deurne / begon zijn tv-carrière in 1993 achter de schermen bij Morgen maandag / presenteerde tv-programma’s als Schalkse ruiters, De pappenheimers en Tien voor taal / bedacht mee De mol / schreef fictiereeks als De parelvissers, Met man en macht en Over Water / verliet na 15 jaar Woestijnvis om in 2014 productiehuis Panenka op te richten / maakte daar programma’s als Taboe, Switch, Winteruur en Therapie / heeft samen met zijn vrouw Tineke drie volwassen kinderen

Er zijn, wat Twee zomers betreft, niet alleen de cijfers in eigen land om in de gaten te houden. De reeks is binnenkort ook op Netflix te zien. “Gedubd in tien talen, ondertiteld in dertig”, zegt Lenaerts. “Een mooi compliment. Dat ze daar bij Netflix zo veel geld voor uittrekken, wil toch zeggen dat ze in de reeks geloven.” Die internationale context is een nieuw gegeven. “Vijf jaar geleden was dat ondenkbaar. Dan stond je als Vlaamse televisiemaker met een klein microfoontje je waren aan te prijzen. Dankzij die streamingplatformen heb je nu plots een megafoon in handen.”

Over de reeks zelf kunnen we u alvast het volgende melden: het verhaal draait om een groep zorgeloze twintigers die in 1992 samen vakantie vieren, tot een van hen bij een tragisch ongeluk om het leven komt. Dertig jaar later komen ze weer samen in een luxevilla op een eiland aan de Côte d’Azur. Daar duikt een explosief filmpje op, gedraaid tijdens die bewuste zomer van 1992, en blijkt de vriendschap van toen aan erosie onderhevig. Lenaerts omschrijft het als een verhaal waarbij de spanning rond de whodunit-vraag als glijmiddel voor een psychologisch drama over twintigers en vijftigers dient.

‘‘Twee zomers’ gaat niet over mij, dat is de kracht van verbeelding. Ik word ook zot van het idee dat een gay personage alleen door een gay acteur gespeeld mag worden.’Beeld Carmen De Vos

Wat wilt u daarover vertellen?

“Twee zomers bevat dezelfde thema’s als De parelvissers (fictie­reeks die Lenaerts in 2006 samen met Michiel Devlieger en Michel Vanhove maakte, red.). Ik heb er geen probleem mee van mezelf te pikken. (lacht) Het is een verhaal over de menselijke aard. Over het feit dat niemand wit of zwart is en dat mensen zo moeilijk met elkaar communiceren. Mochten de twintigers van toen de feiten eerlijk benoemd hebben, dan had de wereld er voor de vijftigers van vandaag helemaal anders uitgezien. Maar zo zit de mens helaas niet in elkaar. Is het schroom? Angst? Geen idee. We veroorzaken allerlei problemen zonder dat we het zo bedoelen. Dat maakt het leven mooi maar ook vermoeiend.”

Net als bij De parelvissers gaat het in Twee zomers opnieuw over een vriendengroep die uit elkaar valt. Een rode draad die de amateurpsycholoog in ons doet vermoeden dat u uit eigen ervaring put.

“Schrijven is voor mij een manier om de werkelijkheid te bezweren. Ik laat mijn personages worstelen in de hoop dat ik het zelf niet hoef te doen. Ik merk dat mensen vriendschap verwarren met nostalgie. Hoe vaak hoor je niet: ‘Dat is mijn beste vriend, ik ken hem al sinds mijn zes jaar.’ Alsof dat een argument is waarop je vriendschap bouwt. Mensen evolueren nu eenmaal in andere richtingen. Ik ben nu een heel andere persoon dan toen ik twintig was en zelfs dan toen ik veertig was. Het is al straf dat ik met Tineke, mijn vrouw, na dertig jaar nog zoveel raakvlakken en interesses deel. En dan delen wij nog een heel leven en drie kinderen met elkaar. Met vrienden is dat veel minder het geval.”

Wordt vriendschap overschat?

“Neen, ik denk dat vriendschappen heel waardevol zijn. Weten dat er mensen zijn op wie je kan terugvallen wanneer het moeilijk gaat, kan heel veel troost bieden. Wat wel overschat wordt, zijn vriendschappen voor het leven. Veel van die vriendschappen worden geforceerd in stand gehouden, ik denk vanuit een soort nostalgie. Ik heb zelf twee vrienden die ik al bijna mijn hele leven ken. Ook als we elkaar een hele tijd niet gezien hebben, zitten we heel snel opnieuw op dezelfde golflengte. Maar dat is gewoon geluk hebben, denk ik.”

