In kaart - Rusland rukt steeds verder op in Oekraïne: hier wordt er strijd geleverd

Wat wekenlang is aangekondigd, is afgelopen nacht een feit geworden. Vladimir Poetin is volgens Oekraïne “een volledige oorlog begonnen”, zo verwoordde Dmytro Kuleba, de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken het. In heel het land is de staat van beleg afgekondigd. Het luchtruim boven Oekraïne is sinds vannacht gesloten.

In verschillende steden in Oekraïne, van oost tot west, ging vannacht het luchtalarm af en werden er explosies gerapporteerd. Waarnemers spreken over “het maximale scenario” dat denkbaar was. Bij de inval beperkte Rusland zich dus niet tot de oostelijke afgescheurde regio's Donetsk en Loehansk die het land eerder deze week erkende als onafhankelijke staten. 

Noorden en westen

Het gaat naast hoofdstad Kiev onder meer om Charkov in het noordoosten, de tweede grootste stad van het land, waar zwarte rookpluimen opstijgen aan de luchthaven. Ook vielen verschillende doden toen een appartement geraakt werd door een of meerdere raketten. 

Daarnaast ging ook het luchtalarm af en werden explosies gemeld in steden als Lviv en Loetsk in het westen. Lviv ligt in vogelvlucht op amper 60 kilometer van de grens met Polen en dus de Europese Unie. Ook de luchthaven van de stad Ivano-Frankivsk in het westen van Oekraïne is met raketten bestookt. 

Zoals verwacht komen de aanvallen niet enkel vanuit Rusland zelf, maar ook vanuit Wit-Rusland, waar beide landen de afgelopen weken militaire oefeningen hielden. Volgens Wit-Russisch president Alexander Loekasjenko nemen zijn troepen zelf niet deel aan de inval. Na de eerste lucht- en artillerie-aanvallen van de afgelopen uren zou Rusland op bepaalde plaatsen al tientallen kilometers diep in het Oekraïense binnenland zijn doorgedrongen met troepen, tanks en legervoertuigen. Dat is onder meer het geval in de regio’s Tsjernichiv en Charkov in het noorden, zegt de Oekraïense grenswacht. 

Volgens het Russische ministerie verlaten de Oekraïense militairen hun posities ‘in groten getale’ en leggen ze massaal hun wapens neer. Dat bericht kon echter niet onafhankelijk bevestigd worden en handelt allicht minstens deels om propaganda. Oekraïne ontkent de berichten ook ten stelligste en zegt al 50 Russische soldaten te hebben gedood, en verschillende tanks, vliegtuigen en helikopters te hebben vernietigd. De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft zijn troepen opgedragen zoveel mogelijk slachtoffers te maken bij het binnenvallende Russische leger. 

Een adviseur van de Oekraïense president Zelenski beweerde eerder vandaag dat ze de situatie onder controle hebben, en dat van een Russische Blitzkrieg, waarbij het land overrompeld wordt, geen sprake zal zijn. 

Volgens Rusland zijn via precisiebombardementen op militaire doelwitten de Oekraïense luchtmachtbasissen en luchtafweer onschadelijk gemaakt, zo melden Russische persagentschappen het Russische ministerie van Defensie. Op beelden is te zien hoe Oekraïense radarstations en luchtmachtbasissen inderdaad onschadelijk zijn gemaakt.

Ook in en rond de hoofdstad Kiev zijn er de afgelopen uren al verschillende ontploffingen gehoord en is het luchtalarm al verschillende keren afgegaan. Duizenden inwoners proberen de stad nog te ontvluchten richting het westen. Rond 11.30 uur Belgische tijd werden er nieuwe ontploffingen gemeld in Kiev en was te zien hoe er zwarte rook opsteeg vanuit het centrum van de stad. 

Op enkele tientallen kilometers ten noordwesten van Kiev lanceerde Rusland vanmiddag een zware aanval op het militaire vliegveld van Hostomel. Meer dan 20 helikopters bestoken de luchthaven, is op sociale media te zien. Oekraïne zegt drie van die helikopters te hebben neergeschoten.

Oosten en zuiden

De grootste gevechten zouden in het oosten plaatsvinden, en dan vooral in en rond de steden Marioepol en Kramatorsk en aan de frontlijn die er al sinds 2014 was, toen pro-Russische separatisten zich afscheurden. Daar zou Rusland al verschillende steden en dorpen hebben ingenomen, terwijl Oekraïne claimt dat het hevig verzet biedt en ook al gebieden opnieuw kon inpalmen.

In de kustplaatsen Marioepol en Odessa aan de Zwarte Zee zijn niet alleen explosies waargenomen, maar volgens persbureau Interfax ook Russische troepen gesignaleerd. Die worden ondersteund door verschillende schepen van de Zwarte Zee-vloot. De inval in het zuiden werd bevestigd door beelden op sociale media van Russische legercolonnes die de grens van de Krim oversteken, het schiereiland dat Rusland al in 2014 annexeerde.

De Oekraïense generale staf ontkende vanmorgen nog het Russische leger is neergestreken in de havenstad Odessa, aan de Zwarte Zee. “De situatie is onder controle”, luidt het, maar beelden op sociale media spreken dat tegen. 

Rond het middaguur hesen Russische troepen hun vlag bovenop de elektriciteitscentrale van Kakhovka, 60 kilometer landinwaarts ten noorden van de Krim. Dat betekent dat het Russische leger al aan de strategisch bijzonder belangrijke rivier de Dnjepr staan en een van de grootste verdedigingslinies van Oekraïne in het zuiden al gevallen is.

Rusland heeft ondertussen ook de Zee van Azov, die stroomt tussen Rusland en Oekraïne, sinds 4 uur lokale tijd afgesloten voor alle commerciële scheepvaart. 

Ook in Transnistrië tot slot, de Moldavische regio aan de grens met Oekraïne die al jarenlang in handen is van pro-Russische separatisten en waar Russische legereenheden gelegen zijn, werden vanmorgen “antiterreuroefeningen” aangekondigd. De vrees is nu dat Rusland ook langs die kant Oekraïne zal binnenvallen. Oekraïne zei vorige week al dat de Russische militairen in Transnistrië betrokken zouden kunnen worden bij een aanval op Oekraïne.

Moldavië zal nu ook de noodtoestand uitroepen vanwege de Russische inval in Oekraïne. Het land is bereid om tienduizenden vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen, zegt de Moldavische president Maia Sandu.