Onze journaliste in spookstad Kiev: ‘Overal zitten er sluipschutters die iedereen in de gaten houden’

Wanneer en hoe ben je in Kiev aangekomen?

“We zijn hier gisteravond aangekomen met de trein. Heel veel wegen zijn gebombardeerd, waardoor hele stukken onberijdbaar zijn, maar de treinen rijden wel nog. We hebben er wel vier dagen over gedaan om van thuis in ons hotel te geraken. Op het laatst, toen we bijna in Kiev waren, gingen de lichten in de trein uit, dat was heel raar. We kwamen rond 23 uur aan op het station van Kiev, daar was het ook pikdonker. Dus hebben we ons wat beholpen met de lichten van onze smartphones.

“We wilden naar ons hotel, maar dat ging niet, vanwege de avondklok die tot vanmorgen 8 uur liep. Mensen raadden het ons ook af: ‘Als je nu buitengaat, word je beschoten’, zeiden ze.”

Dus toen heb je de nacht in het station doorgebracht?

“We zijn in het station blijven slapen. We werden, samen met alle andere mensen die aankwamen, naar een restauratiezaal gebracht. Dat was overigens een heel mooie zaal, met prachtige lusters. Het station van Kiev is een prachtig oud gebouw. Ik schat dat we met honderd à honderdvijftig waren. Allemaal mensen die onderweg waren, of die vanmorgen vroeg de trein wilden nemen. Dan lig je daar allemaal samen in die grote zaal. Sommigen liggen dan te snurken, anderen doen geen oog dicht. Zelf kon ik amper slapen.

“Er waren allemaal vrijwilligers in het station. Iemand gaf me een sinaasappel, twee boterhammen en twee zakjes thee. Ik kreeg ook nog een kussen. Het deed me allemaal erg denken aan de sfeer rond de Maidan-revolutie in 2014. Er heerst hier heel veel samenhorigheid.”

Waar ben je nu?

“Vanmorgen zijn we naar ons hotel gekomen. We verblijven in een hotel in het hart van de stad, waar ook de meeste andere journalisten zitten. De BBC zit hier bijvoorbeeld ook. De gewone taxi’s rijden niet meer. Een man wilde ons van het station naar ons hotel brengen met zijn wagen, een rit van zo’n 2,5 kilometer. Daar vroeg hij 80 euro voor. Dat zegt genoeg, denk ik.

“Hij maande ons aan vooral geen foto’s te maken vanuit de auto, ook niet met onze telefoons, omdat ze dan zouden schieten. We moesten ook zeer rustig uitstappen, want er zitten overal sluipschutters die iedereen in de gaten houden.

“Het luchtalarm ging hier net af, dus zijn we allemaal naar de schuilkelder gegaan. Nu weten we al waar die is. We zijn wel snel terug naar onze kamer gekomen.”

Wat zie je daar? Hoe voelt de stad aan?

“Er hangt hier een heel bevreemdende sfeer. Tijdens onze rit door de stad zagen we niemand. Het lijkt wel een spookstad. Je weet dat er mensen zijn, maar je ziet ze niet. Ik hoor dat er nog maar zo’n 10 tot 15 procent van de bevolking is overgebleven in Kiev, maar dat valt moeilijk te controleren. Ik ben hier nog geen drie weken geleden ook geweest voor ‘De Morgen’. Toen was Kiev een gewone stad, met veel leven. Nu is het hier doodstil, en hoor en zie je niks. Kiev is echt een dode stad: het is bizar.

“De avondklok gaat vandaag trouwens later in, pas om 22 uur. Dat komt, zo vertellen mensen me hier, omdat de sabotagegroepen die in Kiev rondhingen zo goed als uit de weg geruimd zouden zijn. 

“Dat waren groepen bestaande uit Tsjetsjenen, Wit-Russen en Russen, die een paar weken geleden al naar Kiev waren gekomen. Ze hadden hier appartementen gehuurd en liepen rond, gekleed als politieman, militair of zelfs als mensen van de hulpverlening. Ze markeerden bepaalde plekken in de stad die dan beschoten moesten worden. Daarom moest heel de stad dicht.”

Merk je veel van de beschietingen?

“Neen, we hebben in Lviv een keer een luchtalarm gehoord, en er waren toen ook beschietingen bezig, maar die hebben we niet gehoord. En ook nu heb ik, behalve dat luchtalarm daarnet, nog niets gehoord. Het is echt stil. Dat kan natuurlijk te maken hebben met de gesprekken die vanochtend begonnen zijn tussen Rusland en Oekraïne.”

Geloven de inwoners van Kiev er nog in dat ze hun hoofdstad kunnen beschermen? 

“Er zou dus nog slechts een klein deel van de bevolking in Kiev zijn, maar de mensen die zijn gebleven, zijn heel strijdlustig. Ze zijn echt bereid om voor de stad te sterven. Dat zeggen ze letterlijk. Ik heb hier een jonge vrouw ontmoet, die had net haar kinderen weggebracht en was teruggekomen om mee te vechten.”