De kracht van verbeelding

Het verhaal van Twee zomers, over oude vriendschappen die minder stevig blijken dan eerst gedacht, doet denken aan wat Lenaerts bij productiehuis Woestijnvis meemaakte. Lenaerts kon zich niet meer vinden in de koers die het productiehuis na de overname van televisiezender VIER koos. Verzoeningspogingen draaiden op niets uit en in 2014 kwam het uiteindelijk tot een pijnlijke breuk. Lenaerts vertrok na vijftien jaar bij het productiehuis dat hij mee groot maakte om met Panenka zijn eigen ding te gaan doen. “Ik begrijp de vergelijking”, zegt Lenaerts. “Maar ik heb tijdens het schrijven niet aan die periode gedacht. Twee zomers gaat niet over mij, dat is de kracht van verbeelding. Ik word ook zot van het idee dat een gay personage alleen door een gay acteur gespeeld mag worden. Alsof je enkel iets kan spelen als je het eerst zelf hebt meegemaakt. Verbeelding, je inbeelden iemand anders te zijn, is net ons vak.”

Twee zomers gaat ook over desillusies. Niet alleen in vriendschappen, maar ook in relaties, in het soort leven dat je hebt opgebouwd. Is dat herkenbaar als vijftiger?

“Natuurlijk, zo zit het leven in elkaar. Maar in zo’n reeks vergroot je dat uit. Wat is mijn grootste desillusie? (denkt na) Ik wil de vraag niet ontvluchten, maar ik heb het geluk dat ik nog geen enkele zware desillusie ben tegengekomen. Of misschien wel, maar ik slaag erin om heel snel te herkaderen, zoals mijn vrouw dat noemt. Bij een tegenslag zegt ze soms: ‘Wees nu toch eens ontgoocheld. Het is toch niet leuk wat er is gebeurd?’ Maar ik kan makkelijk met een andere bril naar de realiteit kijken. Zo vermijd ik verdriet en desillusie en kan ik weer verder zonder dat er iets blijft hangen.”

Tom Lenaerts vertelt over Brett Kavanaugh, de Amerikaanse rechter die vier jaar geleden bij het Hooggerechtshof benoemd werd en plots beschuldigd werd van aanranding op een studentenfeestje waar hij bijna veertig jaar eerder aanwezig was. “Die zaak hield Paul en mij tijdens het schrijven heel erg bezig. Toen zijn ondervraging live werd uitgezonden, hebben we de hele nacht met elkaar gechat.”

“Met de bril van nu naar vroeger kijken, is natuurlijk gevaarlijk. Je geheugen kan je ook bedriegen, mensen gaan elk op een andere manier om met een trauma. In Twee zomers vraagt een van de personages zich op een bepaald moment ook af wat je ermee bereikt door alles van vroeger weer naar boven te spitten. Maak je daar niet veel meer mee kapot dan dat je ermee oplost? Ik weet het niet, het hangt ook van de zaak af, maar ik vind het wel een interessante vraag.”

Een heel actuele vraag ook.

“Alle MeToo-verhalen die nu naar boven komen, van The Voice of Holland over Kavanaugh tot Jeffrey Epstein... Dat is fantastisch, een supergoede evolutie. Maar de meedogen­loosheid waarmee nu wordt geoordeeld, is soms erg. (twijfelt) Ik moet zien dat ik het goed verwoord. We vragen dat mensen nadenken over wat ze elkaar aandoen, we vragen begrip voor de slachtoffers, maar we doen dat vaak op een heel harde, ongenuanceerde manier. We oordelen heel snel. Vaak is alle nuance – een woord dat je bijna niet durft te gebruiken want het lijkt alsof je daarmee iets vergoelijkt – verdwenen.

