“Vandaag heb ik geprobeerd de president van de Rusland te bellen. Het antwoord was stilte, terwijl de stilte eigenlijk in Donbas zou moeten zijn”, begon Zelenski zijn toespraak. “Daarom wil ik als Oekraïener alle burgers van Rusland toespreken. We zijn gescheiden door meer dan 2.000 kilometer aan gemeenschappelijke grenzen, waarlangs vandaag 200.000 van jullie soldaten en 1.000 gepantserde voertuigen staan.” Hij stelt dat die elk moment de grens kunnen oversteken. “De reden kan elk moment opduiken, elke provocatie, elke vonk. Een vonk die alles zou kunnen platbranden.”

Hij hekelt in zijn toespraak ook propaganda van de Russische regering, die donderdagochtend beweerde dat de aanval erop gericht is Oekraïne te “de-nazificeren”. “Er wordt jullie verteld dat deze vlam het Oekraïense volk zal bevrijden, maar het Oekraïense volk is vrij”, benadrukt hij. “Er wordt jullie verteld dat wij nazi’s zijn, maar hoe kan een volk nazi’s steunen als dat volk acht miljoen levens verloor om de nazi’s te overwinnen? Hoe kan ik een nazi zijn? Leg het uit aan mijn grootvader die de oorlog heeft meegemaakt in de infanterie van het Sovjetleger en stierf als kolonel in het onafhankelijke Oekraïne. Er wordt jullie verteld dat wij de Russische cultuur haten. Hoe kan je een cultuur haten? Buren verrijken elkaar altijd cultureel. Dat maakt ze echter niet tot één geheel, het lost ons niet op in jullie. Wij zijn anders, maar dat is geen reden om vijanden te zijn.”

“Oorlog betekent pijn, modder, bloed en duizenden doden”

Zelenski maakt in de speech duidelijk dat hij hoopt dat de Russische bevolking een oorlog kan tegenhouden. “Luister naar de stem van de rede. Het volk van Oekraïne wil vrede, de autoriteiten van Oekraïne willen vrede. Ze willen het en doen er alles aan. We hebben geen oorlog nodig. Oorlog betekent pijn, modder, bloed en duizenden doden, tienduizenden doden. Er wordt jullie verteld dat Oekraïne een bedreiging is voor Rusland. Dat was niet zo in het verleden, dat is niet zo nu en dat zal niet zo zijn in de toekomst.”

“Oorlog zal garanties van iedereen wegnemen. Niemand zal nog veiligheidsgaranties hebben. Wie zal het meest lijden? Mensen. Wie wil dit het minst? Mensen. Wie kan dit niet laten gebeuren? Mensen. Er bevinden zich zo’n mensen onder jullie. Daar ben ik zeker van.”

Als een oorlog echter niet kan worden tegengehouden, zal Oekraïne dat niet zomaar laten gebeuren. “Als iemand probeert ons land, onze vrijheid, onze levens, de levens van onze kinderen af te nemen, zullen we onszelf verdedigen. We zullen niet aanvallen, maar we zullen onszelf verdedigen.”

In het Russisch

Zelenski deed de hele speech in het Russisch, maar beseft dat niet elke Rus de speech te zien zal krijgen. “Ik weet dat deze toespraak van mij niet op de Russische televisie zal worden vertoond, maar de Russische bevolking moet ze zien. Ze moeten de waarheid weten. De waarheid is dat dit gestopt moet worden voordat het te laat is. En als het leiderschap van Rusland niet met ons rond tafel wil zitten om tot vrede te komen, dan zal het misschien wel met jullie rond de tafel zitten. Willen de Russen oorlog? Ik zou deze vraag heel graag willen beantwoorden, maar het antwoord hangt alleen af van jullie, de burgers van Rusland.”

Zelenski: “Geen paniek, we zullen overwinnen”

Enkele uren later – na het begin van de Russische aanval – hield Zelenski opnieuw een toespraak, in een videoboodschap op Facebook. Daarin riep hij zijn landgenoten op om “niet te panikeren” over het Russische offensief. Hij beloofde hen ook de overwinning, en kondigde de invoering van de krijgswet aan. Volgens Zelenski heeft Rusland aanvallen uitgevoerd tegen militaire infrastructuur en de grenswacht. Kort daarna ging het luchtalarm af in de Oekraïense hoofdstad Kiev.

De Russische operatie die aan de gang is in verscheidene Oekraïense steden, heeft tot doel “de Oekraïense staat te vernietigen, ons grondgebied met geweld in te nemen en een bezetting te installeren”, aldus het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken in een communiqué. Kiev riep de internationale gemeenschap ook op “onmiddellijk te handelen” en zo snel mogelijk nieuwe sancties op te leggen aan Rusland. “Alleen verenigde en sterke acties kunnen de agressie tegen Oekraïne door Vladimir Poetin stoppen”, luidt het nog.