Direct naar artikelinhoud
Bellen metJoanie de Rijke

‘Het hangt duimendik in de lucht. De stad maakt zich op voor een oorlog’: onze journaliste in Kiev

Een Oekraïense militair in Kiev draagt de vlag van zijn land mee. ‘Je voelt overal de spanning toenemen, Kiev maakt zich op voor een oorlog.’Beeld EPA

Het Russische leger heeft de aanval op Kiev geopend. Overal neemt de spanning toe, merkt onze journaliste Joanie de Rijke vanuit de Oekraïense hoofdstad. ‘Wie hier blijft, zet zich schrap.’

Waar ben je nu? 

“We zitten in een hotel aan het Maidan-plein, het hart van Kiev. Dit is ook het doel waar Poetin uiteindelijk op uit wil komen, want als je Maidan hebt dan heb je Kiev. We zitten hier ook op twee kilometer van de regeringsgebouwen. In het hotel zitten alle journalisten van de BBC, CNN, Franse zenders… Ze zijn hier nog allemaal aan het werk, maar niemand weet precies voor hoe lang nog.

“We zijn vandaag mee naar het kinderziekenhuis geweest. Dat was heel emotioneel. Je krijgt dan de oorlog te zien vanuit een heel ander perspectief. Je ziet plots dat er kinderen zijn die te ziek zijn om te kunnen vervoeren. Ze worden allemaal naar de schuilkelder gebracht. We hebben er vandaag een bezocht. Daar zitten echt zwaar zieke kinderen bij: sommigen moeten beenmergtransplantaties hebben, anderen hebben kanker. En er waren natuurlijk nog kinderen die gewond waren door de oorlog. Moeders zeggen dat ze vooral ’s nachts bang zijn wanneer ze de bommen en het luchtalarm horen.”

Hoe heb je de nacht doorgebracht?

“Wel goed, we hebben wel enigszins geslapen. Rond halfzeven ’s avonds hoorden we wel een zware dreun. Dat was een bombardement op een appartementsblok in het zuiden van de stad. Dan gaat het luchtalarm nog een paar keer af. Maar je voelt overal de spanning toenemen, ook in het hotel. Het hangt duimendik in de lucht. Kiev maakt zich op voor een oorlog.”

Kan je je werk nog doen? Kunnen journalisten zich nog verplaatsen?

“Het wordt moeilijker om de stad in te gaan voor reportages. Zo kan je maar moeilijk aan een auto geraken omdat er weinig benzine is, maar het is vandaag wel gelukt via vrienden. Maar het wordt nu steeds moeilijker om naar buiten te gaan. Hoe langer je wacht hoe moeilijker het zal worden om de stad te verlaten.

“Er zou hier nu wel dichtbij  gebombardeerd worden. We zouden vanavond al proberen te vertrekken maar de evacuatietrein zat al vol. Het station loopt vol met mensen. We gaan wel proberen om zo snel mogelijk weg te komen. Vannacht blijven we in de schuilkelder van het hotel en we proberen morgen een trein uit de stad te nemen.”

Hoe is de sfeer, zeker nu Rusland oprukt naar Kiev?

“Zenuwachtig. De zenuwen staan strak gespannen, aan alle kanten. We hebben vandaag ook de burgerverdedigingseenheden bezocht, maar dat wordt steeds moeilijker want zij willen niet dat er foto’s worden gemaakt. Ik heb wel veel gezien. Het zijn inderdaad eenheden waar burgers naartoe komen, getraind worden en wapens krijgen. Je voelt vooral de nervositeit en de spanning bij die burgers. Die zijn dat natuurlijk helemaal niet gewend. Ik moet wel zeggen: ze zijn wel allemaal heel erg dapper.”

Hoe kom je nog aan levensmiddelen?

“Dat wordt een steeds groter probleem. Voedsel wordt schaarser en ook dat zorgt voor heel wat zenuwachtigheid. We zien veel mensen in rijen staan voor de winkels. Vandaag hoorden we ook dat we best eten konden halen voor 12 uur, dan gaan alle winkels dicht. Gisteren was dat nog tot 22 uur. Vrienden van me gingen gisteren nog sigaretten kopen, vandaag zijn die er niet meer. 

“Bij die burgereenheden stonden we zo lang in de kou te wachten dat we uiteindelijk eten van hen hebben gekregen. Het was mijn eerste warme maaltijd in toch al een tijdje en dat smaakte bijzonder goed. Maar het eten dat er nog is, is in de eerste plaats voor de mensen die de stad verdedigen. Er zijn veel mensen die hen voedsel komen brengen, er is enorm veel solidariteit. Mensen die hier blijven zetten zich schrap en zorgen heel goed voor elkaar. Iedereen is wel heel bang, maar ook heel strijdlustig.”