Miljoenenfonds moet kosten van bouwshift binnen de perken houden voor lokale besturen  

Naast het stikstofdossier lag voor de Vlaamse regering ook de kwestie van de bouwshift of betonstop op tafel. De vraag daar was vooral: hoe kunnen ervoor zorgen dat de lokale besturen de kosten daarvan kunnen blijven betalen? De regering-Jambon heeft daarover nu een akkoord bereikt.

De bouwshift of betonstop moet ervoor zorgen dat er tegen 2040 in Vlaanderen geen open ruimte meer wordt aangesneden. In 2020 besliste de Vlaamse regering dat er een compensatie zou komen voor eigenaars die hun bouwgrond zouden zien omgezet worden in natuur- of landbouwgebied. Als de grond daardoor in waarde daalt, moet dat volledig gecompenseerd worden door de lokale overheid, de stad of gemeente in kwestie dus.

Alleen dreigt dat een erg dure zaak te worden voor die lokale besturen, dus was nu de vraag hoe die dat moeten financieren.

De Vlaamse regering heeft gekozen voor de piste die Vlaams minister van Binnenlandse Bestuur Bart Somers (Open VLD) een paar weken geleden op tafel legde. Daarbij zal een "bouwshiftfonds" worden opgericht waarin jaarlijks 100 miljoen wordt gestort om gemeenten te ondersteunen bij de compensaties van grondeigenaars. 

Lokale besturen die woonuitbreidingsgebieden omzetten naar bos, krijgen dat voor twee derde vergoed door de Vlaamse regering. Bij omzetting naar landbouwgrond of natuurgebied krijgen ze de helft terugbetaald. Het totale kostenplaatje voor de Vlaamse regering bedraagt 1,6 miljard euro tegen 2040. 

"Het is vooral belangrijk dat we nu kunnen beginnen, en dat dat decreet gestemd kan worden, want er is tot nu toe vooral veel gepraat", zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) daarover. "Daarna zullen we onmiddellijk starten met de neutralisatie van ongeveer 1.600 hectare overstromingsgevoelige gebieden. Dat betekent dat ook daar niet meer gebouwd zal kunnen worden."

De Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) vindt het goed dat er een beslissing over de bouwstop is genomen, maar kan nog niet inhoudelijk reageren. "We hebben nog geen teksten of details, dus we kunnen enkel zeggen dat het goed is dat er een beslissing is genomen over de bouwstop. De vraag is of de vrijgemaakte middelen voor de planlastvergoeding zullen volstaan. Dat kunnen we nog niet zeggen", reageert Nathalie Debast van de VVSG.

De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) meldt "voorzichtig positief" te zijn over het akkoord van de Vlaamse regering over de bouwshift. Wel benadrukt de bouwsector dat het nu aan de lokale besturen toekomt om voldoende betaalbare woningen mogelijk te maken.