"Laat België maar een land worden zonder e-commerce", uitspraak van PS-voorzitter Magnette lokt forse reacties uit

De versoepeling van de e-commerce tussen 20.00 uur en middernacht maakt deel uit van de maatregelen voor de hervorming van de arbeidsmarkt waar de regering-De Croo zich normaal gezien later deze week over buigt. Het is een punt waar de liberalen al langer vragende partij voor zijn. Die zien met lede ogen aan hoe jobs wegvloeien naar Nederland omdat de regelgeving daar soepeler is.

Maar op veel soepelheid van regeringspartner PS - die met Pierre-Yves Dermagne de bevoegde minister levert - hoeven ze blijkbaar niet te rekenen. "Ik vind de e-commerce geen vooruitgang, maar sociale en ecologische afbraak. Waarom moeten wij arbeiders 's nachts in die pakhuizen laten werken? Omdat de mensen de klok rond willen kopen en hun pakjes binnen de 24 uur thuis willen hebben. Kunnen wij echt geen twee dagen wachten op een boek?", zegt Magnette in een interview met Humo.

De voorman van de Franstalige socialisten benadrukt dat nachtwerk verschrikkelijk slecht is voor de gezondheid. "Dat moet je beperken tot domeinen waar het strikt noodzakelijk is, bijvoorbeeld bij de politie en in ziekenhuizen." 

Het is voor Magnette ook geen probleem dat de orderbedrijven dan gewoon hun pakhuizen over de grens plaatsen. "Niet de werkloosheid, maar de langdurig zieken zijn het grote probleem. En die sector zal dat probleem nog verergeren. Daarom wil ik na de kernuitstap graag de e-commerce-uitstap realiseren. Laat België maar een land worden zonder e-commerce, met échte winkels en bruisende steden", luidt het.

De voorzitters van regeringspartijen Open VLD, MR en CD&V hebben afwijzend gereageerd op de uitspraken van Magnette in Humo. Volgens Egbert Lachaert (Open VLD),  Georges-Louis Bouchez (MR) en Joachim Coens (CD&V) is de sector van e-commerce een sector die we niet aan andere landen mogen overlaten.

Oppositiepartij N-VA noemt de ideeën van PS-voorzitter Paul Magnette over e-commerce "wereldvreemd" en "onverantwoord". "De PS denkt blijkbaar dat ze de geschiedenis in haar eentje kan terugdraaien", reageert Kamerlid Björn Anseeuw.

Politicoloog Carl Devos vindt de uitspraak van Magnette niet verbazingwekkend. "Paul Magnette wil zijn partij de PS op een links-radicale lijn houden. Er was eerder al discussie binnen de regering over wat nu op tafel ligt over het statuut van medewerkers van Uber en Deliveroo, zijn dat werknemers of zelfstandigen. En vooral ook de regeling rond avond- en nachtwerk", legt Devos uit in "De wereld vandaag".

Er zijn eerder al discussies geweest over de regeling rond avond- en nachtwerk. "Bijvoorbeeld bij de opmaak van de begroting voor dit jaar in oktober vorig jaar. Premier De Croo zei toen dat er een akkoord is binnen de regering, maar voor de inkt ervan droog was, zei Magnette dat er geen akkoord is", aldus Devos.

Devos wijst erop dat de voorzitters van buiten de regering voortdurend sterke verklaringen afvuren op de regering. "De PS-minister Dermagne die de arbeidsmarkthervorming regelt, wordt enorm beperkt in ruimte door de uitspraak van Magnette. Dat veroorzaakt spanningen binnen de regering."

Volgens Devos legt de uitspraak van Magnette nogmaals de spanning tussen socialisten en liberalen in de regering bloot. "De liberalen willen heel erg de e-commerce in België ondersteunen. Als we de werkzaamheidsgraad ooit op 80 procent willen brengen, dan moeten we in de e-commerce uitblinken. Met andere woorden het avond- en nachtwerk moet gemakkelijker gaan. Er zit enorm veel spanning op de as tussen links en rechts, de paarse as van deze regering tussen liberalen en socialisten. Dat is de centrale as van deze regering. Als het daar niet goed gaat, voorspelt dat weinig goed voor de vele sociaaleconomische discussies die de komende weken op de agenda staan."

Comeos, de federatie van de handelssector, reageert maandagavond teleurgesteld op de uitlatingen van PS-voorzitter Paul Magnette over e-commerce. "Zijn voorstel om van België het eerste land te maken zonder e-commerce getuigt van een ongeziene roekeloosheid", klinkt het.

De federatie wijst erop dat de Belgen massaal online shoppen, meer dan 80 procent doet dat nu al. "Als al die goederen uit het buitenland moeten komen, verliezen we 9 miljard euro aan omzet en tienduizenden jobs".  

Comeos betreurt dat de PS-voorzitter denkt dat e-commerce enkel minderwaardige jobs oplevert, en dat consumenten maar moeten wachten op hun bestelling. "Hij denkt dat enkel fysieke winkels het wel zullen overleven. Maar hij heeft het fout. De realiteit is dat elke fysieke winkelketen vandaag ook een digitale strategie heeft en dat de toekomst van de handel fysiek en digitaal zal zijn", klinkt het. "Als Magnette geen slechte jobs wil, dan is de oplossing simpel: dan moet hij mee de digitale handel vooral hier in België organiseren in plaats van nu bij buitenlandse wereldspelers."

Comeos gelooft dat er wel degelijk plaats is voor een Belgisch alternatief voor de e-commerce vanuit het buitenland. De periode van de lockdown heeft dat aangetoond, klinkt het: in 2020 verdubbelde het aantal onlinewinkels bijna tot 49.000 stuks. 

"Wie zegt dat e-commerce moet verdwijnen, leeft nog in het stenen tijdperk." Dat zegt topman Danny Van Assche van ondernemersorganisatie Unizo. Hij pleit wel voor maatregelen om eerlijke concurrentie te garanderen tussen de internationale en lokale spelers.

Van Assche vindt die uitspraak "niet van deze tijd", zegt hij. "E-commerce is een heel belangrijk onderdeel geworden van de manier waarop mensen hun aankopen doen. Dat gaat nooit meer weg."

"Wij hopen dat mensen nog heel lang naar de winkel kunnen gaan, en we hopen ook dat mensen geleerd hebben dat lokaal winkelen belangrijk is. Als er niet meer gekocht wordt bij lokale winkels, verdwijnen die en zijn er minder inkomsten en jobs in ons land, en lopen steden en dorpskernen leeg. Het is dus belangrijk om lokaal te kopen, maar mensen gaan dat uiteraard ook via e-commerce doen."

Unizo wil wel maatregelen zodat binnenlandse handelaren op dezelfde manier worden behandeld als grote internationale spelers. Het gaat dan bijvoorbeeld over de fiscale behandeling, of over inspecties. Ook pleit de ondernemersorganisatie al langer voor een verbod op gratis retourzendingen.