Wetenschap over mondmaskers bij jonge kinderen: ‘Waarom zouden ze niet werken?’

Sinds begin december moeten kinderen vanaf zes jaar een mondmasker dragen op school of op de bus. Maar de onderwijsministers en kinderrechtencommissaris Caroline Vrijens vragen om de plicht af te schaffen. Frank Vandenbroucke (Vooruit), minister van Volksgezondheid, zegt dat er “geen wetenschappelijke basis” is voor het verzet tegen de mondmaskers. Maar wat is dan de wetenschappelijke basis vóór die verplichting? 

Studies die specifiek het effect van mondmaskers bij kinderen aantonen, zijn er niet. Experts wijzen naar andere studies om het nut van de mondmaskers te onderbouwen. Het grote bewijs ervoor is geleverd door een onderzoek dat enkele maanden geleden in het British Medical Journal is verschenen. Wetenschappers vergeleken meer dan dertig studies van over de hele wereld en kwamen tot de conclusie dat mondmakers als maatregel leidden tot 53 procent minder besmettingen. 

“In labo-omstandigheden houden mondmaskers 90 procent van de aerosolen tegen bij het hoesten en 70 procent bij het praten”, zegt kinderarts en infectioloog Koen Vanden Driessche (UZ Antwerpen). “Als ze bij volwassenen zo efficiënt zijn, hebben we geen reden om aan te nemen dat ze bij kinderen niet werken. Natuurlijk prutsen kinderen soms aan hun masker of zetten ze het niet correct op. Maar dat doen volwassenen toch ook?” 

Quarantaine 

Precies onderzoeken hoe nuttig de mondmaskers bij kinderen zijn, is volgens Vanden Driessche niet mogelijk, omdat ze altijd in een breder maatregelenpakket zitten. Dat maakt het moeilijk om enkel het mondmaskereffect te bestuderen. “Als een klas zou deelnemen aan een proef, dan moet het klaslokaal omgetoverd worden tot een laboratorium, waarbij alle ramen gesloten blijven”, zegt Vanden Driessche. “Dan zou je een deel van de kinderen een mondmasker moeten opzetten en een tweede controlegroep zonder masker les laten volgen. Maar dat is uiteraard niet ethisch.”

Nochtans zijn er wel studies die verschillende maatregelen tegen elkaar afwegen. Amerikaanse wetenschappers bestudeerden voor een onderzoek, dat verscheen in Pediatrics, de lagere en middelbare scholen in Douglas County (Nebraska) tussen augustus 2020 en maart 2021. 

De schoolkinderen moesten zich aan social distancing houden en bleven een meter uit elkaar tijdens de lunch. Maar mondmaskers bleken doorslaggevend te zijn: zij kunnen de verspreiding van een virus op school tegenhouden, ontdekten de Amerikaanse wetenschappers. Quarantaines kunnen dat niet en moeten volgens hen op de schop, omdat kinderen leerachterstand oplopen als ze te veel lessen missen. “Dit onderzoek sluit zich aan bij het groeiende bewijs dat scholen veilig open kunnen blijven, zelfs als er veel virus circuleert in de samenleving.”