‘Veel Russen in Europa schamen zich’: Oekraïners en Russen in België over de oorlog van Poetin

‘Ik hoop dat mijn ouders naar België kunnen vluchten’:
Veronica Diomidova (29), Oekraïense in Diksmuide

“Ik zit de hele dag aan de telefoon met mijn ouders in Kiev. Ze horen explosies, maar die zijn tot nu toe gelukkig nog redelijk ver weg. Ze zouden juist op vakantie naar Tenerife gaan, maar dat gaat niet door nu alle luchthavens gesloten zijn. Intussen blijven ze rustig, al willen ze wel zo snel mogelijk proberen te vluchten. Maar daar hebben ze cashgeld voor nodig en de banken in Oekraïne worden pijlsnel leeggehaald. 

“Ik hoop dat ze naar Polen kunnen en dan hopelijk naar mij in België. Ik zou hen graag opvangen, maar ik weet niet of dat mogelijk is. Ik maak me grote zorgen nu Poetin zo snel terrein wint in Oekraïne. Andere vrienden van me willen dan weer niet weg. Mijn vriendinnen zeggen allemaal dat ze blijven, ze zijn kwaad om wat er gebeurt, ze willen voor elkaar zorgen en helpen waar ze kunnen.

“Net als iedereen zijn we volledig verrast door Poetins acties. We zitten al acht jaar in oorlog maar wat hij nu doet, is ongezien. Ik denk dat hij nog een laatste grote slag wil slaan waarmee hij de geschiedenisboeken haalt. Wil hij de oude Sovjet-Unie terug? Het lijkt er toch op en dat is compleet absurd. Poetin voert een ouderwetse oorlog met een hoop wapengekletter, dat is niet meer van deze tijd. Maar hij zal nooit de harten van de Oekraïners winnen, hij kan Oekraïne zolang bezetten als hij wil, de bevolking zal nooit toegeven. Het erge is dat hij ons ook verdeelt: Oekraïners en Russen hebben nooit problemen met elkaar gehad, maar dat zal vanaf nu voorgoed veranderen, vrees ik.”

‘Mijn beste vriendin is een Oekraïense, we staan aan dezelfde kant’: Maria Agriomati (40) komt uit Moskou, woont vier jaar in België

“De wereld zal nooit meer hetzelfde zijn, net als na 9/11. Poetin gaat zijn gang en we kunnen hem niet tegenhouden, vooralsnog toch niet. Het hing al een hele tijd als het zwaard van Damocles boven ons hoofd, nu is het realiteit geworden. Mijn ouders wonen in Moskou, ze zijn doodsbang. Dat ze geen geld meer zullen hebben, dat het land ten onder zal gaan door deze oorlog. Ik zit dan wel in het veilige België, maar ik besef dat de mensen ons Russen zullen haten vanaf nu. Veel Russen in Europa zullen zich schamen. 

“Het is zoals met Trump, het eerste wat de mensen ons zullen vragen is of we voor Poetin hebben gestemd. Nu, ik probeer het me niet aan te trekken. Sinds Poetin de Krim annexeerde, worden de Russen in Europa al scheef bekeken. Dat zal nog erger worden, al weet ik dat mijn vrienden me niet veroordelen. 

“Mijn beste vriendin is een Oekraïense, we staan aan dezelfde kant. Ik bekritiseer Poetin even hard als zij doet. Helaas krijgt hij nog altijd steun van een groot deel van de bevolking. De meeste mensen weten niet beter dan wat ze in de media vernemen. Nergens op de Russische televisie wordt het woord oorlog gebruikt. Wel lezen we over de militaire operatie tegen de ‘denazificatie’ van Oekraïne. Poetin doet het overkomen alsof hij de arme Oekraïense bevolking gaat redden van de nazi’s. En de mensen geloven het. Wel, niet allemaal natuurlijk, in Moskou en ook in andere steden is er protest. Maar degenen die de straat opgaan, worden zo snel mogelijk uit elkaar gedreven, we staan machteloos.”

