Na het drama in kinderopvang ’t Sloeberhuisje: Kind en Gezin gaat crèches sneller sluiten na klachten

“Ook als er geen objectieve vaststelling is van de feiten maar wel herhaaldelijk klachten, moeten we formele stappen kunnen zetten tegen een kinderopvang waar sterke vermoedens zijn van misstanden. Ik denk dan aan het sluiten van de opvang of het tijdelijk schorsen van de vergunning.” Dat zegt Nele Wouters, woordvoerder van Kind en Gezin. Die organisatie beheert de dossiers van de bijna 6.600 Vlaamse kinderopvanginitiatieven en is verantwoordelijk voor de vergunningen.

De beslissing komt er na de dood van een zes maanden oud meisje in kinderdagverblijf ’t Sloeberhuisje in Mariakerke. De uitbaatster van de crèche kwam ondertussen vrij onder voorwaarden, haar vader blijft wel aangehouden. 

Dat er problemen waren met het kinderdagverblijf in kwestie, was al heel lang geweten door Kind en Gezin. Meteen ook de reden waarom de crèche nauwgezet werd opgevolgd door zowel Kind en Gezin als de Vlaamse Zorginspectie die 31 inspecteurs in dienst heeft om de kinderopvang te controleren. Tussen 2013 en 2019 kreeg ’t Sloeberhuisje twaalf keer de inspectie over de vloer, een gemiddelde van twee keer per jaar. Een crèche waar geen problemen zijn, krijgt slechts om de drie à vier jaar een inspecteur over de vloer.

Woord tegen woord

Maar op een tijdelijke schorsing van de vergunning in 2016 na, toen ’t Sloeberhuisje door wanbetaling afgesloten was van de elektriciteit, werd er nooit ingegrepen. Dat komt, stelt Wouters, doordat het ontzettend moeilijk is om de feiten objectief vast te stellen. “Je zit met het woord van de ouders tegen dat van de uitbaters. Waar is een letsel opgelopen? Dat is heel moeilijk te verifiëren.”

Kind en Gezin wil zijn verantwoordelijkheid niet minimaliseren, zegt Wouters. “Maar juridisch konden we niet meer doen. Alleen is dat onvoldoende gebleken. Vandaar dat we voortaan ook zullen ingrijpen zonder harde bewijzen, maar wel ernstige vermoedens.”

Michel Vandenbroeck, professor Gezinspedagogiek aan de UGent, is blij dat Kind en Gezin het geweer van schouder verandert. “Tot nog toe is er steeds uitgegaan van het juridisch perspectief. Met een aantal experts pleiten wij al een paar jaar om uit te gaan van een voorzorgsprincipe. Het is heel goed dat dat nu zal gebeuren. Het is enkel jammer dat het nu pas gebeurt.”

Gebrek aan transparantie

Op onze vraag hoeveel andere kinderopvanginitiatieven zo intens gecontroleerd worden als ’t Sloeberhuisje, kon Kind en Gezin gisteren niet antwoorden. Die data worden momenteel nog verzameld, luidt het. 

Dat gebrek aan transparantie is problematisch, zegt Vandenbroeck. En al helemaal wanneer je het bredere plaatje bekijkt. Om het schrijnende personeelstekort in de kinderopvang aan te pakken, besliste de Vlaamse regering onlangs dat er geen gespecialiseerd diploma meer nodig is voor wie een kinderdagverblijf wil openen. 

“Een bachelor, van eender welke richting, volstaat nu. Tegelijk stelt het agentschap Opgroeien voor om de instapvoorwaarden voor de job als kinderbegeleider nog verder te verlagen”, zegt Vandenbroeck. “In het licht van de actualiteit is dat een heel groot risico dat nu genomen wordt. We moeten toch eens heel goed nadenken of dat wel een goed idee is. Want wat voor zin heeft het om duizend plaatsen extra te creëren in de kinderopvang, wanneer de veiligheid van de kinderen niet gegarandeerd is?”