OVERZICHT. Dit is alles wat je moet weten over wat er vannacht in Oekraïne gebeurde

Lees alles over de oorlog tussen Rusland en Oekraïne in dit dossier.

In de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn, na een betrekkelijk rustige eerste helft van de nacht, vanaf drie uur explosies gehoord, net als in de tweede grootste stad van het land Charkov. Dat melden de communicatiedienst van de Oekraïense regering via Telegram en de burgemeester van Charkov. Beide steden zijn nog steeds in Oekraïense handen.

In het noorden van de hoofdstad heeft het Russische leger geprobeerd een pontonbrug te bouwen, om zo de rivier Irpin over te steken. Dat schreef de Oekraïense legertop in de nacht van zondag op maandag op Facebook. Een andere poging om de voorstad Irpin, net buiten Kiev, in te nemen is mislukt, aldus het bericht. 

In de stad Tsjernichiv, zo’n 150 km ten noorden van Kiev, zou een flatgebouw zijn geraakt door een raket. De bewoners werden gewaarschuwd door middel van het luchtalarm. Na de inslag brak brand uit op de onderste twee verdiepingen. Er zou een vrouw gewond geraakt zijn. Dat meldt ‘Kiev Independent’.

Ook de noordelijke stad Zhytomyr is deze nacht door Russische raketten geraakt. Dat meldt de commandant van de Oekraïense grondtroepen via Facebook.

Op zondag gedeelde satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies is een Russisch militair konvooi te zien dat op weg is naar Kiev. Het konvooi is naar schatting 5 kilometer lang en omvat onder meer tanks, militaire voertuigen, zelfrijdende artillerie en tankwagens met brandstof. Omstreeks 21 uur gisteravond (lokale tijd) bevond het konvooi zich ten noordoosten van de Oekraïense stad Ivankiv, op zo’n 60 kilometer van Kiev.

Kort na middernacht in de nacht van zondag op maandag volgde het bericht dat meerdere Russische bommenwerpers en gevechtsvliegtuigen vanaf het schiereiland de Krim richting Oekraïne zouden zijn opgestegen — de Krim werd in 2014 door Rusland geannexeerd. Doelwitten van die straaljagers zouden hoofdstad Kiev en de steden Mykolaiv en Cherson in het zuiden en Charkov in het oosten zijn. Dat meldt het Oekraïense persbureau UNIAN. Deze informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Het Oekraïense leger meldde zondagavond via een post op Facebook een zware dag achter de rug te hebben. “De bezetter gaat door met beschietingen vanuit bijna alle richtingen”, schrijft de legerleiding op het sociale medium. “De luchtmacht weet de agressor uit onze steden te houden.” De legerleiding claimt zes Russische militaire colonnes te hebben gebombardeerd, onder meer bij de steden Kiev, Zaporizja en Cherson. Ook wordt de verdediging van de stad Vasylkiv, ten zuidwesten van Kiev, geroemd. Daar zouden meerdere aanvallen zijn afgeslagen. Op sociale media verschenen beelden van een vernietigde school in de stad.

De Oekraïense president Zelenski heeft zondag in een telefoongesprek met de Britse premier Johnson gezegd dat “de komende 24 uur cruciaal zijn voor Oekraïne". Dat meldt een woordvoerder van Downing Street.

Wit-Rusland heeft zondag via een referendum een nieuwe grondwet goedgekeurd die de niet-nucleaire status van het land opheft. Met de nieuwe grondwet kunnen er voor het eerst weer kernwapens in Wit-Rusland worden geplaatst sinds het land daarvan afstand deed na de val van de Sovjet-Unie begin jaren negentig. “Als jullie kernwapens stationeren in Polen of Litouwen, langs onze grenzen, zal ik mij tot Poetin wenden om hem te vragen de kernwapens die ik heb weggegeven zonder enige voorwaarden weer terug te plaatsen”, waarschuwde de Wit-Russische president Loekasjenko het Westen zondag.

De goedkeuring komt op het moment dat het land als uitvalsbasis is gaan fungeren voor het Russische leger bij de invasie van Oekraïne. Zondag gaf president Poetin het Russische leger nog de opdracht om de nucleaire afschrikkingsmiddelen van het land op scherp te stellen.

