Hoe de Russische troepen door doodgewone burgers worden gesaboteerd
De Russische troepen ondervinden veel meer hinder dan verwacht. Dat is vaak te danken aan het verzet van doodgewone burgers, die hun toevlucht zoeken tot guerrillatechnieken. Eindredacteur Peter Wauters woonde een jaar in Soemy, een stad in de frontlinie, en hoort hoe zijn vrienden van toen plots midden in het verzet verzeild zijn geraakt.
Het is een typische Sovjetstad vol grijze appartementsblokken en brede lanen. Soemy telt net geen 300.000 inwoners en ligt in het oosten van Oekraïne op amper veertig kilometer van de Russische grens. Ook in normale tijden zouden hier weinig toeristen belanden. En toch heb ik mijn hart verloren aan deze fantastische stad. In 2013 werkte ik er als vrijwilliger bij het Center for European Initiatives. De ngo stuurde me uit naar scholen om te praten over de Europese Unie en ik ging als begeleider mee op hun jongerenkampen. Ik maakte er in een jaar tijd vrienden voor het leven en keerde in de jaren nadien nog vaak terug voor verjaardagsfeestjes en trouwfeesten. Vandaag wordt de stad belegerd. Tanks rollen door de straten, elke nacht klinken explosies en geweerschoten. Maar de Russische militairen botsen op hevig verzet.
Oksana, destijds de boekhoudster van de ngo, heeft sinds de invasie nog geen seconde stilgezeten. “Er worden veel spullen ingezameld, en ik zorg ervoor dat ze bij onze verdedigers geraken. Ik was vroeger bang om snel te rijden, maar dat is nu voorbij.” Ze kan niet genoeg benadrukken hoe groot de solidariteit is. “Op de eerste dag van de invasie bracht ik onze jongens warm eten en ik was lang niet de enige. Aan het bloedcentrum stond ook een lange rij mensen die bloed wilden doneren.”
LEES OOK. Europa sluit luchtruim voor Russisch vliegverkeer, wat zijn de gevolgen? “Dit gaat Poetin pijn doen”
Links: Oksana, rechts: Vasya.
Corona
Vasya (32), die ik leerde kennen tijdens een rockconcert, volgt de strijd in zijn thuisstad op de voet. “De inwoners doen er alles aan om de Russische opmars te stoppen. Er zijn groepen aangemaakt op Telegram waarop je de strijd kunt volgen.” Hij stuurt enkele filmpjes door waarop te zien is hoe Russische tanks door de straten van Soemy rijden en andere waarop ze uitgebrand in het midden van de weg liggen. “Op dit moment wordt de stad gecontroleerd door burgers. Wie wil, kan zich bij het verzet aansluiten.”
Vasya zelf zit noodgedwongen vast in zijn appartement. De dag dat de oorlog uitbrak, testte hij positief op corona. “Tijdens de bombardementen gaat iedereen naar de kelder om te schuilen, maar ik blijf dan in mijn appartement. Het heeft geen zin om mensen nog extra stress te bezorgen met die ziekte.”
Onze redacteur (rechts) in de Oekraïense stad Soemy met vrijwilligster Marie en Denis.
Ook Denis (29), die ik leerde kennen toen hij nog IT-student was, blijft in zijn appartement. “Ik wilde me aanmelden bij het vrijwilligerslegioen, maar kreeg de boodschap dat ze geen wapens meer hadden. Alles was uitgedeeld, zoveel volk wil meevechten.” Denis werd gek van het nietsdoen en besloot online mee te vechten. “Ik gebruik codes van een hackerscollectief. Het doel is de servers van bijvoorbeeld de Russische spoorwegen plat te leggen, soms viseren we ook Russische banken of andere bedrijven. En het werkt. Verschillende websites zijn al geblokkeerd geraakt. Het is maar een kleine actie, anderen doen veel meer, maar het is beter dan niets doen.”
De hal van Denis, waar hij nu overnacht en ook zijn cyberaanvallen uitvoert.
Suiker in benzine
Door het raam van zijn appartement ziet Denis hoe ook anderen met kleine ingrepen de Russische opmars proberen te stoppen. “Mensen hebben wegwijzers weggehaald om de troepen in de war te brengen. En in de dorpen rond de stad hebben Oekraïeners stiekem suiker toegevoegd aan benzine toen de soldaten hen daarom vroegen. Zo hebben ze de legervoertuigen kunnen saboteren.”
Denis gaat ervan uit dat Soemy geen echt doelwit is van de Russische campagne. “Ik denk dat de troepen door de stad wilden trekken om andere strategische doelen te bereiken. Maar ze botsten op hevig verzet. Poetin wilde een blitzkrieg, en die heeft hij niet gekregen.” Het gevolg is wel dat de straatgevechten in Soemy maar blijven duren. Op het moment dat we met elkaar bellen, volgt een nieuwe artillerieaanval waardoor Denis in de kelder van zijn appartementsgebouw moet vluchten. Zijn koffer met noodrantsoen stond klaar aan de voordeur. De strijd om Soemy is nog lang niet gedaan.
