Gouverneur Nationale Bank: “Periode van goedkoop geld is achter de rug”
Na het “grand-crujaar” 2021 is “het feestje gedaan”. Daarvoor waarschuwt de gouverneur van de Nationale Bank (NBB), Pierre Wunsch. De regering moet op eeconomisch gebied omschakelen van crisismanager naar het voeren van structureel beleid. Daarbij moeten “moeilijke keuzes” gemaakt worden, want “de periode van goedkoop geld is achter de rug”. Ook maakt de gouverneur zich zorgen over de coroncurrentiepositie van ons land.
De economie kende in 2021 “een heel dynamisch herstel” met een groei van het bruto binnenlands product (bbp) met 6,1 procent. België presteerde daarbij beter dan het gemiddelde van de eurozone (+5,2 procent). “De crisis is goed beheerd”, aldus Wunsch, die de steunmaatregelen van de regeringen prees tijdens een toelichting bij het jaarrapport van de NBB. “Vorig jaar was een grand cru qua groei, met ook een herstel op het niveau van de werkgelegenheid.” Er kwamen 68.000 banen en 19.000 zelfstandigen bij.
Er is wel een “maar”, merkte Wunsch op. “Wat ons heeft verrast, is dat het herstel vrij snel gebotst is tegen beperkingen zoals de krapte op de arbeidsmarkt, de knelpunten in bepaalde waardeketens en de prijsstijgingen van energie en een aantal grondstoffen.” Volgens de gouverneur is de conclusie dan ook dat op economisch vlak “de crisisfase” van de coronapandemie, waarbij “alles gedaan moet worden om de economie te ondersteunen”, achter ons ligt. Door de vraag verder te ondersteunen, terwijl het aanbod het soms laat afweten, “riskeert men olie op het inflatievuur te gooien”, waarschuwde Wunsch. Zo’n beleid zou “in feite een slechte investering” zijn.
Volgens mij moeten we sneller naar een tekort van 3 procent gaan, om dan 1 à 2 jaar buffers aan te leggen. Daarna kunnen we iets meer doen.
Moeilijke keuzes
De regeringen staan dan ook voor “moeilijke keuzes”, met verscheidene grote thema’s die om actie vragen, zoals het klimaat en de vergrijzing, terwijl de middelen beperkt zijn. “Wat een beetje leeft in onze maatschappij vandaag is het idee dat we gewoon geld tegen een probleem aan moeten gooien om het op te lossen. Spijtig genoeg leven we niet in zo’n wereld”, aldus Wunsch. “We zijn vele miljarden moeten gaan halen op de markten en onze schulden zijn gestegen. De rente was inderdaad laag, maar is nu weer aan het stijgen. Dus de periode van goedkoop geld is achter de rug.”
In de komende jaren moet de overheid bovendien de schulden stabiliseren en buffers aanleggen. Daarbij gelooft Wunsch niet dat het historisch hoge begrotingstekort (6,2 procent in 2021) “in de huidige renteomgeving” zo snel mogelijk naar 0 procent van het bbp moet. “Het ritme moet redelijk zijn”, zei de gouverneur. “Volgens mij moeten we sneller naar 3 procent gaan, om dan 1 à 2 jaar buffers aan te leggen. Daarna kunnen we iets meer doen.”
Er is heel weinig ruimte tussen de bovenste grens opgelegd door de vrijwaringswet en de automatische indexering.
Bij ongewijzigd beleid zal het tekort op termijn wel weer boven de 6 procent stijgen en dan bestaat het risico dat we de overheidsfinanciën niet meer onder controle krijgen, waarschuwde Wunsch wel. “Als er dan een recessie komt, gaan we naar een tekort van 8 à 9 procent”, zei hij. En de kans op een nieuwe recessie in de komende 10 à 15 jaar “is vrij hoog”.
“Rigide loonvorming is een probleem”
De combinatie van de automatische indexering - waardoor de lonen meestijgen met de klimmende prijzen - en de loonnormwet (ook wel vrijwaringswet) - waarbij wordt vastgelegd hoeveel de loonkosten maximaal mogen stijgen om concurrentieel te blijven met onze buurlanden - maakt dat de loonvorming in België te rigide is. Dat zegt de gouverneur van de Nationale Bank (NBB), Pierre Wunsch. “Er is heel weinig ruimte tussen de bovenste grens opgelegd door de vrijwaringswet en de automatische indexering.”
Dat de marge voor loononderhandelingen in België door de twee systemen klein wordt gehouden, is volgens Wunsch geen goede zaak. Ze staan een loonvorming in de weg “die de spanning op de arbeidsmarkt weerspiegelt in bepaalde sectoren en bepaalde subregio’s”, zei de gouverneur tijdens een toelichting bij het jaarrapport van de NBB. Het loslaten van de beide systemen zou het bijvoorbeeld mogelijk maken om de lonen makkelijker te verhogen in regio’s waar bedrijven moeilijk werkkrachten vinden en waar de vacaturegraad heel hoog is. “In de andere richting heb je subregio’s langs Franstalige kant waar de werkloosheidsgraad nog relatief hoog is en de salarissen iets minder snel kunnen stijgen”, aldus Wunsch.
Een recordaantal werknemers kreeg vanaf januari nog meer loon.