In de Oekraïense media wordt gespeculeerd dat Wit-Rusland de Russen gaat helpen met de inzet van manschappen in de oorlog tegen Oekraïne. Wit-Russische parachutisten zouden het bevel hebben gekregen om rond 5 uur vanochtend naar Oekraïne te vliegen. Dat meldt het Oekraïense persbureau UNIAN. Deze informatie kon niet worden geverifieerd, maar ook een anonieme Amerikaanse overheidsfunctionaris maakt volgens ‘The Washington Post’ gewag van een nakende Wit-Russische deelname aan de oorlog. “Het is duidelijk dat Minsk nu een verlengstuk van het Kremlin is.”

Meerdere landen, waaronder de Europese Unie-landen en Japan, bereiden reeds sancties voor tegen Wit-Rusland.

De vredesonderhandelingen tussen Kiev en Moskou zullen deze ochtend van start gaan op de grens tussen Wit-Rusland en de Oekraïne, al blijft de Oekraïense president Volodimir Zelenski sceptisch. “Ik geloof niet dat deze ontmoeting een resultaat zal opleveren”, zei hij er zondag over nadat Russisch president Poetin had gedreigd met nucleaire afschrikkingsmiddelen.

Er zijn inmiddels al zo’n 400.000 Oekraïners op de vlucht, en dat aantal blijft toenemen. Naast naar Polen, trekken de vluchtende Oekraïeners vooral naar Hongarije, Moldavië, Slovakije en Roemenië. De Verenigde Staten waarschuwden eerder al dat door de Russische invasie één tot vijf miljoen burgers op de vlucht zouden kunnen slaan. Het is niet onwaarschijnlijk dat er ook vluchtelingen op termijn naar ons land zullen komen.

Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft zich uitgesproken voor de toetreding van Oekraïne tot de Europese Unie. Gevraagd door een verslaggever van de zender Euronews over de toelating van het land tot de Unie, antwoordde ze zondag: “Mettertijd zullen ze inderdaad bij ons horen. Ze zijn één van ons en we willen ze erin.” Ze benadrukte ook dat er reeds op verschillende gebieden wordt samengewerkt. Oekraïne werkt al enige tijd toe naar een toetreding tot de Unie. De doelstelling is sinds 2019 ook in de grondwet verankerd.

Zondag maakte de EU bekend Oekraïne wapens en munitie te gaan sturen, een primeur in de geschiedenis van de Unie. Alle EU-landen sluiten verder hun luchtruim voor Russische vliegtuigen, een maatregel die door de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot inmiddels werd beantwoord door een schorsing van alle vluchten naar Europa vanaf vandaag. Daarnaast worden de Russische zenders Russia Today en Sputnik door de EU geweerd, omdat ze als spreekbuis voor het Kremlin dienen.

Sinds de start van de invasie heeft de EU meerdere sanctiepakketten ingesteld tegen Rusland. Zo zijn de vier grote Russische banken afgesloten van het internationale betalingssysteem Swift. Daarmee wil de EU Rusland treffen in zijn oorlogskas. De afkoppeling van Russische banken van de cruciale berichtendienst voor betalingsverkeer geldt als een zeer forse sanctie. Al gevolg van de sancties staan de Europese dochters van de Russische Sberbank inmiddels al op omvallen.

Ook de buitenlandse tegoeden van de Russische Centrale Bank zijn bevroren. Dat moet ervoor zorgen dat Moskou dit vermogen, zo’n 630 miljard dollar (of 559 miljard euro) niet kan inzetten om de economische impact van de andere sancties te beperken.

De Russische roebel heeft maandag als gevolg van de nieuwste financiële sancties tegen Rusland bijna 30 procent van zijn waarde verloren ten opzichte van de Amerikaanse dollar.

Lees ook:

Hoeveel kernwapens heeft Rusland? Blufpoker of is Poetin gevaarlijk genoeg om ze echt in te zetten (+)

Vlamingen ter plekke tussen opluchting en wanhoop: “Als ik een Rus zie, doe ik wat overheid mij vraagt: schieten” (+)