22-02-2022: vandaag is palindroomdag, hoe uitzonderlijk is dat?

Palindromen zijn leuke dingetjes voor taalliefhebbers en cijferfetisjisten. Het zijn woorden, zinnen en getallen die je ook van achter naar voren kunt lezen en hetzelfde blijven. Zo is "er is daar nog onraad, sire" een zin die hetzelfde blijft als je hem van achter naar voren leest. 

Ook getallen kunnen palindromen zijn, zoals 1991 of 2002. Ze worden ook wel spiegelgetallen genoemd. Er zijn ook datums die achterste voren hetzelfde blijven, zoals vandaag: 22-02-2022. Vorig jaar hadden we ook 12-02-2021. Op de volgende is het dan weer 8 jaar wachten: 03-02-2030. Dan volgen er weer enkele op elkaar: 13-02-2031 en 23-02-2032. 

Wiskundige en filosoof Jean-Paul Van Bendegem legt uit: "Je moet kijken naar het jaartal. De vier cijfers die eraan voorafgaan moeten het spiegelbeeld zijn. Als je 2022 hebt, weet je dat het moet gaan over 22-02 of 22 februari. Volgend jaar hebben we een probleem, want als je 2023 gaat spiegelen, kom je uit op 32-02 en dat bestaat niet. Je moet dus wachten tot 2030, dan is het spiegelbeeld 03-02."

Als je de datum noteert met eerst de dag, dan de maand en dan het jaar zijn er deze eeuw 29 palindroomdata van 8 cijfers. Als je, zoals in bijvoorbeeld de Verenigde Staten, eerst de maand, dan de dag en dan het jaar noteert, zijn er maar 12. 

Er was slechts één datum deze eeuw die om het even waar een palindroom was en dat was 02-02-2020. De volgorde van de dag en de maand maakte geen verschil. Zo'n wereldwijde palindroom is erg zeldzaam. Over 99 jaar hebben we er weer één: 12-12-2121, de vorige was 911 jaar geleden, op 11-11-1111. 

Wat trekt ons nu zo aan in palindromen? Volgens Van Bendegem heeft het vooral te maken met symmetrie. "Het is erg fascinerend als je daarmee geconfronteerd wordt", zegt hij. "Wij lezen van links naar rechts. Als je dan plots merkt dat je het ook omgekeerd kunt lezen en dat dat hetzelfde blijft, dat is iets wat je niet verwacht. Symmetrie trekt ons altijd aan. Symmetrie geeft structuur. Niemand zal deze dag vergeten."

Er zijn ook palindroomdagen met 7 cijfers. In onze contreien schrijven we dan de dag zonder 0 ervoor. Bijvoorbeeld 1 oktober 2011 (of 1-10-2011). Daarvan hadden we er deze eeuw 9. Die zijn ondertussen al allemaal voorbij. De laatste was op 9 oktober 2019 (of 9-10-2019). 

In delen van de wereld waar eerst de maand wordt geschreven en dan de dag zijn er deze eeuw 26 palindroomdagen met 7 cijfers. Dan wordt de maand zonder 0 geschreven. De eerste was 10 januari 2011 (1-10-2011) en de laatste van de 21e eeuw zal 30 september 2039 zijn (9-30-2039).