Swings houdt dubbel gevoel over aan 5.000 meter: “Schaatste niet de wedstrijd van mijn leven”

Sinds 2010 was de 5.000m de afstand van Sven Kramer. Goud in Vancouver, goud in Sochi en goud in Pyeonchang - maar niet in Peking. Hij finishte nog net in de toptien: Kramer werd negende in 6:17.04. Op z’n 34ste, en na veel ellende met de rug, is het beste er duidelijk van af. “Eigenlijk schaam ik me wel een beetje,” bekende King Kramer bij de NOS. “Ik ging voor alles of niks... het werd niks.”

Patrick Roest moest hem opvolgen. De 26-jarige Nederlander heeft al drie wereldtitels allround op z’n palmares staan maar op individuele afstanden moest hij mondiaal telkens genoegen nemen met eremetaal. Het was gisteren niet anders. In de prachtige Ice Ribbon had hij lang uitzicht op het goud maar in z’n allerlaatste ronde maakte Nils van der Poel zijn statuut van topfavoriet helemaal waar. De Zweed, die Nederlandse roots heeft, flitste naar een nieuw olympische recordtijd van 6:08.84, 47 honderdsten sneller dan Roest. “Het is een beetje balen,” zei die. “En toch weet ik dat ik niet sneller kon, want ik was helemaal naar de kloten.”

Bart Swings kreeg de ondankbare taak om rechtstreeks tegen Nils van der Poel te moeten racen. Zes-zeven rondjes bleef hij in het spoor van de olympische kampioen maar toen van der Poel naar turbo schakelde, kon Swings niet meer volgen. Zijn rondetijden gingen van 29.18 en 29.68 naar 30.31 en afsluitend naar 31.01. De 30-jarige Leuvenaar kwam uiteindelijk in 6:16.90 over de meet, goed voor de zevende plek. Deftig, zonder meer. Maar de topdag die hij nodig had om voor een medaille te strijden, die had hij niet.

“Het plan was om van der Poel zo lang mogelijk te volgen,” zegt z’n coach Jelle Spruyt. “En dat ging redelijk goed tot die het tempo optrok. Bart heeft het dan wat laten hangen: ‘Oh neen, Nils rijdt van me weg. Ik zal wel slecht bezig zijn.’ Terwijl hij dat niet had moeten denken want van der Poel won de race. Uiteraard wist Bart wel op voorhand wel dat van der Poel zou wegrijden, maar wanneer je dan effectief op het ijs staat en tegen hem uitkomt, is het lastig om je er niks van aan te trekken en gewoon je eigen rit te rijden. Uiteindelijk heeft Bart gewoon een degelijke rit gereden. Hij had misschien een seconde of zo sneller gekund, maar dat had voor het podium toch ook niet volstaan. Hij had geen wauw-dag.”

En dus stapte Bart Swings zelf met gemengde gevoelens van het ijs. Hij gaf eerlijk toe dat hij op meer had gehoopt dan een zevende plek. “Het was een zware race en ik ging ze ook goed in. Ik wist vooraf ook wel dat van der Poel in het tweede deel de bovenhand zou nemen. Ik wilde aansluiten maar ik verloor mijn techniek en dan maakte dat het nog een hele strijd werd. Mijn plan was goed maar als je technisch niet meer goed rijdt, dan bekoop je dat. Ik werd al vaak vierde, vijfde of zesde op de 5.000m - da’s niet zo ver van het podium. Als ik de race van mijn leven zou rijden, kom ik in de buurt van de medailles, maar helaas was dat vandaag niet het geval.”

Zelfs indien Swings zijn persoonlijk record op een laaglandbaan (6:12.77 in Heerenveen) had verbeterd, had dat niet veel uitgemaakt. De Noor Hallgeir Engebraaten (6:09.88), die het brons greep, en de Rus Sergei Trofimov (6:10.27) waren ook nog te snel. “Engebraaten en Trofimov haalden er wel voordeel uit dat ze tegen elkaar reden,” aldus Spruyt. “Wanneer twee schaatsters aan elkaar gewaagd zijn, zoals zij, dan pushen ze elkaar naar sterke tijden. Bart kreeg van der Poel als tegenstander: dan weet je dat je er na een tijd alleen voor staat. Mentaal is dat lastiger.”

Geen man overboord evenwel voor Bart Swings. Zijn focus ligt op de massastart, die voor 19 februari gepland is. Voor het zover is, treedt hij morgen eerst nog aan op de 1.500m en vrijdag op de 10.000m. “De ambities op die afstanden zijn beperkt: toptien of topacht als hij goed rijdt,” geeft Spruyt mee. “Zeker op de 1.500m zijn de snelle mannen na 700m drie seconden sneller dan Bart, dat verschil kan hij nadien nooit goedmaken. Belangrijk is dat hij een snelle laatste ronde rijdt en tonen dat hij fysiek goed staat voor de massastart. Want dat is waar het om draait.” Zo ziet ook Swings het: “De massastart is de race die telt, dan wil ik meedoen voor de medailles en zelfs het goud. Ik leef nu rustig naar die wedstrijd toe.”