“In Twee zomers wilden we die nuance wel brengen. We proberen goed naar de personages te kijken. Wanneer het gaat om schuldgradatie bijvoorbeeld. Ben je in dat soort MeToo-­verhalen even schuldig wanneer je hebt gezien wat er gebeurde of erbij was, maar niet hebt ingegrepen? Wat met het feit dat iedereen zwaar onder invloed was? Ben je niet verantwoordelijk voor je daden als je intenties goed ­waren? Vragen waar ik geen pasklare antwoorden op heb, maar die wel gefundenes Fressen zijn voor een psychologische televisiereeks waarmee we hopelijk ook iets vertellen over die stuitende meedogenloosheid waarmee we vandaag naar de zaken kijken.”

‘Schrijven is voor mij een manier om de werkelijkheid te bezweren. Ik laat mijn personages worstelen in de hoop dat ik het zelf niet hoef te doen’Beeld Carmen De Vos

Oordelen we ook te streng over wat er bij The Voice of Holland is gebeurd?

“Neen. The Voice, dat is machtsmisbruik. En de manier waarop die macht misbruikt wordt, heeft seksuele connotaties. Dat is fout. Punt. Maar je merkt wel aan alles dat we nog aan het zoeken zijn naar hoe we met dat soort zaken moeten omgaan. Een goed voorbeeld was de reactie van John de Mol. Dat hij meewerkte aan die uitzending van BOOS, vond ik ferm. Hij nam zijn verantwoordelijkheid door voor de camera te reageren. Maar dan zegt hij iets verkeerds, volgens mij met de beste intenties – hij wil dat de drempel voor vrouwen om over zulke dingen te praten lager wordt. Hij bedoelt dat goed, maar krijgt de volgende dag de hele maatschappij over zich heen. En wat doet hij? Hij corrigeert zichzelf. Ik vond dat fantastisch. De Mol is een man die nog ouder is dan ik, die vanuit zijn leefwereld wil reageren, en zich aanpast wanneer hij beseft dat hij iets fouts heeft gezegd. In plaats van de hakken in het zand te zetten, leert hij. Natuurlijk mogen mensen op zijn uitspraken reageren. Dat is evident, maar mededogen is soms ver te zoeken en alles wordt over dezelfde kam geschoren.”

Voelen jullie de impact van wat in Nederland gaande is?

“Wij hebben vorige week toch ook een mail gestuurd naar onze medewerkers. Je kan dat overdreven vinden, maar het is niet erg om nog eens expliciet te zeggen dat we zo’n gedrag niet tolereren en een veilige omgeving willen garanderen. Dus ja, uiteraard voel ik die verandering. Ik ben me alleszins meer bewust van mijn machtspositie. Ik ben hier nu eenmaal de baas. En het is niet omdat ik dat zelf zo niet voel, dat het door anderen niet zo gepercipieerd wordt.”

Bent u als baas dan bang dat ook bij Panenka zo’n verhaal opduikt?

“Nee, maar een jaar of vijf geleden, toen de eerste MeToo-­verhalen naar boven kwamen, heb ik toch ook even aan intro­spectie gedaan. Ik ben er oprecht van overtuigd dat ik mij niet schuldig heb gemaakt aan zo’n gedrag, maar dat wil niet zeggen dat dat niet zo is. Natuurlijk gedroeg ik mij anders. Ik zal nu geen vrouwen meer op hun poep slaan.”

Tien jaar geleden wel?

(lacht) “Twintig jaar geleden misschien wel. Ik weet het niet, dat is het eerlijkste antwoord. Maar ik ben in al die jaren geëvolueerd, en de maatschappij ook.”

Dubbelzinnige grapjes met een stagiair aan de koffiemachine, dat kan niet meer?

“Dubbelzinnige grapjes, dat is ook zo’n dooddoener. Ik hoop dat die nog kunnen. Een grapje is een grapje, hè. Ik durf hier ook nog wel tegen medewerkers zeggen: amai, jij hebt een schone rok aan. Ik vind het eerlijk gezegd niet zo moeilijk om te weten waar de grens ligt.”

Vieze grens

Over die grens had Lenaerts het al eerder. “Elke empathische mens wéét toch waar die ligt?” zei hij net na het uitbarsten van de zaak rond Bart De Pauw in Het Nieuwsblad.

“Het is de machtsverhouding die het moeilijk maakt”, klonk het toen. “Ik zou perfect kunnen flirten met een 21-jarige stagiaire die hier héél graag wil werken. Maar dat doe ik niet. Punt. Want dan overschrijd ik een hele vieze grens. Eigenlijk zou zo’n meisje mij, als vijftigjarige, op zo’n moment een pets in mijn gezicht moeten geven, maar dat durft ze dan niet, net door die machtsverhouding.”

