Liveblog - Na Europa kondigt ook VS-president Biden een reeks nieuwe sancties aan: "Wie denkt Poetin wel dat hij is?"
Na de Europese Unie eerder vanavond hebben ook Canada en de Amerikaanse president Joe Biden een reeks nieuwe sancties aangekondigd tegen Rusland. De Russische president Vladimir Poetin wil een groter gebied in Oost-Oekraïne als "volksrepublieken" erkennen dan nu in handen is van pro-Russische rebellen.
IN HET KORT
- De Russische president Poetin heeft de separatistische regio’s Donetsk en Loegansk in het oosten van Oekraïne erkend als onafhankelijke staten. Poetin ziet die regio's ook groter dan waar nu de pro-Russische rebellen de plak zwaaien
- Poetin heeft ook aangekondigd dat hij Russische troepen gaat sturen, "om de vrede te handhaven"
- De beslissing van Poetin komt na maanden van troepenopbouw aan de grens met Oekraïne. De vrees bestaat dat Rusland een (al dan niet grootschalige) invasie plant
- De VS en de EU veroordelen de erkenning en hebben een eerste pakket sancties klaar die vooral de economie van de pro-Russische regio's treft en de financiering van het Russische leger viseert
Liveblog
VS-president Biden kondigt sancties aan: "Wie denkt Poetin wel dat hij is?"
De Amerikaanse president Joe Biden heeft op een toespraak zonet een nieuwe reeks sancties aangekondigd tegen Rusland. "Rusland is aan hun invasie van Oekraïne begonnen", zei Biden. "Wie denkt Poetin (red. de Russische president) wel dat hij is, om nieuwe landen te verklaren grondgebied van zijn buurland? Vandaag kondig ik daarom een eerste reeks sancties aan."
Bekijk een fragment uit de aankondiging:
Concreet gaat het om sancties tegen twee grote financiële instellingen. De Russische overheid zal geen geld meer kunnen ophalen op Westerse kapitaalmarkten en ook de Russische elite en hun familie zullen sancties opgelegd krijgen. Biden legt daarmee dezelfde sancties op als de Europese Unie. "Er komen nog sancties als Rusland verder blijft escaleren."
Biden beklemtoonde dat de sancties de Russische economie moeten treffen, "niet de onze", maar hij gaf wel toe dat het pijn kan doen. "Maar voor mij is het heel belangrijk om de pijn voor de Amerikaanse bevolking te beperken", aldus nog de president.
"We blijven militaire hulp geven aan Oekraïne", zegt hij voort. "We gaan ook extra materieel sturen naar de Baltische staten. Dit zijn defensieve boodschappen, we willen niet tegen Rusland vechten, maar we gaan elke inch NAVO-grondgebied verdedigen." Hij geeft wel aan nog steeds open te staan voor een diplomatieke oplossing.
VS-correspondent Björn Soenens analyseert de aankondiging van Biden:
EU unaniem eens over "pijnlijke" sancties: "Willen het het Kremlin zo moeilijk mogelijk maken"
De 27 lidstaten van de Europese Unie zijn het unaniem eens geworden over sancties voor Rusland. De sancties zullen "pijnlijk, heel pijnlijk" zijn voor Rusland, meldt de Franse minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian. Hetzelfde zegt ook EU-buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell. "De sancties gaan Rusland veel pijn doen."
"Rusland heeft deze crisis veroorzaakt en is verantwoordelijk voor de verdere escalatie", zegt Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. "De sancties treffen onder meer banken die het Russische militaire apparaat financieren. We willen het het Kremlin zo moeilijk mogelijk maken om deze agressieve politiek te voeren."
Concreet viseren de sancties vooral banken die Russische beleidsmakers en operaties in de pro-Russische regio’s financieren. Ook de leden van het Russische parlement, de Doema, die de Russische actie in Oost-Oekraïne hebben goedgekeurd, worden persoonlijk geviseerd met sancties. "De EU is eensgezind en klaar om eventueel verdere sancties te nemen", aldus von der Leyen nog.
Een kort overzicht van de sancties:
Premier Alexander De Croo (Open VLD) benadrukt aan VRT NWS dat er nog sancties kunnen volgen. "Het is een eerste stap die we binnen de 24 uur samen Europees al hebben kunnen nemen in coördinatie met onze collega's in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Het is een eerste stap die hen wel pijn zal doen."
