Heroïsche dood Oekraïense grenswachten of vlotte overgave aan Russen? Piepklein eiland onderwerp van propagandastrijd
Dertien Oekraïense grenswachters van een piepklein eiland in de Zwarte Zee worden door de Oekraïense president Zelenski postuum geëerd voor hun moed en verzet tegen de Russische invasie. Het eilandje werd aangevallen door een Russisch oorlogsschip. Op de vraag om zich over te geven, zouden de Oekraïense grenswachters geantwoord hebben: "de pot op", waarop ze zouden zijn vermoord. Rusland ontkent en zegt dat tientallen mensen op het eilandje zich gewoon overgegeven hebben.
Slangeneiland, een Oekraïens eilandje in de Zwarte Zee van amper 660 meter lang en 440 meter breed, zo'n 40 kilometer voor de kust van Roemenië, lijkt het onderwerp te zijn geworden van een propagandastrijd. Wie het bij het rechte eind heeft, is moeilijk te verifiëren.
De Oekraïense kant van het verhaal gaat als volgt. Slangeneiland zou vrijdag het symbool zijn geworden van het verzet van de Oekraïners tegen de Russische invasie.
Op een geluidsfragment dat is vrijgegeven is te horen hoe Russische soldaten vanop een oorlogsschip de grenswachters van het eiland benaderen. "Leg onmiddellijk jullie wapens neer en geef jullie over, om bloedvergieten en onschuldige slachtoffers te vermijden", klinkt het door de radio. "Zoniet, zullen we het vuur openen."
Aan de andere kant van de radio wordt heel kort overlegd. "Dit is het einde", zegt iemand. "Zal ik zeggen dat ze oprotten?" De volumeknop wordt opengedraaid en het antwoord van de Oekraïense grensbewakers klinkt stellig: "Russisch oorlogsschip, go fuck yourself. Rot op!"
Beluister hier het audiofragment tussen de Russische en Oekraïense soldaten kort voor de aanval op Slangeneiland:
Even later zou het eiland beschoten en ingenomen zijn. "Bij de verdediging van het eiland stierven al onze grenswachters een heroïsche dood", liet Oekraïens president Zelenski weten in een toespraak. "Ze gaven zich niet over. Ze zullen postuum geëerd worden als 'Helden van Oekraïne'." Hij benadrukte dat ieder die zijn leven geeft voor het land, nooit vergeten mag worden.
Maar een dag later ontkent Rusland dat de grenswachten om het leven gekomen zijn. Volgens Rusland zouden tientallen mensen op het eiland zich gewoon overgegeven hebben aan de Russische troepen. Beelden daarvan circuleren op sociale media, maar het is moeilijk om de authenticiteit ervan na te gaan en de bronnen die de beelden online hebben gezet, zijn te vaag om uitsluitsel te geven.
Wel duidelijk is dat het een verhaal is dat in het narratief van beide kampen past. De overgave past perfect in het Russische narratief, dat van een heldhaftige dood in het Oekraïense.