Het citaat in kwestie werd tijdens het proces rond De Pauw in de rechtbank door de verdediging gebruikt. “Daar schrok ik van”, zegt Lenaerts. “Maar meer ook niet.” Of hij de Woestijnvis-documentaire over de zaak-De Pauw gezien heeft, willen we weten. En of hij vindt dat ook in die zaak de hakbijl te gretig tevoorschijn werd gehaald? De documentaire heeft hij gezien, zegt Lenaerts, maar over hakbijlen en de snelheid waarmee ze naar boven kwamen, wil hij het liever niet hebben. Aandringen heeft geen zin. “Ik heb me voorgenomen niks meer over die hele zaak te zeggen. Wat ik wou zeggen, heb ik al verteld, namelijk dat het voor alle betrokken partijen een ongelooflijk trieste affaire is.”

Toen u onlangs te gast was in Alleen Elvis blijft bestaan, koos u een beeldfragment waarin de jonge Roger Federer wint van Pete Sampras. De jonge hond die de oude leider van de troon stoot. Een scenario waar u mee bezig bent?

“Je wilt weten wanneer het tijd wordt om te vertrekken? Ik zit niet in een midlifecrisis waarbij ik vecht voor mijn bestaan. Zo lang ik mag en kan doen wat ik graag doe, is daar geen reden voor. Ik ga op mijn 53ste geen Ketnet-programma’s meer presenteren. Ik heb ook helemaal geen ambitie meer om op het scherm te komen, dat is trouwens nooit mijn grote droom geweest. Het presenteren is er toevallig bij gekomen. Wat ik het liefste doe, is televisieprogramma’s maken en ik hoop dat nog lang te kunnen doen. Moet ik daarom bang zijn van de jonge generatie? Tuurlijk niet. Ik zou het fantastisch vinden, mocht het hier vol jonge wolven lopen die mijn taak kunnen overnemen. Waar moet ik tekenen?”

Meent u dat?

“Ik zie dat totaal niet als concurrentie, omdat ik geloof dat je elkaar op die manier beter maakt. Kim Clijsters was nooit zo goed geworden als Justine Henin er niet geweest was. Hadden die twee elkaar niet tegen het lijf gelopen, dan had geen van beiden ooit in de top 10 gestaan. Hoe meer mensen je op professioneel vlak uitdagen, hoe beter.

“Dat ik zo veel voldoening haal uit mijn werk, is volgens mij ook de reden waarom ik op mijn 53ste nog steeds op mijn midlifecrisis zit te wachten. Zo’n crisis ontstaat vaak op het moment dat iemand denkt: is het dit maar? Of: is dit wat ik de rest van mijn leven moet doen? Maar ik hoop, met de hand op het hart, dat ik wat ik nu doe nog heel lang ga mogen doen.”

Manifesteert die midlifecrisis zich elders? Staat er een sportwagen in de garage?

“Neen. Ik ben geen auto-man. Ik heb ook geen dure koersfiets en er is zelfs geen geheime, veel jongere minnares. Ik ben nog altijd heel gelukkig bij mijn vrouw.”

Het geheim van die relatie hebt u ooit aan Wim Lybaert toevertrouwd. De gouden tip is blijkbaar om elk jaar één week met z’n tweetjes op reis te gaan.

“Als je drie kinderen hebt – die van ons zijn nu 23, 21 en 18 – dan kan je zo’n week echt gebruiken. De rest van het jaar leef je heel vaak in functie van die kinderen en het gezin dat je samen moet zien te runnen. Je deelt op den duur enkel nog praktische informatie met elkaar. Heb je dan eens een moment samen, dan val je allebei in slaap van pure vermoeidheid. Dat is een aanslag op je intimiteit. En dan heb ik het niet alleen over de seks die erbij inschiet, maar ook gewoon over dingen met elkaar delen. Ik weet dat het heel onromantisch klinkt, maar je moet echt tijd inboeken voor elkaar. Net zoals je ook voor je werk tijd blokkeert. Ik ben nogal een believer in gedragstherapie. Je past eerst je gedrag aan en daarna volgt de rest wel. Door effectief met elkaar op reis te gaan en je met twee van de rest van de wereld af te zonderen, vind je elkaar automatisch terug. Niet vanaf de eerste dag, dan maak je meestal ambras. Ik weet niet of het nu dé sleutel was tot het succes van onze relatie, maar het heeft er zeker toe bijgedragen.”

