“De Russen bombarderen momenteel Kiev”, stuurt Kristina Zelenyuk omstreeks halftien vrijdagmorgen. “De tanks zijn al in de stad, maar we zitten veilig in een schuilkelder”, zegt de 32-jarige journalist. “We hebben nog internetverbinding, dus het is nog niet zo slecht. Als de luchtaanvallen afgelopen zijn, keer ik terug naar huis.” Zelenyuk voegt bij haar bericht een foto toe. “Dit is een appartement dat zojuist door een Russische tank werd geraakt”, schrijft ze.

Mikhail Palinchak hoorde een luide knal om 4 uur vannacht (3 uur Belgische tijd). “Ik bleef de hele nacht thuis, maar vanmorgen zag ik een appartementsblok dat helemaal was neergehaald”, vertelt Palinchak vanuit Kiev. Palinchak is fotograaf en werkt momenteel in zijn kantoor, waar hij kan schuilen als het nodig is.

Luchtalarmsirenes loeiden vannacht boven bepaalde districten van de miljoenenstad waar velen zich in schuilkelders en metrostations verscholen hebben. Overal in Kiev zijn er beschadigde residentiële gebouwen. Getuigen sturen filmpjes door waarop beelden te zien zijn van verwoeste huizen, rookpluimen en overvolle metrostations waar Oekraïners slaap probeerden te vatten. In het zuidoosten van Kiev werd brand veroorzaakt door puin van een vliegtuig dat boven de hoofdstad werd neergehaald.

Burgers worden bewapend

“Gruwelijk”, noemde de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba de aanvallen. “De laatste keer dat onze hoofdstad zoiets meemaakte, was in 1941 toen het werd aangevallen door nazi-Duitsland”, tweet Kuleba.

“De Russen hebben het ook op gewone burgers gemunt”, zegt Oksana Labunska (42). De Oekraïense psycholoog bleef de hele nacht wakker om het nieuws te volgen. “Ik heb mijn ramen toegeplakt”, zegt ze. “Mijn vrienden hebben me om 5 uur ’s morgens opgepikt. Ik ben nu onderweg naar mijn moeder die in Lutsk woont, een stad in West-Oekraïne. En dan moet ik opnieuw beslissen wat ik zal doen.”

LEES OOK. Zullen Europese sancties Poetin van gedachte doen veranderen? “Slechts één factor kan hem écht in de problemen brengen”

Volgens een Oekraïense journalist van The Kyiv Independent werden gisteren 10.000 automatische geweren uitgedeeld aan gewone burgers. De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft eerder laten weten dat het land wapens zal verstrekken aan alle burgers die bereid zijn om het land te verdedigen. (Lees verder onder de tweet)

“Mijn vader is 74 en wil ook meevechten”, vertelt de Oekraïense Nelia Tereshko die in Brussel woont. “Hij heeft vroeger het leger gediend en wil zijn land beschermen. Hij woont in de buitenwijken van Kiev. Maar aan hem werd verteld dat hij de burgers moet helpen.” Tereshko werkt als journalist en houdt de situatie van haar vrienden en familie in Oekraïne voortdurend in de gaten. “Verschillende gebieden worden gelijktijdig aangevallen”, zegt ze. “Maar vandaag willen ze vooral Kiev inpalmen.”

Velen vluchten, Zelenski blijft

Behalve in Kiev waren vannacht over het hele land confrontaties met het Russische leger. Zo’n 200 kilometer verder hoorde Roman Makukhin (45) gisteravond om 22 uur al zware schietpartijen in de verte. “Ze vechten om Tsjernihiv”, vertelde hij. Tsjernihiv is een stad op zo’n 50 kilometer van Makukhins boerderij. “Inmiddels zijn de Russische tanks teruggedrongen uit Tsjernihiv”, stuurt Makukhin omstreeks halfelf ’s morgens. “Ik hoor constant zwaar artillerievuur. Inwoners in Horodnja laten me weten dat Russische voertuigen burgers als schild gebruiken.”

Als gevolg van de aanvallen hebben al duizenden Kiev verlaten. Ze trekken richting het westen van Oekraïne. Wanneer de situatie escaleert, kunnen ze dan sneller de landsgrenzen oversteken. Getuigen uit Oekraïne vertellen dat vooral gezinnen met jonge kinderen de oversteek wagen. De totale schatting van gevluchte Oekraïners ligt op zo’n honderdduizend.

De Oekraïense president Volodimir Zelenski zwoer in een videoboodschap dat hij in Kiev zal blijven. “Ze willen de Oekraïense politiek kapotmaken door het staatshoofd aan te vallen. Ik verlaat de hoofdstad niet. Mijn familie blijft ook in het land.” De president smeekte de internationale gemeenschap om meer te doen. De aangekondigde sancties zijn “niet genoeg”, aldus Zelenski.