VN-topman Guterres hekelt Russisch misbruik van term "vredestroepen"
Antonio Guterres, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties meldt dat hij bezorgd is om het misbruik van de termen "vredestroepen" en "vredeshandhaving" door Rusland. Moskou gebruikt die term om te verwijzen naar de Russische troepen die ze willen sturen naar de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Loegansk.
"Als troepen een land binnenvallen zonder toestemming, zijn het geen onafhankelijke vredestroepen. Het zijn zelfs helemaal geen vredestroepen", zegt Guterres fel. "Het VN-handvest is bovendien geen à la carte menu waaruit je kunt plukken wat je wilt."
Blinken annuleert geplande ontmoeting met Russisch minister Lavrov
Het diplomatieke hoofd van de VS, Antony Blinken, zei dat hij zijn Russische ambtgenoot Sergei Lavrov dan toch niet gaat ontmoeten. De beslissing komt er nadat Moskou twee afgescheiden regio's in Oost-Oekraïne had erkend. De ontmoeting zou normaal komende donderdag plaatsvinden.
"Nu we zien dat de invasie is begonnen en Rusland duidelijk alle diplomatie heeft afgewezen, heeft het geen zin om op dit punt bijeen te komen", zei Blinken op een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba.
Blinken en Lavrov bij een ontmoeting een maand geleden in Genève:
Ook Canada kondigt economische sancties aan
Na de Britten, de EU en de VS eerder vandaag heeft ook de Canadese premier Justin Trudeau economische sancties aangekondigd voor Rusland. De sancties liggen in dezelfde lijn en willen vooral de financiering van en operaties in Oost-Oekraïne treffen.
"We zullen Canadezen verbieden Russische staatsschulden op te kopen. En we zullen aanvullende sancties opleggen aan door de staat gesteunde Russische banken en financiële transacties met hen voorkomen", zei Trudeau. Ook verbood hij Canadezen financiële transacties te doen met de "zogenaamd onafhankelijke staten Loehansk en Donetsk".
Trudeau kondigt ook aan dat er bijkomende Canadese soldaten zullen ingezet worden in de Baltische staten, om de oostgrens van het NAVO-blok te beschermen.
Stevige verliezen op Wall Street door spanningen Oekraïne
De aandelenbeurzen in New York zijn met flinke verliezen gesloten. Beleggers zijn nog altijd nerveus door de oplopende spanningen in Oekraïne. De Dow-Jonesindex sloot met een verlies van 1,4 procent op 33.596,61 punten. De S&P 500 verloor 1 procent tot 4304,76 punten en technologiebeurs Nasdaq speelde 1,2 procent kwijt tot 13.381,52 punten.
De prijs voor een vat Amerikaanse olie steeg met 1,4 procent tot 92,35 dollar. Brentolie klom met 1,1 procent tot 96,47 dollar per vat. De vrees dat met een verdere escalatie van het conflict in Oekraïne de Russische olieleveringen geraakt kunnen worden, drijft de olieprijs verder op richting de 100 dollar per vat.
Oekraïense president roept reservisten op
De Oekraïense president Volodimir Zelenski kondigt aan dat hij een deel van de reservisten van het leger gaat oproepen nu de dreiging vanuit Rusland weer is toegenomen. Hij benadrukt wel dat er (nog) geen noodzaak was voor een volledige militaire mobilisatie. Oekraïne heeft ongeveer 250.000 manschappen in het leger en zo'n 140.000 reservisten.
Zelenski benadrukte nog steeds via diplomatieke weg een oplossing na te streven. Hij zei blij te zijn met de bereidheid van Turkije om te bemiddelen in het hoogopgelopen conflict tussen beide landen, maar liet weten niet van plan te zijn grondgebied aan Rusland af te staan.
De Oekraïense president kondigde een programma van "economisch patriottisme" aan dat het stimuleren van lokale productie en belastingverlagingen op benzine omvat. Hij verwelkomde de economische sancties die door de EU en de VS zijn aangekondigd tegen Moskou.
Hoe ervaren Russen en Oekraïners in ons land het conflict?
De spanningen tussen Rusland en Oekraïne lopen de laatste dagen tijd hoog op, hoe ervaren Russen en Oekraïners in ons land dat?
