Beelden tonen bombardementen in Charkov, Kiev zet zich schrap voor nieuwe aanvallen: toestand op het terrein op dag 6
De Oekraïense steden Charkov als Marioepol zijn zwaar gebombardeerd, daarbij zouden ook woonwijken zijn getroffen. Van de bombardementen in Charkov zijn intussen beelden opgedoken. Het Russische leger lijkt ook te zijn begonnen aan nieuwe aanvallen op Kiev. De televisietoren is geraakt, niet lang nadat Rusland had gewaarschuwd voor aanvallen op de Oekraïense hoofdstad. Veel mensen proberen de stad nog te verlaten, wat leidt tot paniek in treinstations. Bekijk hieronder hoe de situatie evolueert in de verschillende regio's in Oekraïne.
Op de zesde dag van de oorlog in Oekraïne lijkt het Russische leger zijn aanvallen te verhevigen. Verschillende steden worden gebombardeerd. Ook Kiev bereidt zich voor op nieuwe aanvallen. Alles wijst erop dat het Russische leger de Oekraïense hoofdstad nu wil veroveren.
Noordoosten van het land
Charkov, de op een na grootste stad van Oekraïne met 1,4 miljoen inwoners, is vandaag bestookt door zwaar geschut.
Op sociale media zijn beelden gedeeld van raketaanvallen op het centrum van de stad. Het gaat onder meer om een aanval op het Vrijheidsplein, in het historische centrum, waar het stadhuis en verschillende administratieve gebouwen gevestigd zijn. De schade is enorm. Enkele automobilisten ontsnapten maar net aan een drama, is te zien op beelden.
Bekijk hier de beelden van een raketaanval op het centrum van Charkov:
Er zouden meerdere kruisraketten zijn afgevuurd, niet alleen op het administratieve hart van de stad, ook op woonwijken. Volgens het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken zijn bij de raketaanvallen zeker 10 doden en 35 gewonden gevallen, maar de tol zou nog hoger kunnen zijn.
Bekijk hier beelden van raketaanvallen die Charkov moet incasseren. Mensen filmen de aanvallen vanuit hun woning:
De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemt de aanvallen op Charkov oorlogsmisdaden. "Het is staatsterrorisme, bedoeld om onze weerstand te breken", zei hij in een videotoespraak op Telegram. Charkov werd ook gisteren al bestookt, nog op het moment dat Russische en Oekraïense delegaties op een geheime locatie in Wit-Rusland aftastende gesprekken hielden.
Bekijk hier het verslag in "Het Journaal":
Niet ver van Charkov, bij de stad Ochtirka, zouden 70 Oekraïense soldaten om het leven zijn gekomen bij een Russische aanval op een militaire basis. Dat gebeurde al tijdens het weekend, maar het nieuws raakte nu pas bekend.
Hoofdstad Kiev en omgeving
In de Oekraïense hoofdstad Kiev is de televisietoren getroffen door een Russische aanval. "Een Russische aanval raakte de uitrusting van de toren", meldde het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken. "De zenders zullen gedurende een bepaalde tijd niet werken". Bij de aanval zouden volgens Oekraïne vijf doden en vijf gewonden zijn gevallen.
Bekijk hier de beelden van de aanval op de televisietoren:
De aanval op de televisietoren volgde minder dan een uur nadat Rusland had gewaarschuwd voor nakende aanvallen op de Oekraïense hoofdstad. Het ministerie van Defensie kondigde rond 15 uur aan dat het Russische leger precisiebombardementen zal uitvoeren op infrastructuur van de Oekraïense veiligheidsdiensten. Het roept burgers die in de buurt van de doelwitten wonen op om te vluchten. Het hoofdkwartier van de veiligheidsdienst ligt vlakbij het Maidanplein in het centrum van de stad.
"De aanval op de televisietoren zou een voorbode kunnen zijn voor een invasie in Kiev", zegt Oost-Europakenner Jan Balliauw. "Want een bevolking die slecht geïnformeerd is zich natuurlijk moeilijk kan verdedigen."
De aanvallen in Kiev zouden gericht zijn tegen technologische centra van de veiligheidsdiensten en het centrum voor psychologische oorlogsvoering, die volgens Rusland "informatieaanvallen" uitvoeren tegen Rusland. Oekraïne gaat ervan uit dat Rusland zal proberen mobiele telefonie en het internet te verstoren.
Een bevolking die slecht geïnformeerd is, kan zich natuurlijk moeilijk verdedigen
De aankondiging doet de onrust in Kiev nog toenemen, nadat eerder vandaag al was gebleken dat een Russisch legerkonvooi dat op weg is naar de Oekraïense hoofdstad veel groter is dan gedacht. Veel mensen proberen vanmiddag nog weg te raken uit de hoofdstad. Op de sociale media zijn beelden te zien van mensen die wanhopig op treinen proberen re raken.
Bekijk hier beelden van onrust en paniek in het Centraal Station van Kiev.
