PS-voorzitter Paul Magnette: “Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met échte winkels”

De federale regering buigt zich eind deze week over de hervorming van de arbeidsmarkt. Daarbij gaat het om het concentreren van een voltijdse job op 4 dagen in plaats van 5, een betere bescherming van wie werkt voor de Ubers en Deliveroo’s van deze wereld, maar ook over avondarbeid in de e-commerce - iets waar de liberalen al lang voor strijden. 

Ter herinnering: vandaag wordt er in de e-commerce vanaf 20 uur aan een tarief van nachtarbeid gewerkt. In oktober evacueerde de regering de discussie over eventuele versoepelingen naar de sociale partners. Aan hen werd gevraagd om te bekijken of het een optie is om binnen een bedrijf een cao af te sluiten, waarbij er van 20 uur tot 24 uur aan het gewone dagtarief gewerkt kan worden met de goedkeuring van 1 vakbond. Maar dat overleg heeft nog niet plaatsgevonden: de sociale partners wachten nog steeds op de eerste teksten van de regering. 

Maar als het van de PS-voorzitter afhangt - en de PS levert met Pierre-Yves Dermagne nu eenmaal de bevoegde minister - dan moet het niet te soepel worden. “Waarom moeten wij arbeiders ‘s nachts in die pakhuizen laten werken?”, aldus Magnette in een interview met ‘Humo’. “Omdat de mensen de klok rond willen kopen en hun pakjes binnen de 24 uur thuis willen hebben. Kunnen wij echt geen 2 dagen wachten op een boek?” Dat bedrijven dan hun hangars over de grens zetten, waardoor ons land jobs verliest aan de buurlanden, vindt hij geen argument. “En dan? Niet de werkloosheid, maar de langdurig zieken zijn het grote probleem. En die sector zal dat probleem nog verergeren. Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met échte winkels en bruisende steden.”

Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert reageerde via Twitter op de uitspraken van Magnette. “Terugkeren naar de economie van 100 jaar geleden zal ons niet helpen. E-commerce kan duizenden mensen nu een job bezorgen. We gaan dat toch niet laten liggen? De PS levert de minister van werk. Die moet zorgen voor werk, niet voor eeuwige werkloosheid!”, aldus Lachaert. In een korte reactie luidt het op diens kabinet dat “e-commerce wat ons betreft niet de regel mag worden. Voor levendige stadscentra hebben we echte winkels nodig.”

Ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez liet op Twitter van zich horen. “De 19de eeuw kan geen samenlevingsmodel zijn. Vooruitgang is een kans. We hebben een open geest en aanpassingsvermogen in onze samenleving nodig voor meer welzijn. We mogen e-commerce niet alleen aan andere landen overlaten. We zouden honderden miljoenen verliezen”, reageert de politicus. 

Voor CD&V-voorzitter Joachim Coens is het geen kwestie van kiezen tussen lokale winkels, of e-commerce. “De toekomst ligt in (de) combinatie van aantrekkelijke winkels én een online aanbod”, tweet hij. “We moeten de sector van e-commerce hier creëren die duurzaam is en met correcte arbeidsvoorwaarden werkt.”

Oppositiepartij N-VA noemt de ideeën van PS-voorzitter Paul Magnette over e-commerce “wereldvreemd” en “onverantwoord”. “De PS denkt blijkbaar dat ze de geschiedenis in haar eentje kan terugdraaien”, reageert Kamerlid Björn Anseeuw.

Anseeuw wijst erop dat heel wat winkeliers in België ook al een online aanbod hebben, om de gewone verkoop aan te vullen. “Net daarom smeken die winkeliers om meer flexibiliteit en willen ze weg van de rigide arbeidsmarkt waarmee de PS en Vivaldi dit land in een wurggreep houdt. Een wurggreep die iedereen in dit land welvaart kost.”

“Wie zegt dat e-commerce moet verdwijnen, leeft nog in het stenen tijdperk.” Dat zegt topman Danny Van Assche van ondernemersorganisatie Unizo. “E-commerce is een heel belangrijk onderdeel geworden van de manier waarop mensen hun aankopen doen. Dat gaat nooit meer weg.”