Lees het in dit bericht:
Professor Holslag: "Sancties gaan totaal geen indruk maken"
Volgens professor Internationale Politiek Jonathan Holslag (VUB) gaan de sancties geen indruk maken. "Ze zijn erop voorbereid", legt hij uit in "De afspraak". "Poetin is al sinds 2014 bezig met het weerbaarder maken van de Russische economie tegen sancties."
Poetin kan momenteel niet terug zonder gezichtsverlies te leiden. "Op dit moment kan niets nog de Russen terugdringen", zegt Holslag. "Het enige wat Poetin nog in de problemen kan brengen, is dat het een langdurig conflict wordt en geleidelijk aan de Russische publieke opinie zich tegen het Kremlin keert."
Professor Van Hecke over economische sancties: "Europa kan niet niets doen"
Europa heeft niet zoveel instrumenten om de Russische president Vladimir Poetin van antwoord te dienen voor zijn acties tegenover Oekraïne. "En Europa kan niet niets doen", stelt professor Europese Politiek Steven Van Hecke (KU Leuven).
"Als je militair niet veel kan betekenen en als je als westerse democratieën niet beschikt over de instrumenten die Poetin heeft - wij vergiftigen geen tegenstanders en verspreiden geen fake news - dan je wel verplicht om economische sancties te treffen", aldus professor Van Hecke in "Terzake".
"Het is een goede zaak dat dat gebeurt. Maar of die sancties veel verschillen zullen uitmaken, dat is een andere kwestie", zegt Van Hecke.
Rusland gaat diplomatieke relaties aan met Oekraïense separatisten
Rusland heeft officieel aangekondigd dat het diplomatieke relaties aangaat met de twee zelfverklaarde deelrepublieken in het oosten van Oekraïne. Gisterenavond nog erkende de Russische president Vladimir Poetin de onafhankelijkheid van deze twee regio's, Loehansk en Donetsk.
"Van Russische zijde wordt ernaar gestreefd een alomvattende samenwerking met deze gebieden tot stand te brengen om de vrede, de regionale stabiliteit en de veiligheid te versterken", aldus het persbericht.
Eén Oekraïense soldaat dinsdag gedood in het oosten, zes gewonden
In het oosten van Oekraïne is vandaag één Oekraïense soldaat omgekomen bij beschietingen door de pro-Russische separatisten. Er vielen ook zes gewonden. Dat meldt het leger. De dode viel in de streek rond Loehansk, maar een militaire woordvoerder verduidelijkte niet waar de gewonden vielen.
Na enkele dagen waarop het geweld escaleerde, was vandaag een relatief kalme dag volgens Kiev. Sinds begin dit jaar, en de heropleving van de spanningen langs het front, zijn al acht Oekraïense regeringssoldaten en één burger omgekomen. In 2021 kwamen over heel het jaar 66 soldaten om.
VRT-journalist Marijn Trio in Oost-Oekraïne: "De frontlijn zou wel eens kunnen bewegen en de boel escaleren"
VRT-journalist Marijn Trio is in Dnipro, de laatste grootste stad voor de provincie Donetsk. Gisteren heeft de Russische president Poetin de onafhankelijkheid van de pro-Russische gebieden aldaar erkend. Vandaag maakte Poetin duidelijk dat hij de grenzen ziet samenvallen met de hele provincie. “Dat is een heel opmerkelijke beslissing die de toekomst van Oekraïne zou kunnen bepalen. Op dit moment is maar één derde van die provincies in handen van de pro-Russische rebellen", zegt Trio.
Dat leidt er ook toe dat de frontlijn – die er is sinds 2014 – kan verschuiven, stelt Trio. “Er is vandaag langs de hele frontlijn geschoten. Over Russische troepen die nieuw zouden zijn aangevoerd, daar hebben we geen informatie over. Rusland zegt dat die er nog niet zijn.”
“De voorbije jaren konden we redelijk veilig in de buurt van de frontlijn komen. Er werd toen ook vooral ’s nachts geschoten en de frontlijn bewoog niet. Maar met de recente ontwikkelingen zou die frontlijn wel eens kunnen bewegen en zou de boel snel kunnen escaleren”, aldus Marijn Trio.
