‘Lord Of The Rings’ kost ruim een miljard dollar, maar een paar gekleurde elfen dreigen roet in het eten te gooien

Een trailer van 55 seconden. Meer was er niet nodig om een leger aan diehard Lord of the Rings-fans online ten strijde te doen trekken. Sinds de trailer voor het eerst te zien was tijdens de Superbowl verzamelde hij op YouTube al 28 miljoen views en zowat 80.000 comments. In die commentaren komt steeds dezelfde quote terug. Vertaald klinkt die ongeveer zo: “Het kwade kan niks nieuws creëren, het kan alleen verpesten en vernietigen wat door het goede is uitgevonden en gemaakt.” Je vindt hem onder het clipje in een ruime variëteit aan wereldtalen terug. Met die quote, die aan J.R.R. Tolkien wordt toegeschreven, maken de fans duidelijk dat ze niet zo warmlopen voor de televisieversie van hun favoriete verhaal.

Die ligt – afgaande op de eerste beelden – nochtans in het verlengde van wat Peter Jackson eerder op het grote scherm deed met de Lord of the Rings-trilogie. Op dat ene detail na: de huidskleur van een aantal hoofdrolspelers. Uit de promobeelden die de voorbije weken verspreid werden blijkt dat met name Arondir de elf, gespeeld door Ismael Cruz Cordova, en dwergenprinses Disa, een rol voor Sophia Nomvete, er een stuk gekleurder uitzien dan de fans zich blijkbaar hadden verbeeld. Dat resulteert online in een hoop commentaren waarin de makers verweten worden overdreven ‘woke’ te willen zijn. Een reflex die volgens de fans de nalatenschap van Tolkien in gevaar brengt. 

Netflix achterna

Het digitale ongenoegen dat de voorbije dagen massaal de kop opsteekt bezorgt Jeff Bezos op zijn minst een lichte vorm van hoofdpijn. De Amazon-topman telde zo’n 250 miljoen dollar neer voor de televisierechten op het verzameld werk van J.R.R. Tolkien en trekt naar schatting nog eens een miljard dollar uit om er een televisiereeks van vijf seizoenen uit te distilleren. Die reeks moet het vlaggenschip worden van streamingdienst Amazon Prime. Bezos hoopt op een absolute hitserie die hem moet toelaten het gat op concurrent Netflix – minstens voor een deel – dicht te rijden. 

Maar daar heb je dus kijkers voor nodig. Veel kijkers. En anno 2022 lok je die enkel met een reeks waarin zo veel mogelijk bevolkingsgroepen zich gerepresenteerd zien. Wat meteen verklaart waarom er deze keer, in tegenstelling tot in de films, wel gekleurde elfen en dwergen opduiken. “De verhalen van Tolkien zijn er voor iedereen”, reageert producent Lindsey Weber in Vanity Fair. “We vonden het vanzelfsprekend dat een hedendaagse adaptatie ervan de wereld zou laten zien zoals die er vandaag ook effectief uitziet.”

Verwachtingen

Maar daar denkt alvast een deel van de fans duidelijk anders over. “Het is een bekend fenomeen”, vertelt Frederik Dhaenens, professor mediastudies aan UGent. “Fans bouwen vaak een intieme band op met bepaalde verhalen of bepaalde personages. Ze willen die ook wel geportretteerd zien, maar dan enkel op een manier die aansluit bij hun verwachtingen. Is dat niet het geval, of gebeurt er iets met die personages die niet met hun ideeën strookt, dan kunnen de reacties heel fel zijn.” 

In 1893 bijvoorbeeld zag het magazine The Strand plots zijn abonnementenbestand fors teruglopen toen Sir Arthur Conan Doyle besloot om in een van zijn verhalen Sherlock Holmes te laten sterven. In digitale tijden zijn die hevige reacties van de fans nog vervelender voor de makers. “Die misnoegde fans hebben tegenwoordig een heel arsenaal ter beschikking om hun ongenoegen te laten blijken.” 

Extreemrechts

Bij het Lord of the Rings-verhaal gaat het bovendien niet alleen om emotionele reacties. De verhalen van Tolkien worden al langer gerecupereerd door (extreem)rechtse conservatieve krachten. Dat Tolkien in zijn fantasiewereld het ene ras boven het andere plaatst is koren op de molen van racisten. En wie abstractie maakt van de tovenaars, trollen en andere wezens die Midden-aarde bevolken komt terecht bij een verhaal over een groep helden die een hele reeks hindernissen en vijanden overwinnen om zo hun traditionele manier van leven veilig te stellen. “Wanneer zo’n verhaal een moderne update krijgt, weerklinkt al snel het ‘woke’-verwijt”, zegt Dhaenens. 

Het is niet de eerste keer dat het opduiken van gekleurde personages in hedendaagse bewerkingen van gekende verhalen stof doet opwaaien. Dat de hoofdrol in Anne Boleyn, een historische reeks over de tweede vrouw van Hendrik VIII, door een gekleurde vrouw werd gespeeld, was onlangs nog onderwerp van discussie. En ook over de gekleurde acteurs in de historische Netflix-reeks Bridgerton werd, vooral in het Verenigd Koninkrijk, heftig gedebatteerd. En dan hebben we het nog niet gehad over de bagger die de makers van Star Wars over zich heen kregen toen ze Aziatische en zwarte personages in de franchise introduceerden. 

Jeff Bezos is dus niet de eerste en zeker niet de laatste die met boze fans af te rekenen krijgt. “Populaire cultuur is voortdurend in beweging”, legt Dhaenens uit. “Het is niet meer dan logisch dat je oude verhalen niet steeds op dezelfde manier blijft vertellen.” De negatieve reacties die nu opduiken hoeven volgens Dhaenens ook niet per se een gigantisch probleem te zijn.  “We weten ondertussen dat een kleine groep mensen online heel veel lawaai kan maken.” 

Lord of the Rings: The Rings of Power, vanaf 2 september op Amazon Prime.