EU gooit aantal Russische banken uit Swift, ook centrale bank is doelwit sancties
Een aantal Russische banken wordt afgesloten van het internationale betalingssysteem Swift. De landen van de Europese Unie, de VS en Canada zijn het daarover eens geworden, zegt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Ze willen Rusland treffen in zijn ‘oorlogskas’.
De afkoppeling van Russische banken van de cruciale dienst voor betalingsverkeer geldt als een zeer forse sanctie. Daarnaast wordt het de Russische centrale bank ook moeilijker gemaakt zijn reserves aan te wenden om de sancties te ondermijnen en komt er een einde aan zogeheten ‘golden passports’ voor zeer welvarende Russen, die in EU-landen een staatsburgerschap willen verkrijgen.
De uitsluiting van Swift maakt volgens bronnen deel uit van een volgende ronde sancties die Rusland verder onder druk moet zetten. De EU-leiders zijn tot overeenstemming gekomen nadat lidstaten Italië en Duitsland hun standpunten over deze sanctie afzwakten. Zij waren bezorgd over de schade die de verbanning van Rusland uit Swift zou hebben op de eigen economie.
‘Nucleair’
Onder meer het Verenigd Koninkrijk, de Baltische staten en Oekraïne vroegen eerder al om wat de afgelopen maanden meermaals de ‘nucleaire optie’ is genoemd. Swift is een samenwerkingsverband van banken om het internationaal betalingsverkeer in goede banen te leiden. Het is een berichtendienst waarop elfduizend financiële instellingen uit zo’n tweehonderd landen zijn aangesloten. Ze gebruiken het om elkaar te informeren over welke betalingen eraan komen, en hoe ze die moeten verwerken. Dagelijks zijn er zo’n 42 miljoen betaalinstructies via het netwerk.
Zonder toegang tot Swift, dat zijn hoofdzetel in België heeft, is het lastig voor Rusland om nog grensoverschrijdende betalingen uit te voeren met andere landen. In 2020 was het land goed voor 1,5 procent van alle uitgevoerde betalingen via Swift.
Het besluit kan grote economische gevolgen krijgen voor Europa. Rusland is de vijfde grootste handelspartner van de EU. Het land levert 35 procent van het gas dat Europa verbruikt. Als betalingen niet kunnen doorgaan, zullen ook de leveringen van olie en gas stokken. En voor Europese schuldeisers wordt het moeilijker om het geld terug te krijgen dat ze hebben geleend aan Russische kredietnemers.
Alternatief
Rusland is zich al jaren bewust van de dreiging. Daarom heeft Moskou in 2014 een eigen alternatief opgezet voor Swift. Dat SPFS heeft wel minder functies, en heel wat minder gebruikers – volgens de Russische centrale bank ongeveer vierhonderd. Het betalingssysteem neemt op dit ogenblik ongeveer eenvijfde van alle binnenlandse transacties voor zijn rekening.
Er zijn 23 buitenlandse banken op aangesloten, waaronder een paar Duitse en Zwitserse banken. Landen die het Russische olie en gas willen blijven invoeren, zullen dan moeten toetreden tot SPFS.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
