‘Amai je hebt iets mooi aan! Och, ’t was maar een soldeke.’ Tips om complimenten in ontvangst te nemen
Op 1 maart is het Complimentendag. De dag bij uitstek om complimentjes te krijgen en ermee rond te strooien als was het confetti. Of ben jij zo iemand die complimentjes steeds afwimpelt à la ‘Ach, ‘t was een soldeke’? En wat zegt dat over jezelf? Klinisch psychologe Lynn Jespers legt uit waarom we zo vaak stuntelen met lof en hoe we het met plezier in ontvangst kunnen nemen. “Meteen een compliment terugkaatsen komt geforceerd over.”
Vind jij het lastig om complimenten te aanvaarden? Je bent lang niet de enige. Misschien is het eigen aan onze Vlaamse bescheiden aard om alle lof weg te wuiven, maar er ligt vaak een veel diepere oorzaak aan ten grondslag: een laag zelfbeeld, aka een gebrek aan zelfvertrouwen. “Als je last hebt van een laag zelfbeeld, kan dat ervoor zorgen dat je anderen wantrouwt en je je snel schaamt. Twee emoties die getriggerd kunnen worden wanneer je een compliment krijgt. Dat heeft vaak te maken met negatieve ervaringen uit je verleden, zoals pesterijen”, zegt Lynn Jespers, klinisch psychologe en psychotherapeute en oprichter van de praktijk PSYLY.
Je gelooft dat je in essentie niet goed genoeg bent. Hoe zou iemand anders je dan wél goed kunnen vinden, laat staan geweldig of mooi?
“Je gelooft dat je in essentie niet goed genoeg bent. Hoe zou iemand anders je dan wél goed kunnen vinden, laat staan geweldig of mooi? Dus ga je twijfelen aan de oprechtheid van het compliment, en je daarbovenop vaak schamen dat je juist dié trui uit de kast getrokken hebt vanochtend, of dat je stoofvlees in plaats van kalkoen gemaakt hebt voor kerst. Een goedbedoeld compliment verandert op die manier snel in een bevestiging van je ‘falen’. En dan begin je te blozen, wimpel je het compliment af of klap je misschien dicht.”
(Lees verder onder de foto.)
Engeltje versus duiveltje
Bijna iedereen met een lage dunk van zichzelf heeft een sterke innerlijke criticus. Een stemmetje in hun hoofd dat hen constant afbreekt en bekritiseert. “Krijg je een compliment, dan schiet de criticus zonder dat we het goed en wel beseffen in actie. Dat zal wel niet gemeend zijn, denken we dan. Of: komaan, je ziet toch dat het niet perfect is?”
Sommige mensen breken zichzelf af nog voor ze een compliment krijgen. Denk maar aan de typische gastvrouw die haar avondeten al mislukt noemt voor haar tafelgenoten er een hap van proeven. “De innerlijke criticus in actie’” zegt Jespers. “Deze gastvrouw probeert zichzelf te beschermen tegen de negatieve feedback die ze zou kunnen krijgen, door het zelf al te verzinnen. Het is een overlevingsstrategie, met een diepgewortelde angst voor afwijzing aan de basis.”
(Lees verder onder de foto.)
Het tegenovergestelde van de innerlijke criticus is onze empathische metgezel. En die is er, godzijdank, ook. Jespers: “Je kan het vergelijken met het engeltje op de andere schouder, de stem van zelfzorg en -liefde. Vaak een nauwelijks hoorbaar stemmetje, dat overheerst wordt door de bulderende, bange criticus. Je empathische metgezel gaat respectvol en warm om met je kwetsbaarheid, in plaats van die af te breken zoals de innerlijke criticus dat doet. Daardoor kan hij je helpen met het aanvaarden van een compliment, want dat vraagt om kwetsbaarheid en moed. Je laat je verdedigingsmechanisme namelijk vallen. Vraag je de volgende keer als je een compliment krijgt eens af wat dat liefdevolle stemmetje zou zeggen. Misschien reageer je wel heel anders?”
Complimenten aanvaarden, zo doe je dat!
• Appreciëren: Weet je niet wat gezegd wanneer iemand je een compliment geeft? “Een simpel dankjewel en een glimlach zijn vaak genoeg”, zegt Jespers. “Meteen een compliment terugkaatsen komt vaak geforceerd over. Wil je toch iets terugzeggen? Uit dan je appreciatie voor het complimentje: ‘Dank je wel, fijn dat je dat zegt!’”
Als iemand zegt dat je het goed doet op het werk en je kan dat moeilijk aanvaarden, vraag dan wát je goed doet.
• Doorvragen: Lynn Jespers: “Als iemand zegt dat je het goed doet op het werk en je kan dat moeilijk aanvaarden, vraag dan wát je goed doet. Als iemand je kapsel geslaagd vindt, vraag dan waarom. Misschien zijn het je nieuwe curtain bangs? Voor veel mensen is het zo gemakkelijker te geloven dat die lieve woorden gemeend zijn.”
