Hackerscollectief Anonymous deelde mee via Twitter dat het een cyberoorlog tegen Rusland zal voeren. Het netwerk van staatstelevisie Russia Today lag daardoor voor korte tijd plat op donderdag. Ook enkele overheidswebsites, waaronder de site van het Russische ministerie van Defensie, waren lange tijd niet bereikbaar. “We zijn ervan overtuigd dat sancties geen effect hebben op het criminele regime van Poetin. We roepen landen die Oekraïne steunen op om de banden met Rusland te verbreken en Russische ambassadeurs uit te zetten”, tweette Anonymous nog.

De hackers legden de sites plat met een DDoS-aanval, wat staat voor Distributed Denial of Service. Daarbij wordt een server zodanig overladen met aanvragen dat die bezwijkt. “Je kunt het vergelijken met een situatie waarin iedereen plots naar Brussel trekt”, legt de ethische hacker Inti De Ceukelaire uit. “Dan ontstaan gigantische files en loopt alles vast, en snel een extra rijstrook aanleggen, gaat natuurlijk niet.”

De hackers zetten daarvoor bepaalde programma’s op gang die aanvragen uitsturen en zo websites overbelasten. Afhankelijk van de sterkte van de website, werken enkele hackers samen om een grotere impact te creëren. Ook maken ze gebruik van botnets, een verzameling van gehackte computers die de opdracht krijgen om aanvragen uit te sturen.

Of de recente aanvallen effectief een impact hebben op de oorlog, betwijfelt De Ceukelaire. “Het zijn de publieke websites van Defensie die zijn platgelegd. Die worden niet gebruikt om te communiceren of orders te krijgen. Door het netwerk van Russia Today plat te leggen, wil Anonymous de verspreiding van misinformatie tegengaan.” Al zit het grote kwaad volgens De Ceukelaire vooral in andere media. Via Telegram kan fake nieuws bijvoorbeeld razendsnel rondgaan.

Belemmerend en gevaarlijk

De Ceukelaire waarschuwt bovendien dat er gevaar schuilt in zulke onafhankelijke aanvallen. Ze kunnen inlichtingendiensten belemmeren die gecoördineerde cyberaanvallen uitvoeren. Anonymous is geen coherent geheel, en er is geen leider. “Wanneer iemand een cyberaanval uitvoert, zou dit als een aanval van land tot land kunnen gezien worden, ook al gaat het eigenlijk om één persoon. Dat is in deze periode erg gevaarlijk. We hebben geen volledig strategisch inzicht in deze oorlog, en kunnen onze burgers er wel in meeslepen.”

In de late namiddag maakte de ransomwaregroep Conti bekend dat ze zich schaart achter de Russische overheid. “Als iemand beslist om een cyberaanval of andere oorlogsactiviteiten op te starten tegen Rusland, dan zullen we al onze capaciteit gebruiken om de kritieke infrastructuren van de vijand te treffen”, meldde Conti. Die groep gebruikt malware om computers te versleutelen en daarna losgeld te vragen, wat een diepgaandere vorm van aanvallen is dan een DDoS-aanval. Recent werd de groep nog in verband gebracht met de hacking van het Belgische olieopslagbedrijf Sea-Invest.