“Oké! :-)” versus “ok.” Dit verklaart waarom mannen en vrouwen online zo anders communiceren

“Hallo! Sorry dat ik je lastigval, maar zou het mogelijk kunnen zijn dat er een foutje gebeurd is bij het opstellen van de rapporten? :-)” Op sociale medium TikTok worden video's waarin de e-mailstijl van vrouwen met die van mannen vergeleken wordt, gretig bekeken. Terwijl vrouwen de gewoonte hebben om meer leestekens, letters, emoji’s en woorden te gebruiken, en zich te excuseren voor dingen die perfect normaal zijn, houden mannen het wat communicatie betreft volgens TikTok-gebruikers bij het strikt noodzakelijke. “De rapporten zijn incorrect. Kan dit worden nagekeken?” 

_{(Lees verder onder de video.)}

Deze video van TikTokster Vivien, bijvoorbeeld, waarin ze haar vrouwelijke volgers aanmoedigt om e-mails op te stellen zoals haar mannelijke collega’s, werd meer dan 4 miljoen keer bekeken en verzamelde bijna 100.000 comments. De inhoud resoneert duidelijk. “Ik ben hetzelfde beginnen te doen op mijn werk en ik voel me zo gemeen”, schrijft iemand. “Ik laat tegenwoordig dingen zoals ‘ik denk dat...’ weg wanneer ik er zeker van ben dat ik gelijk heb”, schrijft iemand anders.

_{(Lees verder onder de poll.)}

Het doet de vraag rijzen waarom mannen en vrouwen zo verschillen in hun e-mailstijl. “We hebben de laatste jaren veel onderzoek gedaan naar online communicatie", zegt sociolinguïst Reinhild Vandekerckhove. “En we stellen vast dat er inderdaad duidelijke verschillen zijn tussen de online schrijfstijl van mannen en vrouwen. Die zijn te wijten aan een vrij fundamenteel onderscheid in hoe we communiceren.”

Niet alleen je leeftijd, hoe goed je de ontvanger kent en in welke context je je bevindt – denk aan werkmails versus vrijetijdsberichtjes – bepalen dus hoe jij een e-mail of tekstbericht opstelt. Ook je geslacht. 

Het verschil in communicatiestijl tussen mannen en vrouwen steunt ten eerste op een verschil in interesses, zegt mediapsycholoog Koen Ponnet (UGent): “Vrouwen hebben doorgaans meer aanleg om geïnteresseerd te zijn in sociale relaties, terwijl mannen inherent meer gericht zijn op groepsgebeurtenissen. Een groepje vrouwen op café zal bijvoorbeeld vlugger praten over het nieuwe lief van Karel, terwijl mannen het eerder zullen hebben over de mooie goal van hun ploeg. Die verschillen hebben een evolutionaire basis en komen al op heel jonge leeftijd tot uiting. En dat verschil in verhalen die mannen en vrouwen aan elkaar vertellen, kunnen we doortrekken naar onze tekstberichten. Ook daar zal het puur qua inhoud bij vrouwen veel vaker over persoonlijke zaken gaan. Dat is een feit.” 

Vandekerckhove bevestigt dat. “In alledaagse interacties zetten vrouwen meer in op het leggen van connecties en het scheppen van een band. Terwijl mannen iets sterker gefocust zijn op informatieoverdracht. Dat is geen zwart-witverhaal: het is niet zo dat mannen helemaal niks geven om connecties. Je ziet gewoon dat vrouwen er in hun communicatie harder mee bezig zijn.”

Die informatie verklaart ook de verschillen in online communicatie tussen vrouwen en mannen. “Doordat vrouwen meer gefocust zijn op het maken en onderhouden van sociale connecties, gebruiken ze veel meer expressieve markers”, zegt Vandekerckhove. “De meest voor de hand liggende zijn emoji’s. Die moeten een gesprek luchtiger maken, maar ook tonen dat er een goede relatie is met de gesprekspartner.” 

“Een andere expressieve marker die vrouwen vaak gebruiken, is de herhaling van leestekens en letters. Met ‘fijnnnn’ geef je een sterkere bevestiging dan met ‘fijn’. Als je de berichten van vrouwen analyseert, zie je er bijna standaard zulke expressieve markers in terugkomen, omdat ze continu die goede verhouding willen bevestigen. Dat speelt bij mannen een pak minder.” 

Daarom ontvang je als vrouw dus soms niet meer dan een botte ‘ja’ of ‘nee’ als antwoord op een enthousiast bericht. “Mannen zullen vaker een bericht zonder franjes versturen, maar ik wil beklemtonen dat dat niet betekent dat mannen helemaal niét inzetten op die sociale bevestiging. Zoals ik al eerder zei: het is geen zwart-witverhaal.” 

Vrouwen passen in gesprekken hun mondeling taalgebruik ook vaker aan mannen aan dan andersom, vult Vandekerckhove aan. “Ook dat is een vorm van bevestiging: je taal aan iemand aanpassen. Als je een goede band met iemand wil, zul je automatisch die persoon tegemoetkomen in zijn of haar taalgebruik. Als je afstand wil bewaren van een persoon, zul je dat veel minder doen. Mensen zijn zich daar niet altijd van bewust.”

“Uit ons recent onderzoek naar online taalgebruik blijkt trouwens dat die aanpassing ook wel eens voornamelijk van de kant van de mannen kan komen: jongens gaan bijvoorbeeld meer emoji gebruiken als ze met meisjes converseren dan als ze met jongens communiceren, en passen zich in dat opzicht sterker aan dan hun vrouwelijke gesprekspartners, die dat standaard doen. De empathie komt dus inderdaad niet alleen van de kant van de vrouwen!”

Ruimteschip, biceps of een kroon? Dit waren de populairste emoji’s in 2021, en ze betekenen niet wat je denkt

Wat met al die wazige foto’s op Instagram: gaat het sociale medium een nieuw (en allerlaatste) tijdperk in?