Grondstoffen worden alsmaar duurder, koper is het nieuwe goud

Een zonnepanelenpark in Twente is sinds eind vorige week buiten gebruik, omdat dieven de elektriciteitskabels hebben weggehaald vanwege het koper dat erin is verwerkt. Eerder vonden ook diefstallen van zulke kabels plaats bij naburige zonneparken. Het is wachten tot ook de spoorwegen opnieuw te kampen krijgen met koperdieven die het treinverkeer verstoren.

Koper is het nieuwe goud. De prijs was al vorig jaar geëxplodeerd. En die trend zet door, net als bij andere metalen als zink en aluminium. Op de London Metal Exchange kost een ton koper met onmiddellijke levering nu meer dan 10.000 dollar (8.800 euro). Een termijncontract voor een levering van 1 ton koper over een half jaar kost 9.200 dollar. Hieruit blijkt dat er juist op dit moment een groot tekort is. De wereldvoorraad aan koper bedraagt niet meer dan 400.000 ton. Dat is ongeveer de koperbehoefte voor nauwelijks meer dan een week. Iedereen wil het nu hebben. Sommige grondstoffenanalisten vrezen dat er direct helemaal geen koper is te krijgen.

Maar niet alleen koper wordt duurder. Van de 22 grondstoffen die zijn opgenomen in de commodity index zijn in twaalf maanden tijd negen met meer dan 50 procent gestegen. Daaronder behoren koffie (+92 procent), katoen (+58 procent) en aluminium (+53 procent).

Net als bij koper zijn ook de voorraden aluminium tot een minimumniveau gedaald. Goldman Sachs voorspelde al dat in 2023 de wereldvoorraad aluminium op is, hetgeen dieven zou kunnen verleiden om ook aluminium strips van gebouwen te slopen. Deels wordt dat veroorzaakt doordat aluminiumsmelters de productie stil hebben gelegd vanwege de torenhoge elektriciteitsprijzen, weer veroorzaakt door de prijsexplosies van olie en gas.

Angst voor tekorten 

En zo leidt op de grondstoffenmarkt de ene prijsstijging tot de volgende. Maandag steeg de prijs van een vat Brent naar ruim 94 dollar. De OPEC – en ook de exploitanten van schalieolie in de VS – lukt het maar niet om de installaties dezelfde productie te laten draaien als twee jaar geleden, voor de coronapandemie. Soms lukt het niet eens ze weer op te starten. Deels heeft dat te maken met de resterende lockdowns die het reizen van benodigde vakmensen belemmeren, deels met slecht weer. De oplopende spanning over Oekraïne versterkt de angst voor tekorten, waardoor de prijzen verder stijgen.

Op de markten voor agrarische goederen zijn de voorraden ook al klein, met name voor ruwe koffiebonen. De prijs voor arabicabonen, die worden gebruikt in de betere koffiesoorten zoals espresso, verdubbelde vorig jaar en is dit jaar nog eens met 10 procent gestegen. De huidige voorraad bij de koffiebranders is de laagste in 22 jaar. Oorzaken zijn droogte, vorst, een tekort aan containers en hoge vrachttarieven. Op dit moment worden koffiebonen zelfs weer in zakken verscheept omdat koffie-exporteurs niet aan containers raken. In de supermarkten bedroeg de prijsstijging voor een pak gemalen koffie of koffiepads vorig jaar zo’n 8 procent, blijkt uit een studie van Test-Aankoop. En die trend houdt aan. 

Tarweprijs

De spanningen tussen Rusland en Oekraïne hebben ook grote invloed op de graanmarkt. Beide landen zijn de graanschuur van Europa. Rusland is zelfs de grootste exporteur van graan in de wereld, Oekraïne de vierde. De prijs van tarwe steeg op de goederenmarkten vorige week van 260 naar 290 euro per ton. Behalve tarwe zijn ook maïs en gerst dit jaar al flink in prijs gestegen.

Ook bij verschillende zeldzame materialen ontstaan tekorten. Lithium, dat wordt gebruikt voor de productie van accu’s voor elektrische auto’s, steeg vorig jaar met 400 procent tot boven de 50.000 dollar per ton. En dit jaar liggen verdere prijsstijgingen in het verschiet, omdat de vraag ruim 6 procent hoger is dan het aanbod. De schaarste aan grondstoffen en agrarische goederen is vooral een probleem voor landen die veel daarvan moeten importeren. Daartoe behoort Japan, maar ook een land als Turkije, dat al veel economische problemen kent.