‘Ik kan aan niets anders meer denken’: Alla Mensikovskaya (48) heeft familie in de provincie Donetsk

“Mijn zus woont in het centrum van Donetsk, ze hebben de afgelopen jaren altijd wel beschietingen gehad maar nu is het oorlogsgeweld zwaar toegenomen. Vooral ’s nachts hoort ze veel explosies, al is het in de dichtbevolkte buurten in het centrum nog kalm, zegt ze. Een van mijn beste vriendinnen woont ook in het oosten van het land, maar dan aan Oekraïense kant, in Charkov. Tijdens de nacht dat de invasie begon, ging het er heel hevig aan toe, vertelde ze. 

“Zij en haar familie willen weg maar ze weten niet hoe. Met de auto zullen ze niet ver geraken, want ze kunnen nergens tanken, dat is op dit moment een groot probleem voor veel mensen. Er is geen cash in de geldautomaten en zonder geld kan niemand vertrekken. En het ergste is dat de oligarchen allang de benen hebben genomen, die zijn allemaal op tijd het land uit geraakt.

“De bevolking is machteloos en dat is verschrikkelijk. Het enige dat mijn zus in Donetsk kan doen, is naar dichtbevolkte buurten in de stad gaan, in de hoop dat de Russen of de Oekraïners daar niet bombarderen. Ook ik voel me volledig machteloos en gefrustreerd, ik kan niets doen behalve bellen. We hangen de hele dag met elkaar aan de lijn. Nu hoop ik maar dat de elektriciteit en het internet niet uitvallen, anders hoor ik ze straks helemaal niet meer. 

“Ik kan aan niets anders meer denken, met niets anders bezig zijn. Het is zo onwezenlijk dat dit is gebeurd, ik kan het nog altijd niet bevatten. Hoe gaat dit gaat aflopen, vraag ik me de hele tijd af. Er spoken allerlei scenario’s door mijn hoofd. Maar één ding is duidelijk: de bevolking zal opnieuw het grootste slachtoffer van deze oorlog zijn.”

‘Ik vind het niet abnormaal dat Poetin de Oekraïners wil bevrijden’: Aleksander Saveljev (42), Belgische Rus in Blankenberge

“Niemand had dit verwacht, maar het hangt al sinds 2014 in de lucht dat Poetin ooit actie zou ondernemen in Oekraïne. Ook wist niemand precies wat er met de twee volksrepublieken in Oost-Oekraïne zou gebeuren maar dat het niet op die manier kon blijven doorgaan, is al heel lang duidelijk. Het gaat er al jaren slecht en het werd alleen maar erger. Ik vind het dus niet abnormaal dat Poetin nu tot actie overgaat en de Oekraïners wil bevrijden van de overheersing. 

“Oekraïne houdt zich niet aan de Minsk-akkoorden, ze zijn de afgelopen acht jaar gewoon doorgegaan met hun beschietingen op de Volksrepublieken Loehansk en Donetsk. De separatisten zijn nooit ingegaan op die provocaties, zij wilden zich wel aan de Minsk-akkoorden houden.

“Dat Poetin degene is die zich niet aan zijn woord houdt, is niet waar, volgens mij. Het is westerse propaganda. Ook geloof ik echt dat hij zo weinig mogelijk burgers wil treffen in Oekraïne, het leger richt zich op militaire en strategische doelwitten. Alle stappen die de Russische Federatie nu uitvoert, zijn logisch. Het had alleen acht jaar eerder moeten gebeuren, dat had heel wat mensenlevens gescheeld. Iedere dag sterven er mensen door het Oekraïense leger, burgers, bedoel ik. Ik besef dat mijn mening niet overeenkomt met die van de mensen in België maar ik vind wel dat ik het recht heb ze te zeggen. Ook ik ben tegen oorlog en natuurlijk hoop ik dat dit heel snel stopt. Maar ik begrijp Poetin wel.”