De Britse wetenschappelijke wereld met een aanzienlijke braindrain bedreigd. Gevreesd moet worden dat tientallen jonge toponderzoekers het Verenigd Koninkrijk mogelijk zullen verlaten. Een akkoord over de verdere wetenschappelijke samenwerking met de Europese Unie blijft immers achterwege. Ook een aantal internationale projecten die door Britse instellingen worden geleid, komen door het probleem in het gedrang.

Een aantal waarnemers waarschuwen dat de Britse wetenschappelijke status door dit alles ernstig in gevaar is.

Beloftevolle wetenschappers

“Er is een reëel gevaar dat beloftevolle jonge wetenschappers zullen besluiten dat het voor hun carrière aangewezen is het Verenigd Koninkrijk te verlaten,” betoogt Martin Smith, beleidsverantwoordelijke bij de Wellcome Trust.

“Tegelijkertijd dreigt het Verenigd Koninkrijk door het verlies van een aantal samenwerkingsverbanden niet langer als een betrouwbare wetenschappelijke partner te worden bestempeld. De Britse wetenschap zal hieronder lijden.”

De Britse wetenschap dreigt hierdoor het slachtoffer te worden van de aanhoudende onenigheid tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Na de brexit hadden beide partijen een akkoord gesloten waardoor het Verenigd Koninkrijk in het omvangrijke Europese onderzoeksprogramma een belangrijke rol zou kunnen blijven vervullen.

Maar door de problemen met de besprekingen over een regeling voor Noord-Ierland, heeft ook het wetenschappelijk akkoord een grote vertraging opgelopen. Hierdoor hebben al tientallen Britse wetenschappers hun verwachte Europese financiering verloren.

Na de brexit had het Verenigd Koninkrijk ermee ingestemd om gedurende een periode van zeven jaar een bedrag van 15 miljard pond te betalen om bij de Europese wetenschappelijke projecten betrokken te blijven. Maar nu de overeenkomst is opgeschort, groeit de angst voor een negatieve impact op de status van de Britse wetenschap.

Carrière

“Britse wetenschappers bevinden zich nu in een positie waarin ze geen onderzoeksfinanciering van de Europese Unie krijgen, maar er ook geen financiering van de Britse regering voorzien is om die leemte op te vullen”, beklemtoont Liam Smeeth, directeur van de London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM).

“Het Verenigd Koninkrijk is op het gebied van wetenschap een wereldwijde supermacht, maar dat dreigt nu te worden weggegooid. De problemen zullen ook leiden tot een verlies van vertrouwen en potentiële partners in toekomstige samenwerkingen.”

“We lopen een reëel risico om een braindrain te beleven”, werpt Hetan Shah, chief executive van de British Academy, op. De Britse regering kondigde aan middelen te zoeken om het verlies van de Europese budgetten voor de Britse wetenschappers te compenseren, maar volgens een aantal partijen richt die onzekerheid grote schade aan.

Ze wijzen erop dat het bijzonder prestigieuze karakter van de Europese beurzen een belangrijke stimulans vormen voor de carrière van een jonge onderzoeker. “Het is bijzonder onwaarschijnlijk dat een financiële compensatie voldoende aantrekkelijk is om het merendeel van de kandidaten in het Verenigd Koninkrijk te houden”, luidt het.