‘Arbeidsdeal is een typisch Belgisch compromis waarin een alles bij elkaar heel beperkte set van maatregelen wordt voorgesteld als een grote deal. Dit komt uiteraard niet in de buurt van de hervormingen die we nodig hebben om tot 80 procent tewerkstelling te komen’, stelt Ive Marx, arbeidsmarktspecialist en hoogleraar aan de UAntwerpen.

Econoom Geert Noels sluit zich aan bij die kritiek en vindt dat ‘deze arbeidsdeal mini-stapjes voorziet, maar geen reuzensprong die nodig is’.

Zijn collega Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom bij Itinera, schrijft op Twitter: ‘Als er niet meer in zit dan deze “Arbeidsdeal” dan moet men ook maar consequent zijn en de doelstelling van de werkzaamheidsgraad van 80% verlagen ...’.

• Een vierdagenwerkweek, deconnectie en opleiding: dit is de arbeidsdeal

‘Na vorig jaar de werkloosheidsval te hebben vergroot, stelt de federale regering nu een arbeidsdeal voor zonder één noemenswaardige activeringsmaatregel. Andermaal wordt bewezen: Vivaldi is de regering voor de niet-werkenden. De PS dweilt met Vlaanderen de vloer aan’, zo tweette N-VA-voorzitter Bart De Wever.

Raoul Hedebouw, voorzitter van PVDA-PTB, focust niet op het bereiken van de beoogde werkzaamheidsgraad, maar maakt zich zorgen over de werkomstandigheden. ‘Dit is een arbeidsdeal op maat van de grote bedrijven, niet van de werkende klasse.’

Oppositiepartij Vlaams Belang omschrijft de arbeidsdeal als ‘een lege doos met een Waals-socialistisch strikje rond’. Volgens hen is het onvoldoende om de werkzaamheidsgraad naar 80 procent te brengen. ‘Het is niet de hervorming die nodig is in Franstalig België’, vinden ze.

‘Getrappel ter plaatse’

Technologiefederatie Agoria bestempelt de arbeidsdeal als ‘getrappel ter plaatse’. Een van de tekortkomingen volgens hen is het niet verder stimuleren van werken ten koste van niet-werken. ‘Nochtans is een stevige financiële stimulans voor mensen om aan de slag te gaan of te blijven – zonder dat het de loonkost verzwaart – het voornaamste recept voor activering. Het gebrek aan moed om deze kaart op tafel te gooien, devalueert dit hele akkoord de facto tot het akkoord van de gemiste kansen’, klink het bij Jeroen Franssen, expert arbeidsmarktbeleid bij Agoria.

Daarnaast vindt de technologiefederatie de maatregelen omtrent flexibiliteit, zoals de vierdagenwerkweek en het recht op deconnectie, eerder ‘windowdressing’. Ook het akkoord inzake competentieontwikkeling valt volgens Agoria magertjes uit. Het enige positieve uit het akkoord is volgens de technologiefederatie de mogelijkheid voor de werknemer om tijdens de opzegtermijn op vrijwillige basis aan de slag te gaan bij de nieuwe werkgever of een opleiding te volgen.

‘Gemiste kans’

Handelsfederatie Comeos reageert wel opgelucht op het akkoord. ‘Al onze leden hebben een digitale strategie, maar het ontbrak hen aan flexibiliteit in de arbeidsorganisatie om een goed alternatief te bieden voor de e-commerce die vanuit het buitenland werd georganiseerd’, zegt ceo Dominique Michel.

Unizo, de vereniging van zelfstandigen, vindt de nieuwe deal ‘een gemiste kans om de arbeidsmarkt de 21ste eeuw in te leiden’. Met de voorgestelde deal zit een werkzaamheidsgraad van 80 procent er niet in, vrezen ze.

Ze vrezen dat iedere zelfstandige die met een platform werkt, steeds zal moeten bewijzen dat hij of zij als zelfstandige aan de slag is. ‘Het voorstel gaat voorbij aan het feit dat platformeconomie geen sector is, maar een instrument waar elke economische sector in meer of mindere mate gebruik van maakt’, klinkt het. Toch bevat de arbeidsdeal volgens de zelfstandigenorganisatie ook enkele goede punten. ’De uitwerking rond de vierdaagse werkweek, het activerend ontslagrecht en de transitietrajecten zijn evenwichtig en spelen in op de huidige tijdgeest.’

Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) hekelt een ‘wirwar aan regels’. Met dit soort maatregelen ‘vrezen we dat het doel om een tewerkstellingsgraad van 80 procent te bereiken, niet zal gehaald worden’, zegt het VBO. Voor e-commerce houdt het VBO een slag om de arm. Er zijn experimenten mogelijk zodat bedrijven met vrijwilligers al vanaf 20 uur met avondwerk aan de slag kunnen gaan, maar het VBO stelt zich de vraag of het zal leiden tot daadwerkelijke verandering.