Het waren premier Alexander De Croo (Open VLD) en ministers Pierre-Yves Dermagne (Werk, PS), Frank Vandenbroucke (Sociale Zaken, Vooruit) en David Clarinval (Zelfstandigen, MR) die het akkoord dinsdagochtend voorstelden op een persconferentie. “We weten dat we twee moeilijke coronajaren gehad hebben. Hiermee zetten we de bakens uit voor een economie die inventiever, duurzamer en digitaler is. De bedoeling is mensen en bedrijven sterker te maken”, zei De Croo.

LEES OOK. De ene week meer werken, de andere minder en beterschap voor deeltijdse werknemers: dit betekent de arbeidsdeal voor jou (+)

De premier heeft het over vier pijlers. Meer vrijheid geven aan de werknemers over de manier waarop de arbeidstijd ingevuld wordt, maatregelen om opleidingen te verbeteren voor werkende mensen in een snel veranderende wereld, de mogelijkheid om sneller over te stappen van de ene naar de andere job – “De arbeidsmarkt moet dynamischer zijn, veranderen van job moet eenvoudiger zijn”, aldus De Croo – en de arbeidsmarkt “updaten” voor de digitale economie.

“Een belangrijk akkoord”, noemt Dermagne het. “De werkgelegenheid is sinds het aantreden van de regering gestegen. Op dit moment zijn net geen 60.000 mensen meer aan het werk dan voor deze regering. Dat wil toch zeggen dat ons werk al vruchten afwerpt. Nu moeten we nog verder gaan, en dat kan met dit akkoord.”

Maatregelen

Het pakket waarover een akkoord bereikt werd, bevat onder meer maatregelen die werknemers meer flexibiliteit geven. Zo komt er voor mensen die dat willen bijvoorbeeld de mogelijkheid om meer uren per dag te werken in ruil voor een extra vrije dag in de week. Zo kan een voltijdse job in vier dagen worden gepresteerd. Er komt ook de mogelijkheid om de ene week wat meer te werken en de andere week wat minder. Dat kan bijvoorbeeld mogelijkheden creëren voor mensen in een situatie van co-ouderschap. “Dat moet op vraag van de werknemer gebeuren, en bij weigering moet de werkgever dat argumenteren”, aldus Dermagne.

Veel aandacht gaat naar een betere begeleiding bij ontslag. Zo zullen werknemers al tijdens hun opzegperiode aan de slag kunnen bij een andere werkgever. Bij mensen met een lange opzegperiode zal er extra worden ingezet op outplacement.

Ook het recht op opleiding wordt uitgebreid. “Het belang van goede opleidingen kunnen we niet genoeg benadrukken”, zei Dermagne op de persconferentie. Elk bedrijf zal jaarlijks een plan moeten kunnen voorleggen over de opleidingen die aangeboden worden aan de werknemers.

Avondarbeid voor e-commerce wordt makkelijker gemaakt en er komt een betere bescherming van werknemers in de platformeconomie. Dat laatste dossier bleek een hardnekkig struikelblok in de onderhandelingen, maar uiteindelijk raakte het kernkabinet het toch eens. Er komt onder meer een verzekering voor mensen die er werken en er wordt strenger toegezien op de verhouding tussen de werknemers en werkgevers.

Voorts zijn ook nog verdere maatregelen in voorbereiding die een grotere autonomie aan de deelstaten moeten geven op het vlak van de beschikbaarheid van werkzoekenden en er komt een versterkte monitoring van de oorzaken van knelpuntberoepen en diversiteit in sectoren en bedrijven.

Concrete vooruitgang

Alle partijen aan tafel reageerden tevreden op de uitkomst van de onderhandelingen. In een tweet benadrukte Dermagne dat het akkoord een concrete vooruitgang betekent voor werknemers door middel van een individueel recht op opleiding, de bescherming van platformwerkers, de balans tussen werk en privé en een booster voor tewerkstelling.

Voor zijn Open VLD-collega Vincent Van Quickenborne biedt het akkoord meer vrijheid voor werknemers, meer flexibiliteit voor werkgevers en wordt ontslag een springplank naar een nieuwe job. “En e-commerce? Here to stay. And grow”, voegt hij er aan toe, met een knipoog naar eerdere uitspraken van PS-voorzitter Paul Magnette over de sector in ons land.

Maar buiten de regering is er heel wat minder enthousiasme. Het duurde niet lang voor er felle kritiek kwam vanuit de oppositie, maar ook van experten. “Een typisch Belgisch compromis”, noemen ze het.