Bekijk de uitleg van VRT-journalist Marijn Trio in "Terzake":
Zal Poetin het bij de erkenning van Donetsk en Loegansk houden? En hebben sancties wel zin? 7 vragen en antwoorden
Het conflict in Oekraïne is een nieuwe fase ingegaan. Gisteren besloot de Russische president Poetin om de regio's Donetsk en Loegansk in Oost-Oekraïne te erkennen als onafhankelijke staten. Hoe wordt hierop gereageerd? Hebben sancties tegen Rusland wel zin? En zal Poetin het hierbij laten?
7 vragen en antwoorden met onze Rusland-kenner Jan Balliauw:
De Croo: "Rusland is niet meer de betrouwbare energiepartner uit het verleden"
"Rusland is niet meer de betrouwbare partner die het in het verleden was." Dat heeft premier Alexander De Croo (Open VLD) gezegd aan VRT NWS. Voormalig Russisch president Dimitri Medvedev dreigde er eerder mee dat Europa binnenkort 2.000 euro per 1.000 kubieke meter gas zal betalen.
Die uitspraak kwam er na de beslissing van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om gasleveringen via de nieuwe Nord Stream 2-pijpleiding tussen Rusland en Duitsland voorlopig niet toe te laten.
De Croo omschreef Medvedevs uitspraak als "Russische intimidatie". Anderzijds erkende de premier wel dat er met een eventueel hogere gasprijs rekening gehouden zal worden bij het debat over de sluiting van de kerncentrales. "Ik wil niet vooruitlopen op de beslissing, maar we zullen daarbij rekening moeten houden met alle elementen", aldus de premier.
"Rusland is niet meer de betrouwbare partner die het in het verleden was." De premier benadrukt dat de beslissing genomen zal worden in functie van het inperken van de risico's en met het oogmerk om de prijzen zo laag mogelijk te houden.
Daarnaast duidde de premier ook de beslissing om voorlopig geen militair materieel te leveren aan Oekraïne. "De vraag werd enkele weken geleden gesteld en toen werd beslist om, net als vele andere Europese landen, voorrang te geven aan de-escalatie en diplomatie. Die vraag zal nu opnieuw geëvalueerd worden en op korte termijn zal er een beslissing genomen worden."
Tom Van de Weghe: "Oekraïners willen vrede, maar zijn bereid ervoor te vechten"
Tom Van de Weghe is voor VRT NWS in Kiev en merkt dat ze niet verrast zijn door de harde taal van Poetin van de voorbije uren, al zijn ze wel kwaad. "Het gemak waarop de Russische leider denkt Oekraïens grondgebied in te nemen, maakt hen boos. Ze willen vrede, maar als het moet gaan ze ervoor vechten."
BEKIJK: Stand van zaken van spanningen Oekraïne-Rusland
Het conflict rond Oekraïne is een nieuwe fase ingegaan. Het Russische leger is nog niet in Oost-Oekraïne, maar Poetin kreeg er vandaag wel toestemming voor van het parlement.
Bekijk hier een stand van zaken in video:
Rusland haalt diplomaten terug uit Oekraïne
Rusland gaat hun diplomaten evacueren uit Oekraïne, dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou. Rusland doet dat naar eigen zeggen om de veiligheid van het personeel te kunnen waarborgen. Hun diplomaten zouden worden bedreigd.
Trump zegt dat Poetin "nooit" zo gehandeld zou hebben indien hij nog president was
De voormalige Amerikaanse president Donald Trump heeft hard uitgehaald naar hoe zijn opvolger Joe Biden de crisis in Oekraïne aanpakt. Volgens Trump zou Poetin door hun goede band onder zijn presidentschap "nooit" zo hebben gehandeld.
"Als de crisis goed aangepakt zou zijn geweest, dan was er geen enkele reden dat de situatie zoals ze zich nu voordoet in Oekraïne, had plaatsgevonden", zegt de voormalige Amerikaanse president in een mededeling.
"Ik ken Vladimir Poetin heel goed en hij zou onder een Trump-regering nooit hebben gedaan wat hij nu doet", aldus Trump over Poetins bevel om troepen naar de separatistische regio's in Oekraïne te sturen.
De voormalige Amerikaanse president kreeg tijdens zijn ambtstermijn veel kritiek voor zijn veronderstelde te nauwe band met de Russische president.
IN BEELD: Protestactie voor Russische ambassade
Voor de Russische ambassade in de Duitse hoofdstad Berlijn zijn tientallen Oekraïense actievoerders verzameld. Ze protesteren tegen de mogelijke Russische inval in hun land.
