In kaart: de opmars van het Russische leger in Oekraïne tot nu toe

Gisterenochtend om 4 uur begon Rusland met de eerste raketlanceringen vanuit zowel het noorden richting Kiev, als vanop de Krim in het zuiden en vanuit het oosten richting de al bestaande frontlijn in de Donbas-regio. Honderden Oekraïense militaire doelwitten zoals luchtmachtbases en luchtafweerstations werden daarbij getroffen. Na die eerste aanvallen vanuit de lucht komen sinds gisteravond grondtroepen en tanks in actie.

Rusland leed daarbij zeker al verliezen, maar het aantal slachtoffers is aan beide kanten moeilijk onafhankelijk te verifiëren. Het Oekraïense leger zegt al 80 tanks, 10 vliegtuigen, 7 helikopters en 516 gepantserde voertuigen vernield te hebben. Volgens bronnen gaan de Amerikaanse inlichtingendiensten ervan uit dat de Russische opmars mogelijk toch trager verloopt dan het Kremlin had gehoopt.

De Verenigde Naties hebben aanwijzingen dat bij de Russische aanval op Oekraïne al 25 burgerdoden en 102 gewonden gevallen zijn. Tegelijk geeft het Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten aan dat het aantal slachtoffers waarschijnlijk hoger ligt, aldus een woordvoerder vrijdag vanuit Genève.

De strijd om het noorden en Kiev

Nadat Rusland en Oekraïne gisteren om de regio rond de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl aan de noordgrens streden en probeerden de luchthaven van Hostomel in te nemen, kwam vandaag de hoofdstad Kiev in het vizier. 

De Russische troepen naderen daarbij vanuit het noorden via Wit-Rusland, hoewel het Oekraïense leger verschillende bruggen over de Dnjepr kon opblazen om de Russische opmars te vertragen. In verschillende buitenwijken van de stad, waaronder Obolon, wordt er strijd geleverd.

Russische troepen naderen ook vanuit het noordoosten en de stad Chernihiv. Omdat ze daar op onverwacht hevige weerstand botsten en de stad niet konden innemen, is volgens het Britse ministerie van Defensie een derde route gezocht. Berichten dat er al Russische troepen en tanks in het centrum van Kiev staan, konden voorlopig niet bevestigd worden. Volgens de Britten staat de overgrote meerderheid van de Russische troepenmacht nog op meer dan 50 kilometer afstand van Kiev. Wel plaatste de burgemeester van Kiev zijn stad in de 'defensieve fase’ en werden er 18.000 wapens uitgedeeld aan de bevolking.

De woordvoerder van het ministerie, Igor Konasjenkov, verzekerde dat Rusland geen woonwijken in Kiev zou aanvallen. “Russische soldaten nemen alle maatregelen om burgerslachtoffers te voorkomen”, klinkt het. Russische troepen zouden nog steeds “taken uitvoeren” in Kiev en andere steden. “Zij hebben daarbij al veel dapperheid en heldenmoed getoond”, aldus Konasjenkov. Het ministerie beschuldigt de Oekraïense leiders van terroristische methoden: zij zouden hun burgers misbruiken als schild.

Russische troepen hebben ondertussen het vliegveld Hostomel, ongeveer 25 kilometer ten noordwesten van Kiev, opnieuw ingenomen. Gisteren lanceerde Rusland al een aanval, waarna Oekraïense militairen het gebied opnieuw konden veroveren. Kiev is zo geblokkeerd vanuit het westen. Bij de blokkade zouden 200 Oekraïners “geneutraliseerd” zijn.

De strijd om het oosten

In het noordoosten focust Rusland op de stad Charkov, de op één na grootste van het land, die sinds gisteren hevig bestookt wordt. Daarbij werd ook een appartementsgebouw getroffen door artilleriegeschut, waarbij verschillende doden vielen. Rusland lanceert zijn aanvallen in deze regio vooral vanuit Belgorod.

Ook de stad Sumy ten westen van Charkov krijgt het zwaar te verduren. Geen van beide steden lijkt echter al ingenomen, wegens de weerstand van het Oekraïense leger. 

Helemaal in het oosten word er ook gevochten aan de al bestaande frontlijn van Donetsk en Loehansk. Pro-Russische separatisten hebben delen van die Oekraïense provincies al sinds 2014 de facto in handen. Ondanks hevige gevechten en bombardementen lijken de Russische militairen hier nog niet veel vooruitgang geboekt te hebben.

De strijd om het zuiden

De vrees van Oekraine is dat Rusland zich behalve Kiev ook concentreert op het zuiden van het land. Rusland annexeerde het schiereiland de Krim al in 2014 en kon daar de afgelopen weken en maanden zijn militaire aanwezigheid ongestoord uitbreiden. Na luchtaanvallen kon het leger gisteren en vandaag dan ook honderden tanks en gepantserde voertuigen en stukken artillerie richting het Oekraïense binnenland sturen. 

Daarbij splitste de Russische troepenbeweging zich in twee richtingen op, naar het westen en de stad Cherson aan de Dnjepr, en naar het oosten en de stad Melitopol. In beide steden wordt vandaag zwaar slag geleverd. Cherson is vooral belangrijk door zijn strategische ligging aan de Dnjepr. Als Cherson valt, ligt de uiterst belangrijke havenstad Odessa in het Russische vizier. Die kan dan van twee kanten aangevallen worden, aangezien op zee de Zwarte Zee-vloot eveneens klaar ligt.

Melitopol is dan weer het laatste grote struikelblok richting Marioepol, de havenstad aan de Zee van Azov. Als Rusland verder kan oprukken richting Marioepol, kunnen ze de Oekraïense strijdkrachten die het front van Donetsk en Loehansk bewaken in de rug aanvallen.