Ze zijn niet voor gevoelige kijkers, de beelden waarmee GAIA vandaag naar buiten komt. Ze tonen runderen en schapen die uitgeput, uitgehongerd, uitgedroogd, zwaargewond of zelfs levenloos op hun bestemming aankomen, na een reis die tot tien dagen duurt.

Alle beelden werden in 2016 gemaakt, door onderzoekers van verschillende dierenrechtenorganisaties die tal van transporten volgden van Europa tot in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Ze tonen mishandeling onderweg, maar ook slachtpartijen ter plekke. Drachtige koeien die in de vrachtwagens bevallen, zieke dieren die verwaarloosd worden, jonge kalfjes die worden verpletterd, amateuristische werkwijzen waardoor dieren een pijnlijke dood sterven: het blijkt schering en inslag.

Ook vanuit België vertrekken zulke transporten. Tien maanden geleden trok GAIA nog aan de alarmbel omdat 70 Belgische runderen ruim twee weken zonder enige verzorging vastzaten aan de Bulgaars-Turkse grens.

“Wantoestanden”

“De Europese Commissie is maar al te goed op de hoogte”, zegt voorzitter Michel Vandenbosch. “Herhaaldelijk is ze ingelicht over de wantoestanden. Het mag duidelijk zijn dat het hier om zware inbreuken op tal van Europese wetten gaat. Toch blijft ze een aanpassing van de wetgeving uitstellen. Europa staat erbij en kijkt ernaar. In andere woorden heet dat schuldig verzuim.”

GAIA vraagt dat Europa werk maakt van een verbod op de export van alle levende dieren naar het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Turkije. Dieren die bestemd zijn voor consumptie zouden eerst in hun land van herkomst moeten worden geslacht, en pas daarna in koelwagens naar hun bestemming gebracht. Ben Weyts (N-VA), Bianca Debaets (CD&V) en Carlo Di Antonio (CDH), de bevoegde ministers in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, steunen GAIA’s vraag. Ze hebben samen een brief daarover aan de Europese Commissie gericht.

Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) is alvast van plan het voortouw te nemen. “Het heeft weinig zin in ons land de regel­geving te ver­strengen over een materie die de landsgrenzen overschrijdt”, klinkt het. “Vandaar dat we willen dat de Europese Commissie de transportverordening evalueert. Ik ga mijn collega’s stevig aan de mouw trekken. Maar als de rest niet mee wil, vrees ik dat we weinig meer zullen kunnen doen.”

Daarom worden dieren levend getransporteerd

Waarom worden dieren niet in ons land geslacht, om ze daarna in koelwagens naar Turkije, het Midden-Oosten en Noord-Afrika te brengen? Hebben we in Europa te weinig capaciteit om de grote hoeveelheden vlees geslacht te krijgen? “Het omgekeerde is waar”, zegt Benoit Luycx van de Vlaamse Veehandelaars en Vleesproducenten (VVV).

“In de landen van bestemming zijn noch de koel- en diepvriescapaciteit noch de distributiemogelijkheden vergelijkbaar met Europa. Vlees wordt nog heel vaak gewoon ongekoeld op straat verkocht.” “Bovendien zijn het allemaal moslimlanden, waar volgens de islamitische voorschriften ritueel wordt geslacht. Ze willen het dus zelf doen”, zegt Michael Gore van Febev, dat de Belgische slachthuizen vertegenwoordigt.

“Het GAIA-rapport brengt dan ook een andere kijk op de discussie rond onverdoofd slachten. Een verbod erop bij ons heeft in feite weinig zin als we het probleem daarna gewoon tot buiten Europa transporteren.”