"Het is duidelijk dat de tweede fase van de slag om Kiev er heel snel aan zit te komen, nadat de poging om Kiev in een soort Blitzkrieg zonder slag of stoot in te nemen, mislukt is", zegt Balliauw. "Hoe die slag om Kiev eruit zal gaan zien, dat weten we nog niet. Kiezen de Russen voor een omsingeling? Dan gaan ze Kiev helemaal afsnijden, de bevoorrading lamleggen, niet alleen van voedsel, maar ook van munitie en brandstof. Of gaat het echt om het binnentrekken van de stad? Dat zou gepaard gaan met zware bombardementen en zware straatgevechten, want dan moet wijk per wijk worden ingenomen. Dat kan nog heel veel slachtoffers veroorzaken."
De verdediging van de stad wordt volop voorbereid, ziet Bruno Beeckman, die voor de European Broadcasting Union (EBU) in Kiev is. "De voorbije uren zagen we een enorme toename van de troepen, en de verdedigingsmechanismen rond overheidsgebouwen zijn opgevoerd. Als ik zie hoe het leger zich voorbereidt, ziet het ernaar uit dat nieuwe aanvallen voor zowat elk moment kunnen zijn."
Beluister hier het gesprek met Bruno Beeckman in "De wereld vandaag":
Bruno Beeckman in Kiev: "Luchtalarm is al 13 keer afgegaan"
Tegen bombardementen kan je zelfs met een goed luchtafweersysteem weinig doen
Tegen een grondaanval kan Kiev zich verdedigen, denkt Balliauw. "Je kan vanuit elk gebouw een aanval inzetten tegen Russische militairen. Als het gaat over bombardementen, dan kunnen de Oekraïners weinig doen. Het gaat dan om bombardementen met kruisraketten. Zelfs met een goed werkende luchtafweer, wat in Oekraïne niet het geval is, kan je daar weinig tegen doen."
De vrees voor een grootschalige aanval op Kiev was de voorbije dagen al gewekt door beelden van een enorm Russisch legerkonvooi dat op weg is naar de Oekraïense hoofdstad. Vanochtend bleek dat dat konvooi meer dan 60 kilometer lang zou zijn, dubbel zo lang als gisteren was gedacht op basis van eerdere satellietbeelden. Het konvooi bestaat uit onder meer tanks, gepantserde voertuigen, artillerie (geschut, red.) en vrachtwagens.
"Het is een vreemd beeld want die kolonne is zeer kwetsbaar zoals ze daar opgesteld staat", weet Balliauw. "De Russen gaan er dus blijkbaar vanuit dat Oekraïne niet meer over de mogelijkheid beschikt om bijvoorbeeld met drones die kolonne aan te vallen. We hebben de voorbije dagen al gezien dat de Russen zich daar aanzienlijk in misrekend hebben, en dat de Oekraïners die kolonnes al grote schade hebben toegebracht."
Wellicht wijst de komst van het konvooi erop dat een tweede fase van de aanval op Kiev binnenkort van start zal gaan, zegt VRT NWS-Rusland-expert Jan Balliauw in "Het Journaal". "Het zou kunnen dat Rusland Kiev omsingelt, maar het zou ook een aanval op de stad zelf kunnen zijn."
Zuiden van het land
Ook de stad Marioepol, in het zuiden, is opnieuw zwaar gebombardeerd. De stad zit ook zonder stroom. Volgens de burgemeester wordt er al vijf dagen lang geschoten in woonwijken. Scholen en woningen zijn volgens de burgemeester zwaar beschadigd en er zijn ook doden gevallen.
Ook op de zuidelijke stad Cherson, ten noorden van de Krim, zou nu een aanval worden ingeleid door Russische troepen. "Bij de ingangen van Cherson heeft het Russische leger controleposten opgezet. Het is moeilijk te zeggen hoe de situatie zich zal ontwikkelen", schrijft burgemeester Igor Kolikhaïev op Facebook.
Zeker 136 burgerdoden, 677.000 vluchtelingen
Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zijn volgens de Verenigde Naties al zeker 136 burgerdoden gevallen, onder wie 26 kinderen. Mogelijk ligt het werkelijke cijfer nog een stuk hoger.
Het aantal Oekraïners dat het geweld probeert te ontvluchten, neemt nog altijd toe. De voorbije dagen zijn ruim 677.000 Oekraïners gevlucht naar de buurlanden. Het aantal vluchtelingen groeit "exponentieel", zegt de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR), en zou mogelijk kunnen oplopen tot 4 miljoen. De voorbije 24 uur zijn 150.000 mensen Oekraïne ontvlucht.
De helft van de vluchtelingen is aangekomen in Polen. Volgens de VN zijn er berichten van mensen die tot 60 uur moesten wachten voor ze het land binnenkwamen. Bij de grens met Roemenië staan rijen tot 20 kilometer lang. De meeste vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. Mannen tussen 18 en 60 jaar oud mogen het land niet uit, omdat ze mogelijk worden ingezet voor de strijd tegen het Russische leger.
De VN-vluchtelingenorganisatie schat daarnaast dat er ongeveer 1 miljoen ontheemden zijn, "mensen die binnen het land op de vlucht zijn of momenteel in een trein, bus of auto zitten om zich in veiligheid te brengen."