Mondmaskerbeleid lijkt tegenstrijdig en lokt reacties uit, viroloog Steven Van Gucht: "Beslissingen praktisch van aard"

Je zal in de bioscoop wel een mondmasker moeten dragen, maar wanneer je daarna ook nog ergens gaat dansen niet meer. Tieners zullen in de klas wel nog een mondmasker moeten dragen, maar wanneer ze na school samen op café gaan, hoeft dat niet meer. Winkelen mag weer met meer dan twee personen, maar ook daar moet het mondmasker wel nog aan blijven. 

Het zijn de concrete gevolgen in het dagelijks leven van de beslissingen die ingaan wanneer we eind volgende week naar code oranje gaan en ze lijken opnieuw heel wat verwarring te creëren. 

In code oranje zijn mondmaskers dus verplicht voor evenementen met een zittend publiek, maar bij de zogenoemde dynamische evenementen waar er gedanst of rondgewandeld wordt of bij een staand concert, mag het mondmasker afgezet worden. Theatermaker Stany Crets stelde zich er eerder deze week al vragen bij op Twitter:

Coronacommissaris Pedro Facon probeert het op Twitter te verklaren:

Jan Van Esbroeck, CEO van het Sportpaleis, ziet echter geen logica in de mondmaskerregels bij evenementen. "Dat is bijzonder vreemd, je zou net het omgekeerde verwachten. Ik denk dat dit tot gevolg heeft dat iedereen op een zittend evenement zal rechtstaan en zijn mondmasker zal uitdoen."

Ook de Event Confederation stipt in zijn persbericht aan dat "de beslissing om zittend het mondmasker te behouden bij niet-dynamische events moeilijk te begrijpen is".

Viroloog Steven Van Gucht van Sciensano snapt dat de beslissing raar overkomt en legt uit dat ze eerder pragmatisch is. "Puur virologisch zou je inderdaad eerder het omgekeerde verwachten: wanneer je binnen een evenement hebt waar mensen door elkaar lopen, is het risico net iets groter en zou je eigenlijk kunnen stellen: misschien is het beter om daar een masker te dragen."

"Het probleem is natuurlijk eerder praktisch van aard: het gaat dan over een dancing, feest of fuif en dat is gewoon niet compatibel met het dragen van een masker. In het verleden heeft men dat eens willen invoeren en daar is dan veel kritiek op gekomen. Ik denk dat dat terecht was. Ofwel laat je het toe en dan doe je het zonder masker, maar dan ga je wel veel meer inzetten op ventilatie. Maar dat soort events met mondmasker, dat is niet compatibel." 

Van Gucht kan zich inbeelden dat het wrang aanvoelt voor wie een zittend event organiseert, maar benadrukt dat we nog altijd in een overgangsfase zitten en dat het voor sommige mensen zelfs veiliger kan aanvoelen om nog een masker te dragen.

"Er is nog altijd heel veel viruscirculatie, meer zelfs dan in de vierde golf, dus het heeft absoluut zin om de veiligheid zoveel mogelijk te proberen te garanderen. Bij zo’n zittend event kan dat net iets beter, het is niet ideaal om er een mondmasker te dragen, maar het kan daar wel. Langs de andere kant laat het ook toe dat je een wat ruimer publiek kan aantrekken. Sommige mensen gaan nog niet naar een event waar geen mondmaskers gedragen worden."

De Mode Unie vindt het trouwens ook een gemiste kans dat klanten en personeel in de winkels nog steeds een mondmasker moeten dragen.  "Het blijft een drempel om te funshoppen", zegt Isolde Delanghe. "Het is bijzonder spijtig dat hierdoor de regering ongelijkheid creëert tussen (mode)winkels en horeca (waar het mondmasker niet meer nodig is voor klanten, red.). Des te meer omdat het risico op besmettingen in winkels in geen geval groter is dan in horecazaken." 