Vorig jaar was er nog heel wat te doen rond de loonnorm, waardoor de salarissen in 2021 en 2022 maar hoogstens met 0,4 procent mogen stijgen boven op de index. De beperkte ruimte voor opslag, volgens de vakbonden een “aalmoes”, deed de onderhandelingen met de werkgevers over een loonakkoord aanslepen, waardoor de federale regering uiteindelijk de knoop moest doorhakken. Er waren ook verschillende vakbondsacties tegen de loonnormwet.
Concurrentievermogen
Ondertussen heeft de hoge inflatie de lonen de jongste maanden wel fors doen stijgen. De spilindex kende in augustus en december overschrijdingen, waardoor de ambtenarenweddes omhoog gingen, en zal ook deze maand en naar verwachting in april worden overschreden. Ook in de privésector gebeurt de indexering automatisch, wanneer precies is afhankelijk van het paritair comité. Zo kreeg een recordaantal werknemers vanaf januari nog meer loon.
De werkgevers luidden herhaaldelijk de noodklok over het ontsporen van de loonkosten. Ook Wunsch waarschuwt voor het “risico van verlies van concurrentievermogen” door een tijdelijke “loskoppeling” met onze buurlanden, waar de lonen de stijgende prijzen niet automatisch volgen.
Ook nu blijft de verdeeldheid tussen vakbonden en werkgevers overigens duidelijk. Een passage in het jaarrapport over de “potentieel schadelijke effecten” van de automatische indexering op de concurrentiepositie van de Belgische bedrijven, wordt niet onderschreven door twee regenten van de NBB. Navraag leert dat het om de vakbondsvertegenwoordigers in de regentenraad gaat: Marc Leemans (ACV) en Thierry Bodson (ABVV).
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Toename van geschillen over koeriers of postbodes die pakketten onbeheerd achterlaten
-
Ook Europese gasprijs flink gestegen door onrust Midden-Oosten
In navolging van de olieprijzen is ook de Europese gasprijs flink gestegen door de onrust in het Midden-Oosten en de dreiging van een directe aanval door Iran op Israël. Door die spanningen zijn er zorgen dat gasleveringen uit het Midden-Oosten verstoord kunnen raken. -
Slechts vijf werkgevers doen mee aan pilootstudie over vierdagenwerkweek met loonbehoud
Vijf bedrijven en organisaties nemen deel aan een experiment over de vierdagenwerkweek met behoud van loon. Dat meldt het Federaal Planbureau. Het zijn er minder dan verwacht. -
-
Cacao stijgt nog maar eens door naar nieuw prijsrecord
-
Mijnenergie
EnergyVision introduceert gratis zonnepanelen met goedkoper stroomcontract: een interessante formule?
Gratis zonnepanelen én goedkopere stroom: dat is het model waarmee EnergyVision Vlaanderen wil veroveren. De energiespeler werkt volgens het derdebetalersysteem. De installatie van de zonnepanelen is gratis. Aan EnergyVision betaal je voor de opgewekte elektriciteit die je verbruikt. Mijnenergie.be analyseert de opmerkelijke formule, waar ook mede-investeerder Marc Coucke via zijn investeringsmaatschappij Alychlo zijn schouders onder zet. -
Jobat
Hoe herken je een toxische baas en wat doe je ertegen? “Hij zal altijd druk bezig lijken, maar toch ook micromanagen”
Welzijn op het werk krijgt vandaag meer aandacht dan ooit. Experts moedigen je aan om kritisch na te denken over je leidinggevende en op te komen voor jezelf en je team. Goed leiderschap is dan ook van cruciaal belang voor de prestaties die je levert en hoe je je voelt op de werkvloer. Maar wat kan je als medewerker doen als jouw leidinggevende je belemmert om goed – en graag – te werken? Welzijnsmanager Elisabeth Van Steendam legt het Jobat.be uit. -
29
Koning Filip pleit voor herindustrialisering van Europa: “We moeten ons lot meer in eigen handen nemen”
-
9
Tesla gaat 14.000 banen schrappen: “Er is niets dat ik meer haat, maar het moet gebeuren”
-
18
Van kwaad naar erger voor Elon Musk: aandeel Tesla zakt naar laagste punt in jaar tijd
Wie een jaar geleden een Tesla-aandeel kocht, heeft alle winst donderdag zien verdampen. De beurskoers van de autobouwer is namelijk gekelderd naar het laagste punt in 52 weken. Bij het sluiten van de Amerikaanse beurzen strandde het aandeel nipt onder de symbolische grens van 150 dollar. CEO Elon Musk heeft wat brandjes te blussen. -
Mijnenergie
Heb je zonnepanelen en draait je teller nog terug? Dan betaal je bij almaar meer leveranciers extra kosten
Veel eigenaars van zonnepanelen willen nog zo lang mogelijk gebruikmaken van de analoge energiemeter met terugdraaiende teller. Ze beogen zo een lagere energiefactuur ten opzichte van mochten ze een digitale meter hebben met gescheiden verbruik en injectie. Evenwel rekenen almaar meer energieleveranciers daar extra kosten voor aan. Nu zijn het er zes, en de kosten lopen op tot meer dan 300 euro per jaar. Mijnenergie.be schept duidelijkheid. -
PREMIUM
EXCLUSIEF. Michel Doukeris, baas van AB InBev: “Overheid zou kleine cafés beter ondersteunen”