"Alarmerende" resultaten bij luchtonderzoek in Brussel: 67 scholen overschrijden drempel voor stikstof

Op 134 locaties in het Brusselse, waaronder 67 scholen en 2 kinderdagverblijven, werd tussen oktober 2020 en oktober 2021 de luchtkwaliteit gemonitord. Dat gebeurde door de vzw Les chercheurs d'Air, in samenwerking met Leefmilieu Brussel en met de steun van Bloomberg Philanthropies en de 19 Brusselse gemeenten.

De resultaten zijn opmerkelijk: op geen enkele locatie bleven de gemeten waarden voor stikstofdioxide (NO2)  onder de nieuwe drempel die de Wereldgezondheidsorganisatie WHO sinds september aanbeveelt. 

Eén kanttekening evenwel: die drempel van de WHO ligt op 10 microgram NO2 per kubieke meter. Dat is vier keer strenger dan de grenswaarden die Europa momenteel nog hanteert. 132 van de 134 gemeten locaties blijven nu nog onder de Europese drempel, maar die wordt binnenkort wellicht aangescherpt. 

Twee zwarte punten slagen er dus nog niet eens in om de veel minder strenge Europese normen te halen. Aan de Kruidtuinlaan werd gemiddeld meer dan 50 microgram gemeten, en aan de Dansaertstraat meer dan 40. Die laatste is een voorbeeld van een zogenaamde street canyon, een smalle straat met aan beide kanten hoge bebouwing, waardoor de lucht er minder makkelijk circuleert. Zulke straten zijn hotspots voor luchtverontreiniging.

Ook opvallend: de hoge waarden werden opgetekend tijdens een jaar waarin de omstandigheden net gunstig waren voor de luchtkwaliteit, zegt Pierre Dornier, voorzitter van Les chercheurs d’air. “Ondanks de lockdownperiode en een vermindering van het wegverkeer, de belangrijkste uitstoter van NO2, is de lucht in Brussel nog steeds te veel vervuild”. 

Dat ook 67 scholen slecht scoorden, is reden voor ongerustheid. Dornier wijst erop dat kinderen extra kwetsbaar zijn voor NO2-verontreiniging. “Het is niet normaal of aanvaardbaar dat zoveel scholen worden blootgesteld aan NO2-concentraties die schadelijk zijn voor de gezondheid.” Hij pleit voor ambitieuze maatregelen “zoals de aanleg van nieuwe schoolstraten en de versterking van de Lage-emissiezone om de luchtkwaliteit in het Brussels Gewest te verbeteren”.

Annekatrien Verdickt van Filter Café is niet verrast door de resultaten van het onderzoek. Haar organisatie voert actie voor een betere luchtkwaliteit rond scholen en is niet betrokken bij het onderzoek. Ze noemt slechte luchtkwaliteit een silent killer. "Het wordt steeds duidelijker dat het een impact heeft op de gezondheid. Er worden veel ziektes aan gelinkt, en zelfs cognitieve moeilijkheden."

Volgens Verdickt worden er wel stappen in de goede richting gezet in Brussel, maar gaat het te traag, ondanks beloften van de Brusselse regering en enkele gemeenten. "We zijn nu ongeveer halfweg de regeertermijn, en volgens ons moet er veel meer gebeuren. In de eerste plaats moet de autodruk naar omlaag door drastische ingrepen met circulatieplannen en het autoluw maken van de buurten."  

Alain Maron, Brussels minister van Leefmilieu en Gezondheid (Ecolo), noemt de resultaten “alarmerend". Ze zouden ons, op alle machtsniveaus, ertoe moeten aanzetten onze inspanningen te verdubbelen om de kwaliteit van de lucht die wij elke dag inademen te verbeteren en de aanbevelingen van de WHO te halen.” Hij belooft meer metingen en “ambitieuze maatregelen om de gezondheid van de Brusselaars beter te beschermen, met name de meest kwetsbaren, zoals kinderen en ouderen”.