De politici proberen de verschillende regels op de verschillende plekken te verklaren door te verwijzen naar de aard van de activiteit en het feit of er al dan niet een Covid Safe Ticket gevraagd wordt. "Men maakt op sommige plaatsen gebruik van het Covid Safe Ticket en dan moet je ook kijken naar de aard van de activiteit", legt premier Alexander De Croo (Open VLD) uit.

"Het nachtleven met een mondmasker aan, dat werkt niet goed. Naar een film kijken met een mondmasker op, dat is geen grote belemmering. We zitten vandaag in een fase waar we de maatregelen die we hebben ook wel kunnen aanpassen aan de aard van de activiteit. Het nachtleven is zeer lang gesloten geweest. Als we het openen willen we het op een manier doen waar we er ook allemaal van kunnen genieten."

Dezelfde redenering is te horen bij minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V): "Er zijn activiteiten die je niet kan doen met een mondmasker aan: iets eten, iets drinken en dansen. Het heeft niet veel zin om een discotheek te openen en te vragen om een mondmasker te dragen. Dat is de reden waarom het daar kan zonder mondmasker."

"Er zijn activiteiten waar mondmaskers praktisch wel haalbaar zijn", gaat minister Verlinden verder. "Als we dat allemaal samen bekijken, omdat we er toch nog voorzichtig mee moeten omgaan, is ervoor gekozen om op andere plekken wel het mondmasker te behouden."

Veel mensen willen zelf ook nog voorzichtig blijven, benadrukt minister Verlinden. "Ze vinden dat het mondmasker een veilig gevoel geeft. Ik denk niet dat het een ongelofelijk zware beperking is, als je het bekijkt in het geheel van de maatregelen. Het spreekt voor zich dat als we in maart -hopelijk- kunnen kijken naar code geel, dat we dat dan kunnen evalueren."

Dat in code geel het mondmasker op nog minder plaatsen nodig zal zijn, beklemtoont ook Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). "In het volgende debat moeten we ook naar de tieners kijken, want ja, het is inderdaad een beetje gek dat je op school nog je mondmasker moet dragen en dat je dat daarna op café niet meer hoeft te doen. Dat ligt de volgende keer zeker op tafel." 

Viroloog Steven Van Gucht benadrukt dat er op dit moment gekozen is voor een zo goed mogelijke bescherming van het onderwijs zelf. "Je wil uitbraken in klassen zoveel mogelijk vermijden en ervoor zorgen dat scholen zoveel mogelijk kunnen openblijven. Er is een dalende trend in de cijfers, maar als je enkel kijkt naar het totale aantal gevallen, dan is het virus nog altijd alomtegenwoordig. Het onderwijs wordt als zeer belangrijk beschouwd en daar wil je zoveel mogelijk bescherming inbouwen."

Minister-president Jambon snapt ook dat de beslissing dat er in discotheken geen mondmasker gedragen moet worden, maar bij zittende culturele activiteiten wel, raar kan overkomen. Toch vindt hij dat in deze tussenfase niet onoverkomelijk. Hij benadrukt dat er ook extra maatregelen zijn.

"Op dat soort van festivals en toestanden, waar er gedanst wordt, dat is moeilijk met mondmasker. Daarom is er een capaciteitsbeperking en wordt het CST gevraagd. Er zijn een aantal flankerende maatregelen. Ik begrijp dat dat wel een beetje raar overkomt, maar aan de andere kant: naar de discotheek gaan met een mondmasker, de aard van de activiteit maakt dat niet mogelijk. Maar daarom mag er ook minder volk in een discotheek in vergelijking met een theaterzaal."

In code geel zal er sowieso veel meer kunnen, benadrukt ook Steven Van Gucht, en zal het mondmasker door gezonde mensen op heel veel plaatsen niet meer gedragen moeten worden. "Dit zijn sowieso allemaal overgangsmaatregelen, als we geluk hebben en binnen enkele weken code geel in zicht zouden krijgen, dan zal dat gewoon ook afgeschaft worden. Dan zal je ook in de bioscoop en bij een theatervoorstelling geen masker meer moeten dragen. Maar hoe snel dat zal gaan, zal er ook wat van afhangen van wat we in code oranje gaan doen."