Vivaldi staat voor een levensbelangrijk debat: willen de groenen hun kernuitstap nog afgeven?

Formeel maken de Vlaamse liberalen en christendemocraten zich grote zorgen over de gasbevoorrading uit Rusland en de hoge energieprijzen. Het regime van Vladimir Poetin heeft de afgelopen maanden aangetoond dat het niet bevreesd is om de gaskraan richting Europa dicht te draaien. Met historische prijsverhogingen tot gevolg. Ook in ons land. “We zijn daar heel bezorgd over. Zeker omdat we na de kernuitstap nog afhankelijker worden van aardgas”, onderstreept Open Vld-voorzitter Egbert Lachaert.

Achter de schermen speelt politieke berekening. Op de partijhoofdkwartieren van Open Vld en CD&V is men, na de harde kritiek op het energieakkoord eerder deze maand, tot het besluit gekomen dat de kernuitstap heel moeilijk verkoopbaar wordt. De energieprijzen zullen wellicht nog jaren hoog blijven, tot aan de volgende verkiezingen in 2024. En de oppositie zal die hoge prijzen blijven koppelen aan de kernuitstap. Dat een reeks onderzoeken heeft uitgewezen dat de impact beperkt is, doet weinig ter zake. Gezinnen en bedrijven zullen dat samen zien, luidt het. Een hooggeplaatste bron zegt: “Dit is een dodelijke perceptie.”

Er dreigt zo een harde confrontatie binnen de federale regering. Vivaldi wil op 18 maart beslissen over de kernuitstap. De centrumrechtse coalitiepartijen, aangevuurd door de MR van voorzitter Georges-Louis Bouchez, zullen aansturen op een nucleaire verlenging van de jongste twee kerncentrales, aangevuld met subsidies voor de bouw van nieuwe gascentrales. Een scenario dat gisteren naar voren geschoven werd door de werkgeverskoepels in De Tijd. Volgens bepaalde bronnen met goedkeuring van de liberalen zelf. De centrumlinkse coalitiepartijen, de groenen op kop, houden wel vast aan de kernuitstap tegen eind 2025.

De kans dat de groene partijen zonder slag of stoot afstand doen van de kernuitstap lijkt onbestaande. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) heeft al meermaals verzekerd dat de kernuitstap net de beste manier is om de stroombevoorrading in ons land te garanderen. Dat er geen wezenlijke impact is op de energieprijzen. De sluiting alsnog terugdraaien, terwijl daar volgens minister Van der Straeten geen enkele reden toe is, zou zwaar gezichtsverlies betekenen voor haar. En bij uitbreiding voor de hele groene politieke familie. De milieubeweging bepleit al decennialang een sluiting van de Belgische kerncentrales.

De houding van premier Alexander De Croo (Open Vld) wordt wellicht cruciaal. Kiest hij, wanneer het er straks echt op aankomt, voor zijn regering of voor zijn partij? In de gesprekken over het energieakkoord hield hij vast aan de liberale standpunten. Groen-voorzitter Meyrem Almaci trekt alvast een lijn in het zand. “We hebben een regeerakkoord, met criteria rond bevoorrading, prijzen en klimaatimpact voor de kernuitstap. We hebben ook een akkoord afgesloten in december. Op 18 maart moeten we een keuze maken gebaseerd op wat feitelijk voorligt.” Toegeven aan de slechte perceptie rond de kernuitstap is geen optie voor haar.

Hoe het ook afloopt, in het allerslechtste geval met een totale politieke blokkage, een ding lijkt nu al zeker: de goede verstandhouding tussen de Vlaamse liberalen en de groenen binnen de federale regering is ernstig verstoord. In het eerste anderhalf jaar van Vivaldi trokken Open Vld en Groen vaak naar elkaar toe. Hun agenda sloot regelmatig bij elkaar aan, als tegengewicht voor de socialistische eisen. De persoonlijke contacten waren opperbest. Die tijd is voorbij.