“Wij hopen dat mensen nog heel lang naar de winkel kunnen gaan, en we hopen ook dat mensen geleerd hebben dat lokaal winkelen belangrijk is. Als er niet meer gekocht wordt bij lokale winkels, verdwijnen die en zijn er minder inkomsten en jobs in ons land, en lopen steden en dorpskernen leeg. Het is dus belangrijk om lokaal te kopen, maar mensen gaan dat uiteraard ook via e-commerce doen.”

Unizo wil wel maatregelen zodat binnenlandse handelaren op dezelfde manier worden behandeld als grote internationale spelers. Het gaat dan bijvoorbeeld over de fiscale behandeling, of over inspecties. Ook pleit de ondernemersorganisatie al langer voor een verbod op gratis retourzendingen.

Comeos, de federatie van de handelssector, reageert teleurgesteld op de uitlatingen van PS-voorzitter Paul Magnette over e-commerce. “Zijn voorstel om van België het eerste land te maken zonder e-commerce getuigt van een ongeziene roekeloosheid”, klinkt het.

De federatie wijst erop dat de Belgen massaal online shoppen, meer dan 80 procent doet dat nu al. “Als al die goederen uit het buitenland moeten komen, verliezen we 9 miljard euro aan omzet en tienduizenden jobs”.  

Comeos betreurt dat de PS-voorzitter denkt dat e-commerce enkel minderwaardige jobs oplevert, en dat consumenten maar moeten wachten op hun bestelling. “Hij denkt dat enkel fysieke winkels het wel zullen overleven. Maar hij heeft het fout. De realiteit is dat elke fysieke winkelketen vandaag ook een digitale strategie heeft en dat de toekomst van de handel fysiek én digitaal zal zijn”, klinkt het. “Als Magnette geen slechte jobs wil, dan is de oplossing simpel: dan moet hij mee de digitale handel vooral hier in België organiseren in plaats van nu bij buitenlandse wereldspelers.”

Comeos gelooft dat er wel degelijk plaats is voor een Belgisch alternatief voor de e-commerce vanuit het buitenland. De periode van de lockdown heeft dat aangetoond, klinkt het: in 2020 verdubbelde het aantal onlinewinkels bijna tot 49.000 stuks. “We moeten dus niet afbouwen, we moeten als Belgische handelaar net de kans krijgen om aan de moderne consument alle comfort te bieden. Laat e-commerce hier floreren in plaats van over de grens en je wint drie keer: er is meer economische toegevoegde waarde in eigen land, met lokale leveranciers. We kunnen dit met Belgische jobs organiseren tegen respectabele loon- en arbeidsvoorwaarden. En ten derde kunnen we zo meer lokale leveringen mogelijk maken en levendige stadskernen met lokale logistieke hubs”, zegt Comeos-topman Dominique Michel. 

“E-commerce kan wél in België!”, zegt de christelijke bediendebond ACV Puls in een reactie. De vakbond gelooft in “een Belgisch model met kwaliteitsvol werk.”

De klok terugdraaien is utopisch”, reageert Kristel Van Damme, verantwoordelijke retail bij ACV Puls. “Maar tegelijkertijd zullen winkels verder moeten inzetten op een leuke winkelervaring met een duurzaam karakter.”

Van Damme benadrukt dat “we niet zomaar het Nederlands model moeten kopiëren”. “Dat is nefast voor werknemers. Kijk maar naar de logistieke centra daar: grotendeels worden deze centra bevolkt door arbeidsmigranten die voor een hoger loon tijdelijk worden tewerkgesteld, terwijl ze dan nog een deel van het loon moeten afstaan aan het interimkantoor voor belabberde huisvesting.”

“Deze jobs willen we niet in België, het ruikt zelfs naar moderne slavernij”, aldus Van Damme. “Wij zullen als vakbond inzetten op een Belgisch e-commerce model, waar kwaliteitsvol werk bovenaan staat.” 

Lees ook:

Regering pakt enkele taboes aan, maar schuift er ook door: zo moet arbeidsmarkt een beetje aantrekkelijker worden