‘Ik ben er oprecht van overtuigd dat ik mij niet schuldig heb gemaakt aan MeToo-gedrag. Maar natuurlijk was ik vroeger anders. Ik zal nu geen vrouwen meer op hun poep slaan’Beeld Carmen De Vos

Jullie werken ook samen. Is dat een voordeel of net een nadeel?

“Het grote voordeel is dat we perfect van elkaar weten waar de ander mee bezig is. En wat de impact daarvan is. Dat maakt dat je meer begrip voor elkaars werksituatie hebt. We weten van elkaar wanneer we stress hebben en hoe dat komt. Alleen wanneer we samen aan dezelfde productie werken, is het soms lastig. Omdat je dan allebei een paar maanden aan 130 procent moet werken. Praktisch gezien is dat moeilijk. Dan krijg je discussies over wie op welke dag op tijd naar huis moet om voor eten te zorgen. We doen gelukkig ook compleet andere dingen bij Panenka. Ik selecteer bijvoorbeeld geen kandidaten voor Taboe en Tineke schrijft geen fictiereeksen. Dat helpt wel. 

“Maar genoeg over onze relatie. Wat doen mannen met een midlifecrisis nog zoal tegenwoordig? Een vijver in hun hof graven?”

Een abonnement bij de plaatselijke padelclub nemen?

“Dat doe ik misschien nog wel. Ik heb vroeger veel getennist en een aantal vrienden zijn al twee jaar aan mijn mouw aan het trekken om me naar zo’n padelveldje mee te krijgen. Ik heb dat al twee keer gedaan en ik moet eerlijk zijn: ik vond het heel plezant. Ik denk bovendien nu al dat ik dat heel snel goed ga kunnen. (lacht) Zei hij heel bescheiden.”

Als dat de symptomen van uw midlifecrisis zijn, valt het heel goed mee.

“Ik krijg vaak het verwijt dat ik me niet bloot durf te geven. Dat ik het niet durf te hebben over de dingen waar ik echt mee worstel. Maar wat als die er nu niet zijn? Ik moet me toch niet verdedigen omdat ik gelukkig ben? Misschien moet ik een trauma verzinnen waar ik het dan in interviews over kan hebben.”

Misschien kunnen we u wat dat betreft op weg helpen. De balans tussen werk en leven schijnt in uw geval een lastig onderwerp te zijn.

“Dat blijft een werkpunt. Het is zoals bij een verslaafde: eens je de roes hebt gevoeld, blijf je daar altijd naar verlangen. Bij mij ontstaat die roes wanneer ik in groep dingen mag verzinnen en maken. Daar blijf ik altijd naar op zoek. Alleen ben ik ook verschrikkelijk graag bij mijn gezin. Met ouder worden slaag ik er wel steeds beter in die balans te vinden, al is dat misschien omdat de kinderen ouder worden. De grootste is het huis al uit, de andere twee zitten op kot. Het praktische geregel is voor een groot stuk weg gevallen. Je moet aan het begin van het jaar geen Excel-file meer opmaken met een stel andere ouders om af te spreken wie wanneer naar het voetbal of de tennis rijdt.”

Geen last van het legenestsyndroom?

“Neen, al begin ik mijn ouders wel steeds beter te begrijpen. Mijn moeder streeft er altijd naar om iedereen samen te krijgen. Vroeger vond ik dat vreemd. Het was toch ook goed als mijn broer en ik elk afzonderlijk eens op bezoek kwamen? Nu merk ik zelf hoe leuk het is om alle kinderen op zondagavond rond de tafel te krijgen. Om diezelfde reden heb ik er pre-corona ook altijd over gewaakt om één keer per jaar een grote reis met het hele gezin te maken.”

En die ouder wordende kinderen lopen nog steeds warm voor een reis met mama en papa?

“Je moet er gewoon voor zorgen dat de bestemming exotisch genoeg is. Wanneer je met een huisje in Normandië dat je voor drie weken hebt gehuurd aan komt zetten, dan wordt het lastig. Maar voor een trektocht door pakweg Bolivia en Peru willen ze nog wel eens met hun ouders mee. De vakanties worden dus wat kostelijker, maar het levert wel momenten op die je kan koesteren.”