• Complimentenboekje: Ons brein is geneigd om negatieve dingen te onthouden, omdat die belangrijker zijn om te overleven dan positieve. Daarom herinner je je complimenten vaak niet, terwijl die ene snerende opmerking weken door je hoofd blijft spoken. “Schrijf daarom de complimenten die je krijgt een maand lang op”, tipt de experte. “Je zal merken dat er thema’s zijn die terugkeren. ‘Als tien mensen je complimenteren met je mooie lach, kan je moeilijk blijven zeggen dat je lach ‘maar gewoontjes’ is. (lacht)”
• Klein begonnen, half gewonnen: “Wil je oefenen met het aanvaarden van complimenten? Start dan met je intieme kring, want die bestaat normaliter uit mensen die je al vertrouwt. Je kan ervan uitgaan dat hun complimenten oprecht zijn, en dat zorgt voor een veilig gevoel.”
Geef je innerlijke criticus een naam. Je zal Gargamel sneller herkennen en hem kunnen stoppen.
• Name it: “Geef je innerlijke criticus én je empathische metgezel een naam. Misschien teken je ze uit, bedenk je welke houding ze hebben of hoe hun stem klinkt. Dat leidt tot meer herkenbaarheid in je interne dialoog”, legt Jespers uit. “Je zal sneller herkennen wanneer Gargamel, of hoe je jouw criticus ook wil noemen, het woord neemt. Zodra je hem herkent, kan je hem stoppen en meer ruimte geven aan je empathische metgezel. Jij, en niet Gargamel, zit aan het roer van je leven.”
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
EXCLUSIEF. ‘Thuis’-actrice Tine Priem over de baby op komst en de burn-out: “Ik begon te huilen. Ik wist niet wat me overkwam”
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
De werkende Belg kan op steeds meer extraatjes rekenen: de voorbije vijf jaar is het gemiddeld aantal extralegale voordelen met 10 procent toegenomen. Om welke voordelen gaat het precies (en welke zijn aan een terugval bezig)? Welke rol spelen je functie, statuut, opleiding en de sector waarin je werkt? En wat met de verschillen tussen man en vrouw? Jobat.be zocht het uit. -
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
-
PREMIUM
Hoe ga je om met een ‘diva’ in je omgeving? Experts: “Ze bouwden hun grandioze zelf als tegenoffensief”
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
Af en toe berichten media over absurd hoge energiefacturen die bijvoorbeeld het gevolg zijn van een nulletje te veel of een vergeten komma. Dergelijke frappante fouten spot je als klant meteen. Maar soms duiken er ook afwijkingen op, die – hoewel ze minder in het oog springen - je toch een aardige duit kosten. Hoe stel je deze vast en op welke manier kan je ze aanvechten? Mijnenergie.be helpt je stap voor stap. -
PREMIUM
Ik zie je graag: waarom je dat vaker moet zeggen tegen je vrienden (en zeker nu!)
I’ll be there for you. Bij ‘Friends’ weten ze het maar al te goed: tonen dat je elkaar graag hebt, is de basis van een goeie vriendschap. En in tijden van kleinere bubbels en corona is het belangrijker dan ooit. Klinisch psycholoog en relatietherapeut Chloé De Bie houdt daarom, op de Internationale dag van de Vriendschap, een pleidooi om tegen je vrienden wat vaker ‘ik zie u graag’ te zeggen. -
PREMIUM
Moet je nu al zonnecrème smeren? Dermatologen: “Is de lucht hemelsblauw?”
-
PREMIUM
EXCLUSIEF. Gert en Sam Bettens, 5 jaar na Sams transitie: “Onze gezinnen zien elkaar nooit. Dat is spijtig”
-
PREMIUM
EXCLUSIEF. Actrice Jennifer Heylen, intens gevoelig: “Als ik kon afvlakken wat ik voel met medicatie? Graag”
In de reeks ‘Northern Lights’ op Streamz schittert actrice Jennifer Heylen (32) in haar eerste grote hoofdrol, als de rouwende Denise. In het echt is ze gelukkig, al is haar leven een soort race. “Bij mij is alles last minute. Ik word moe van mijn eigen gedrag.” Een eerlijk gesprek met de nodige portie humor en een schaterlach na quasi elke zin. “Wees gerust: ik vind mezelf niet écht een kutwijf.” -
PREMIUM
Actrice Liesa Naert over naaktsauna’s, borstvoeding en maatje 36: “Ik heb geen zin om elke dag wortelen te eten”
‘Celebrity MasterChef Vlaanderen’ stelt dit seizoen de kookkunsten van actrice Liesa Naert (42) op de proef. Dus zetten ook wij haar voor een heet vragenvuur. Op haar cv staan sporadische leugentjes, een winkeldiefstal en neurotisch shoppen, verklapt ze in onze reeks waarin we BV’s stoute vragen stellen. En één dure ‘verslaving’. “Ik heb een achttal flesjes in mijn kast.” -
Boeken die doen huilen gaan plots extra vlot over de toonbank. Wat is er aan de hand?