Waterschaarste, overstromingen en droogte: nieuw IPCC-klimaatrapport schetst somber toekomstbeeld
IPCC-rapportDe door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen hebben al geleid tot onomkeerbare effecten. Dat staat te lezen in het nieuwe rapport van het VN-klimaatpanel IPCC. In het rapport behandelt het klimaatpanel de gevolgen en risico’s van de klimaatverandering. “Deze zullen ons sneller treffen dan aanvankelijk gedacht”, zei COP26-voorzitter Alok Sharma al.
In het rapport — opgesteld door maar liefst 270 deskundigen — ‘Impacts, adaptation and vulnerability’ (Impacten, adaptatie en kwetsbaarheid) stellen de wetenschappers vast dat klimaatveranderingen al “aanzienlijke schade” aan verschillende ecosystemen heeft veroorzaakt. De impact en omvang van de gevolgen van klimaatverandering zijn nog groter dan geschat in eerdere IPCC-beoordelingen.
“Ik heb al verschillende wetenschappelijke rapporten gelezen in mijn carrière, maar nooit eerder las ik een rapport als dit", zo reageert António Guterres, secretaris-generaal bij de VN, tijdens de voorstelling van het klimaatrapport. “Bijna de helft van de mensen leeft nu al in een gevarenzone.” Volgens hem leest het rapport als “een atlas van menselijk lijden”. Nog volgens Guterres tonen wereldmachten een “crimineel gebrek aan leiderschap”. Hij ziet het als een vernietigende aanklacht tegen de internationale gemeenschap, die er volgens hem niet in slaagt in actie te komen.
Het IPCC-rapport benadrukt dat ongeveer 3,3 tot 3,6 miljard mensen op aarde leven in een context die zeer kwetsbaar is voor klimaatveranderingen. Maar het zijn vaak de toch al kwetsbare bevolkingsgroepen van Afrika, Azië, Zuid-Amerika en kleine eilandstaten die het hardst worden getroffen.
Overstromingen, droogte en bosbranden
Zeker in de volgende eeuw zal er sprake zijn van een “existentiële dreiging”, waarschuwt klimaatpanel IPCC. Naarmate de aarde verder opwarmt, worden de risico’s op overstromingen van de zee en van rivieren steeds groter. Schade door overstromingen van de Europese kusten kan tegen het eind van deze eeuw vertienvoudigen ten opzichte van nu, schatten de wetenschappers.
Zuid-Europese landen ondervinden volgens het rapport vooral de negatieve gevolgen van hitte en droogte. De landbouw zal daar in de loop van de eeuw te maken krijgen met “substantiële verliezen”. Bij een opwarming van 2 graden Celsius krijgt volgens het gezaghebbende IPCC-rapport dat vandaag verscheen meer dan een derde van de Zuid-Europese bevolking te maken met waterschaarste.
Door hitte stijgt ook het risico op bosbranden en raken ecosystemen verstoord. Als de opwarming van de aarde ongebreideld voortgaat en boven de 3 graden ten opzichte van pre-industriële tijden uitkomt, zal het aantal Europese doden door hittestress sterk stijgen. Dan overlijden volgens het rapport twee tot drie keer zoveel mensen aan hittestress ten opzichte van het scenario waarin de opwarming beperkt blijft tot 1,5 graden.
Regionaal overzicht
Voor iedere regio in de wereld heeft het IPCC een overzicht gemaakt van de belangrijkste bedreigingen. Die worden over het algemeen ernstiger bij een opwarming van 2 graden dan bij een opwarming van 1,5 graden, herhaalt het klimaatpanel.
Hoewel er in alle regio’s van de wereld al aanpassingsinspanningen zijn ondernomen, zijn ze nog steeds onvoldoende — ook in Europa. Zowel de inspanningen als de gevolgen zullen waarschijnlijk steeds zwaarder worden naarmate de opwarming van de aarde voortschrijdt, waarschuwt het rapport. Bij een opwarming van meer dan 2 graden Celsius is de aanpassing misschien niet eens meer mogelijk.
Bovendien zijn de limieten van de aanpassing al bereikt of zelfs overschreden in verschillende ecosystemen, zoals bepaalde koraalriffen, sommige wetlands aan kusten, bepaalde tropische bossen en een aantal polaire en berg-ecosystemen.