Valt zo’n familiale vliegtuigreis te rijmen met uw engagement in de strijd tegen de klimaatopwarming?

“Ik ben heel consequent in het inconsequent zijn. Je kan me op duizend fouten betrappen en ik ga me echt niet voor elk van die fouten schuldig voelen. Die individuele culpabilisatie is een heel foute manier om met de klimaatproblematiek om te gaan. Het is te makkelijk. Wanneer we de regel gaan hanteren dat je enkel iets over het klimaat mag zeggen wanneer je zelf niks fout doet, gaat niemand nog iets zeggen en gebeurt er niks meer. Natuurlijk moet je een beetje letten op wat je doet. En als je de trein kan nemen in plaats van het vliegtuig, moet je dat natuurlijk doen. Maar ga ik er mijn gezinsreis naar Bolivia en Peru voor opgeven? Neen. Ga ik die vliegreis op een andere manier proberen te compenseren? Dat dan weer wel.”

‘Vaak krijg ik het verwijt dat ik me niet bloot durf te geven. Maar wat als er nu niets is waar ik echt mee worstel? Ik moet me toch niet verdedigen omdat ik gelukkig ben?’Beeld Carmen De Vos

U bent een van de initiatiefnemers van De Klimaatzaak, een rechtszaak waarmee jullie de politiek tot het opstellen van ambitieuzere klimaatplannen wil bewegen. Hoe staat het daarmee?

“De rechter gaf ons gelijk, de overheid moet dus ambitieuzer zijn wat het klimaat betreft. Alleen is er niet bepaald wat er moet gebeuren als die ambitieuzere plannen er niet komen. Eigenlijk is dat waanzin. En dus gaan we in beroep. Ook al kost dat handenvol geld. Maar wat is het alternatief?”

Hoe bent u bij dat initiatief betrokken geraakt?

“Per toeval. Tom Van Dyck (acteur met wie Lenaerts vaak samenwerkt, red.) en zijn broer Hans nodigden me een paar jaar geleden uit voor een avond die ze rond de klimaatproblematiek organiseerden. We kwamen toen samen met een heel heterogeen gezelschap waar onder anderen ook Jill Peeters, Francesca Vanthielen en Koen Vanmechelen deel van uitmaakten, om met klimaatexperts te spreken. We hebben zo een avond of twintig georganiseerd. En telkens kwam ik geïnspireerd en met heel veel goesting terug. Toen op een van die avonden Roger Cox langskwam, een briljant advocaat die een gelijkaardige rechtszaak in Nederland won, ontstond het idee om een rechtszaak tegen de overheid aan te spannen. Als een soort van hulpmiddel voor de politiek. Bij een veroordeling konden ze die uitspraak als alibi gebruiken om te doen wat er op klimaatvlak moet gebeuren.”

Waarom zet u uw schouders zo nadrukkelijk onder dat initiatief? Om een betere wereld voor uw kinderen achter te laten?

(twijfelt) “Ja, maar in de eerste plaats vanuit mijn eigen overtuiging. Je moet niet te snel je kinderen inzetten. Dat is een te makkelijk argument.”

Bent u bang voor wat eraan zit te komen?

“Neen, het is niet omdat je weet hoe belangrijk iets is en hoe groot het gevaar, dat je de hoop in oplossingen mag verliezen. Het mag je niet verlammen, daar heeft niemand iets aan. Je moet oplossingen zoeken die de angst weg kunnen nemen. Die zijn er wel degelijk, je moet ze alleen willen zien. Er is in tien jaar tijd al veel veranderd.”

Merken we daar enig optimisme?

“Er is geen keuze. Wat is het alternatief? In je bed blijven liggen? Het is niet omdat je angstig bent dat je niet moet blijven spartelen om iets aan de situatie te veranderen. Stel dat je morgen overboord slaat in het midden van de oceaan, dan probeer je toch ook zo lang mogelijk met je hoofd boven water te blijven, ook al is er geen land in zicht. Het goede is dat de urgentie wat ons klimaat betreft steeds groter wordt. Er gebeurt bijlange nog niet genoeg, maar er gebeurt wel al veel. Het is aan ons om op die nagel te blijven kloppen.”

Twee zomers, vanaf zondag 6/2 om 21u05 op Eén en via VRT NU