Rusland mag niet meedoen aan het Eurovisiesongfestival in Turijn: "Unieke beslissing"

Als gevolg van de invasie van Rusland in Oekraïne, mag Rusland niet meedoen aan het komende Eurovisiesongfestival in mei in Turijn. Dat heeft de EBU (European Broadcasting Union) beslist, de groep van openbare omroepen die het festival organiseert. Het besluit komt er na een oproep van de Oekraïense nationale omroep, gesteund door acht andere landen. 

"Dit is een heel opvallende en unieke beslissing," verduidelijkt Gianni Paelinck, Eurovisiesongspecialist van VRT NWS. "EBU zegt dat een Russische deelname de wedstrijd in diskrediet zou brengen. Er was heel veel druk om Rusland uit te sluiten, maar dat ligt wel moeilijk. Er wordt altijd op gehamerd dat de wedstrijd een a-politiek event is."

"Nu is duidelijk wegens een politieke gebeurtenis beslist om Rusland uit te sluiten, en dat is uniek. In het verleden zijn landen wel uitgesloten omdat hun liedje een politieke boodschap had of omdat de omroep zelf werd uitgesloten van de EBU, denk aan Wit-Rusland. Maar het liedje van Rusland voor dit jaar was nog niet eens bekendgemaakt. En de beslissing om Rusland niet te laten deelnemen aan het Songfestival staat kennelijk ook los van het EBU-lidmaatschap van de Russische omroep," zegt Gianni Paelinck.

De EBU is dus 180 graden gedraaid in haar standpunt. Gisteren nog zei de organisatie dat Rusland welkom bleef, omdat muziek en politiek twee verschillende dingen zijn: “Het Eurovisiesongfestival is een niet-politieke culturele manifestatie die landen verenigt en verscheidenheid huldigt via de muziek. EBU-leden uit Rusland en Oekraïne hebben toegezegd om deel te nemen aan de komende editie en we bereiden ons voor om de artiesten uit beide landen in mei te verwelkomen.”

Maar de druk op de EBU nam toen, na een open brief van de Oekraïense openbare omroep. Acht andere landen steunden de eis om Rusland te weren: Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken, IJsland, Estland, Litouwen en Nederland. De Belgische omroepen VRT en RTBF hadden nog geen standpunt ingenomen.  

Zweden had gisteren al gereageerd dat de EBU haar standpunt moest herzien. “Ik ben het eens met de basisidee dat het Songfestival een niet-politiek evenement is" zei Hanna Stjärne, hoofd van de omroep STV. "Maar de situatie in Europa is uitermate ernstig na de Russische invasie in Oekraïne. Dit gaat over alle grenzen heen. We hebben de EBU gevraagd van koers te veranderen .”

De Deense en de Noorse openbare omroepen hadden ook bezwaren geuit tegen Rusland. De Finse omroep YLE ging nog een stap verder: als Rusland mocht deelnemen, dan zou Finland zijn kandidaat terugtrekken. Eenzelfde geluid kwam ook uit IJsland: als Rusland deelneemt, trekt IJsland zich terug, liet radiodirecteur Stefán Eiríksson van de omroep RÚV weten. 

Eric van Stade van de Nederlandse omroep AVROTROS vraagt zelfs op Twitter om Rusland te schorsen als EBU-lid: "De Nederlandse omroep AVROTROS, mede-organisator van het Eurovisie Songfestival in 2021, roept de European Broadcasting Union op Rusland met onmiddellijke ingang te schorsen als lid van de EBU. 

Monika Garbačiauskaitė-Budrienė van het Litouwse LRT omschreef  een brief gestuurd naar de EBU, waarin ze de regerende klasse van Rusland als criminelen omschrijft. 

Er zijn nog meer culturele gevolgen voor Rusland van de oorlog in Oekraïne. De Russische sterdirigent Valeri Gergiev krijgt te maken met internationale annuleringen, wegens zijn nauwe banden met de Russische president Poetin. Gergiev zal de komende dagen de Wiener Philharmoniker niet dirigeren in de Carnegie Hall in New York en in Florida. Van de burgemeester van Milaan is hij ook niet meer welkom in het operahuis La Scala, tot hij publiekelijk afstand neemt van de oorlog in Oekraïne. Orkesten in München en Rotterdam stellen hem een ultimatum en eisen dat hij de Russische invasie afkeurt.