Direct naar artikelinhoud
AchtergrondOekraïne-conflict

Russische troepen blijven ‘zo lang als nodig’ in Wit-Rusland

Volgens de NAVO zijn 30.000 Russische militairen in Wit-Rusland gestationeerd.Beeld AFP

De gezamenlijke militaire oefeningen van Rusland en Wit-Rusland rond Oekraïne worden verlengd. Dat verhoogt niet alleen de druk op de Oekraïense regering, maar ook op de Baltische landen. Die dringen daarom aan op versterking met Amerikaanse mankrachten en materieel.  

Vorige week hielden zowel het Kremlin als de Wit-Russische regering vol dat alle troepen en materieel direct na het einde van de grootscheepse militaire oefening zondag zouden worden weggehaald. Gezien “de militaire activiteit bij de grenzen van Rusland en Wit-Rusland en de escalatie van de situatie (...) in Oost-Oekraïne” is besloten de militairen echter te laten waar ze zijn, aldus het Wit-Russische defensieministerie zondag.

Volgens de laatste schattingen van de Amerikaanse regering bedraagt het aantal troepen langs de Oekraïense grens, zowel in Wit-Rusland als Rusland, tussen de 170.000 en 190.000 man. Daarvan zijn volgens de NAVO 30.000 Russische militairen in Wit-Rusland gestationeerd. Van daaruit kunnen ze niet alleen binnen drie uur rijden de Oekraïense hoofdstad Kiev bereiken, hun aanwezigheid past ook in een gevreesd scenario voor de Baltische Staten. Die waarschuwen dat de Russische president Vladimir Poetin na Oekraïne andere voormalige Sovjetstaten en Polen in zijn invloedssfeer wil zuigen. 

Suwalki-corridor 

Met name Litouwen is kwetsbaar, omdat het land grenst aan Wit-Rusland, waar Russische troepen van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko “zo lang mogen blijven” als Poetin nodig vindt. De Litouwse premier Ingrida Simonyte voorspelde zaterdag al dat de Russische troepen voorlopig niet vertrekken. Dat maakt de Baltische landen extra kwetsbaar voor Russische bedreiging, omdat ze slechts via een smalle strook land verbonden zijn met de rest van de Europese Unie. Deze zogenaamde Suwalki-corridor ligt ingeklemd tussen Wit-Rusland en het Russische Kaliningrad.

“Dit zou een belangrijke verandering in de veiligheidssituatie zijn. We hebben aanpassingen nodig om de Suwalki-corridor en de Baltische staten te verdedigen”, aldus Simonyte zaterdag.

Sancties

Tijdens een bezoek van de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin zaterdag vroeg de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis om extra militaire steun en troepen. Austin deed echter geen toezeggingen over versterking. De Litouwse president Gitanas Nauseda wil dat het Westen de verdediging van Estland, Letland, Litouwen en Polen versterkt, terwijl het Poetin met diplomatieke middelen probeert af te houden van een aanval op Oekraïne.

Ook de Oekraïense regering wordt ongeduldig: president Volodymyr Zelenski wil dat het Westen Rusland nu sancties oplegt, in plaats van te wachten tot een Russische invasie een feit is. Zelenski riep ook op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.

Sancties zullen Rusland ‘zeer, zeer hard’ treffen, aldus de Britse premier Boris Johnson, die in een interview met de Britse omroep BBC liet doorschemeren dat de VS en het Verenigd Koninkrijk ingrijpender sancties voorbereiden dan tot dusver werd aangenomen. Volgens de BBC zullen de sancties het onmogelijk maken voor Russische bedrijven in dollars en ponden te handelen.

Geweld neemt toe

In Oost-Oekraïne neemt het militaire geweld toe. Volgens het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken zijn er vergeleken met vorige week twee keer zoveel beschietingen in het gebied. Vier Oekraïense soldaten zouden zijn omgekomen door artillerievuur van separatisten, die aangestuurd en bewapend worden door Rusland. Het regeringsleger en de separatisten zijn sinds 2014 in Oost-Oekraïne verwikkeld in een oorlog die al meer dan 14.000 mensen het leven heeft gekost. Een staakt-het-vuren dat is ingesteld na vredebesprekingen in 2015 wordt vrijwel dagelijks geschonden. 

Volgens het Internationale Rode Kruis zitten in de door pro-Russische rebellen beheerste stad Loehansk meer dan een miljoen mensen zonder water, nadat de waterleidingen zijn vernield. Ook een gasleiding zou zijn getroffen tijdens beschietingen. 

Twee pro-Russische separatistenleiders riepen zaterdag op tot volledige mobilisatie, nadat ze eerder een overhaaste evacuatie van tienduizenden burgers naar Rusland begonnen. 

‘Huurlingen’

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba zei op Twitter dat zijn regering echter “volledig is toegewijd aan een diplomatieke oplossing” en dat Oekraïne niet achter het geweld in het oosten zit. Volgens onbevestigde berichten van Oekraïense regeringsbronnen zijn ‘huurlingen’ gearriveerd in de door separatisten gecontroleerde gebieden, die uit zijn op “provocaties met het doel Oekraïne van verdere escalatie te beschuldigen”.

Maandag houdt de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) in een ingelaste vergadering. Ook de OVSE, die die niet meer compleet is na terugtrekkingen van medewerkers door een aantal westerse landen, meldde dit weekend een significante toename van de beschietingen aan de oostelijke frontlinie.