“Ernst van gevolgen neemt sneller toe dan de opwarming”
“Het rapport laat zien dat de effecten van klimaatveranderingen zichtbaarder en wijdverspreider worden, en dat ze steeds meer schade aanrichten, zowel voor mensen als voor ecosystemen of de economie”. Zo reageert klimatoloog Jean-Pascal van Ypersele (UCLouvain) op het rapport.
“De ernst van de gevolgen van klimaatveranderingen neemt nog sneller toe dan de opwarming van de aarde”, maakt Van Ypersele zich zorgen. “Het is daarom belangrijker dan ooit om er alles aan te doen om de opwarming van de aarde te beperken tot de meest ambitieuze doelstelling van het Akkoord van Parijs (1,5 graden Celsius, red.).”
“We hebben de kaarten in handen om te handelen. Laten we doen wat nodig is om de bewoonbaarheid van de enige bewoonbare planeet in het zonnestelsel te behouden. We moeten dit doen voor de mensheid, maar ook voor alle vormen van leven, want ons welzijn hangt af hun goede conditie”, besloot de klimatoloog.
De armsten, die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatverandering, lijden het meest en wij hebben de morele verantwoordelijkheid om hen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering.
“Dit rapport moet iedereen wakker schudden”, reageert Nafkote Dabi, hoofd klimaatbeleid van Oxfam International. “De armsten, die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatverandering, lijden het meest en wij hebben de morele verantwoordelijkheid om hen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering.” Volgens Greenpeace zijn we niet klaar voor wat op ons afkomt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
“Wereldwijd nog nooit zoveel steenkool gestookt”
-
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
Volgende week zaterdag gaat in Turijn de Ronde van Italië van start. In de eerste grote ronde van het seizoen strijden de renners om de felbegeerde roze trui. Met de Gouden Giro kan jij bewijzen dat je de strafste ploegleider bent en prachtige (geld)prijzen winnen dankzij HLN. Deelnemen is dus de boodschap! -
Livios
Is een architect verplicht als je je woning wil renoveren?
Bij nieuwbouw is het vanzelfsprekend dat je een architect inschakelt, maar hoe zit dat bij een renovatieproject? Moet je daar ook verplicht ééntje onder de arm nemen? Of zijn er uitzonderingen? Bouwsite Livios geeft uitleg. -
-
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
-
Reusachtig methaanlek in Kazachstan: “Vergelijkbaar met uitstoot van 717.000 benzinewagens over heel jaar”
Volgens de BBC is vorig jaar in Kazachstan een van de grootste methaanlekken ooit ontstaan. Daarbij zou 127.000 ton van het gas, dat erg schadelijk is voor het klimaat, ontsnapt zijn. Die hoeveelheid komt overeen met de uitstoot van ruim 717.000 benzinewagens over een heel jaar. Momenteel is men bezig het lek te dichten met cement, bevestigen de lokale autoriteiten. -
83 van de 100 meest vervuilde steden ter wereld liggen in India
Op één na alle 100 steden op de lijst van meest vervuilde steden ter wereld in 2023 liggen in Azië. Daarvan bevinden 83 steden zich in India. Al deze steden overschreden de richtlijnen voor luchtvervuiling van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meer dan tien keer. Dat schreef IQAir, een bedrijf dat de luchtkwaliteit wereldwijd volgt, dinsdag in een rapport. -
Grootste windmolenpark op zee ter wereld wordt gebouwd voor Britse kust
-
Update
België haalt klimaatdoelstellingen niet: Europese Commissie spoort ons land aan om “inspanningen aanzienlijk te verhogen”
-
Flessenwater bevat honderdduizenden minuscule plasticdeeltjes: “Veel meer dan eerdere studies waarnamen”
Een liter flessenwater bevat honderdduizenden micro- en nanodeeltjes plastic. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Columbia Universiteit in New York, waarover ‘De Standaard’ dinsdag bericht heeft. Het is de eerste keer dat ook nanopartikels door onderzoekers aangetroffen zijn kunnen worden in flessenwater. -
Opnieuw massale koraalverbleking in Great Barrier Reef: “Klimaatverandering grootste dreiging voor koraalrif”
In het Australische Great Barrier Reef vindt weer op grote schaal verbleking van het koraal plaats. Wetenschappers van de overheid constateerden de schadelijke massale verbleking, de zevende sinds 1998, na onderzoek van zo’n driehonderd ondiepe riffen. -
Grote delen van Amerikaanse oostkust zakken "langzaam maar zeker" weg, volgens studie