Coronapas en mondmasker mogen binnenkort weer in de schuif: dit ligt volgende week op tafel van Overlegcomité

Alles wat u moet weten over het coronavirus leest u in ons dossier.

De dansbenen losgooien in een discotheek, een pintje drinken tot in de vroege uurtjes en terug fysiek naar de werkvloer gaan: sinds afgelopen vrijdag mag iedereen weer proeven van het ‘normale’ leven. Niet alle coronamaatregelen gingen toen op de schop. Theaters, concertzalen en cinema mochten nog niet tot de nok vol zitten, zittende toeschouwers moeten er nog een mondkapje aan en net als in de horeca is de coronapas er nog verplicht. Het personeel in winkels, cafés en restaurants moet ook nog steeds een mondmasker dragen, net als scholieren in het middelbaar.

Zonder al te veel tegenslag verdwijnen die beperkingen binnenkort ook. Het Overlegcomité komt vrijdag 4 maart opnieuw samen en de algemene verwachting is dat de politiek schakelt naar code ‘geel’ - het zogenaamde ‘Rijk der Vrijheid’, al hangt er nu wel bijna overal een CO2-meter of ventilatiesysteem. Zelfs federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) - vaak verweten de ‘strengste in de leer’ te zijn - is optimistisch dat het nu snel kan gaan.

Mogelijk gaan die versoepelingen wel nog niet meteen in: vorige keer duurde dat een week en ook nu kan het over het weekend getild worden, bijvoorbeeld naar maandag 7 of vrijdag 11 maart. Dat heeft ook een epidemiologische angel. Op intensieve zorgen liggen er voor het eerst sinds eind oktober minder dan 300 patiënten, een voorwaarde die nodig is om naar code ‘geel’ te schakelen. Op dit moment belanden er elke dag nog steeds gemiddeld 194 Belgen in het ziekenhuis, een pak meer dus dan de 65 dagelijkse hospitalisaties die nodig zijn om verder te versoepelen naar fase ‘geel’. “Het blijft wel elke dag zakken”, zegt een hoopvolle Steven Van Gucht (Sciensano). “Als de huidige trend aanhoudt, kunnen we tegen 1 maart onder de drempel van 150 opnames duiken en belanden er tegen 16 maart dagelijks minder dan 75 mensen in het ziekenhuis.” 

De viroloog wijst er wel op dat de impact van de versoepelingen van code ‘oranje’ pas over een dikke week duidelijk zal zijn. “De dalende trend kan daardoor wat vertragen. Aan de andere kant neemt de immuniteit ook steeds toe, omdat veel mensen een booster laten zetten of recent besmet zijn geweest. Het is ook positief dat, ondanks de hoge hospitalisatiecijfers, steeds minder mensen op intensieve zorgen belanden.”

Op het Overlegcomité zullen de regeringen van ons land nog een paar losse eindjes aan elkaar moeten knopen. Over het omstreden Covid Safe Ticket (CST) - of coronapas in de volksmond - bijvoorbeeld. Dat verdwijnt sowieso in code ‘geel’, maar de vraag is of het opnieuw van stal gehaald wordt als de barometer weer naar code ‘oranje’ of ‘rood’ moet schakelen. N-VA-voorzitter Bart De Wever pleit al langer om het CST na de omikrongolf voorgoed te schrappen en ook Open Vld-concullega Egbert Lachaert liet maandag in deze krant optekenen dat hij het niet nuttig meer vond. 

Het probleem is dat het gebetonneerd is in de barometer. “Het blijft, net als de mondmaskers, één van de instrumenten in de paraplubak om het coronavirus te bestrijden als het weer de kop opsteekt”, is te horen op het kabinet-Vandenbroucke. Van Gucht deelt die positie, al vindt hij dat het alleen op plaatsen met een hoog besmettingsrisico gebruikt moet worden. “Als we het in de kast kunnen laten steken en er nooit meer uithalen, zoveel te beter. Als ik kijk naar de toekomst, volgende winter wanneer de griep opnieuw kan opduiken, dan kan het CST zeker nuttig zijn voor riskante activiteiten.”

Ook over het mondmasker moeten nog details uitgeklaard worden. Moet het op bepaalde plaatsen, zoals op de bus, de trein, in stations en luchthavens, wél nog gedragen worden? Toen de mondmaskerplicht afgelopen oktober in heel Vlaanderen verdween, moest iedereen er daar wel nog eentje dragen. Ook in zorginstellingen en bij contactberoepen, zoals de kapper en de schoonheidsspecialist, is het nooit verdwenen. Er is nu wel één groot verschil: in code ‘geel’ verdwijnt de federale noodsituatie, waardoor een mondmaskerplicht niet meer nationaal opgelegd kan worden. “Een vervoersmaatschappij zoals de NMBS of de kappersfederatie kunnen een mondmasker in hun sector wel blijven verplichten”, verduidelijkt het kabinet van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V). Burgemeesters en gouverneurs kunnen ook blijven ingrijpen als er op hun grondgebied een coronabrandhaard is. Bijna exact 2 jaar nadat de nationale noodtoestand op 13 maart 2020 werd afgekondigd komt er dus binnenkort een einde aan. Het definitieve begin van het post-coronatijdperk?

Lees ook:

ONZE OPINIE. Het zijn niet de cijfers die “iets toelaten”. Dat bepalen we als maatschappij beter zelf (+)

INTERVIEW. Open Vld-voorzitter Lachaert wil af van coronapas: “Zo ‘safe’ is die niet” (+)

Viroloog Van Gucht: “CST is een nuttige tool in de gereedschapskist”