Vlaamse ontdekking bij ‘slapende’ bacteriën kan werking antibiotica verbeteren
Een nieuwe ontdekking bij ‘slapende’ bacteriën, ook persistors genoemd, kan helpen bij een meer efficiënte antibioticabehandelingen te ontwikkelen. Dat blijkt dinsdag uit onderzoek van de KU Leuven en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB). De onderzoekers ontdekten dat het moment waarop de ‘slapende’ bacteriën ontwaken, verband heeft met het ontwikkelen van resistentie tegen antibiotica.
Persistors zijn bacteriën die een antibioticabehandeling niet voelen: ze zijn inactief en kunnen zo een behandeling overleven. Wanneer persistors uit hun slaap ontwaken in een omgeving vrij van antibiotica, kunnen ze zich opnieuw vermenigvuldigen en de infectie weer aanwakkeren.
Tot hiertoe was het niet duidelijk wat het mechanisme achter dat ontwaken precies in gang zette. Het was voor onderzoekers ook moeilijk om die ‘ontwakende’ cellen te onderzoeken, omdat er maar weinig van zo’n cellen voorhanden zijn, en omdat ze zich slechts tijdelijk in die situatie bevinden.
Het was wel al duidelijk dat het moment dat een slapende cel ontwaakt, ze haar tolerantie tegenover antibiotica verliest. Zodra een slapende cel opnieuw actief wordt, kan de antibioticabehandeling aanslaan. Er is echter een grote variatie bij cellen vastgesteld: de ene cel wordt al sneller wakker dan de andere.
Wij hebben aangetoond dat het herstel van de DNA-schade aan de basis ligt van de timing van het ontwaken en bijdraagt aan het ontstaan van resistentie
Onderzoekers van VIB-KU Leuven hebben nu enkele targets achterhaald die blootleggen wanneer zo’n slapende cel wakker wordt. De zwakke plek van persistors is daarmee geïdentificeerd. “Tijdens de behandeling met antibiotica bouwen persistors DNA-schade op. De cellen zullen deze DNA-schade repareren tijdens het ontwaken, omdat dit essentieel is voor persistoroverleving”, legt postdoctoraal onderzoeker Dorien Wilmaerts uit. “Wij hebben aangetoond dat het herstel van de DNA-schade aan de basis ligt van de timing van het ontwaken en bijdraagt aan het ontstaan van resistentie.”
Wanneer die herstelmechanismen geactiveerd worden in persistors, kunnen ze dus resistentie voorkomen. “Die mechanismen zijn dus een interessant doelwit voor de ontdekking van nieuwe antibacteriële geneesmiddelen.”
Nu we begrijpen hoe we de slapende bacteriën wakker kunnen maken, lijken de langverwachte antipersistortherapieën binnen handbereik.
Een andere belangrijke ontdekking werd samen met de universiteit van Groningen gedaan. De onderzoekers vonden dat extreem tolerante bacteriële cellen een aanzienlijke verzuring aan de binnenkant hadden. De verzuring bleek het belangrijkste doelwit van de antibiotica uit te schakelen: zo konden de bacteriën dus blijven overleven, ondanks dat ze aan een antibioticabehandeling onderworpen werden.
“Het tegengaan van het verzuren van bacteriën zou een gestandaardiseerde manier kunnen zijn om bestaande antibioticumbehandelingen te verbeteren”, zegt professor Jan Michiels, die de leiding had over het onderzoeksteam. “Nu we begrijpen hoe we de slapende bacteriën wakker kunnen maken, lijken de langverwachte antipersistortherapieën binnen handbereik.”
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
“Raar en interessant”: diabetesmedicijn heeft hetzelfde effect als sprintjes trekken, toont onderzoek
-
PREMIUM
El Niño is officieel ten einde: zal dit een impact hebben op onze lente en zomer?
Volgens het Australische Bureau voor Meteorologie is ‘El Niño’ voorbij. Dit natuurfenomeen zorgde er samen met de klimaatverandering voor dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten werd. Maar wat is El Niño precies? En wat zal de impact zijn op het weer in ons land nu het fenomeen achter de rug is? HLN-wetenschapsexpert Martijn Peters beantwoordt jouw vragen. -
PREMIUM
Warmt het klimaat echt veel sneller op dan verwacht?
2023 was wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten, met een afwijking van 1,48°C ten opzichte van het pre-industrieel gemiddelde. Voor veel mensen zijn de onverwacht hoge temperaturen een teken dat de opwarming van de aarde sneller gaat dan voorspeld. Maar klopt dat wel? Zijn de klimaatmodellen te conservatief in hun voorspellingen van opwarming, en wat betekent dit voor de toekomst? -
-
Drie Amerikaanse bedrijven wedijveren om toekomstige maanwagen
-
Het zee-ijs rond de Noordpool bereikt jaarlijkse maximum: “Maar tegen 2050 kunnen we al periodes zónder ijs ervaren”
Op 14 maart 2024 bereikte het zee-ijs rond de Noordpool zijn jaarlijkse maximale omvang, met een oppervlak van 15 miljoen vierkante kilometer. Dat is relatief veel, als we naar vorige jaren kijken. Studies bevestigen echter dat het Arctisch zee-ijs door de klimaatverandering blijft verdwijnen: al in de jaren 2030 kunnen we de vroegste ijsvrije periodes meemaken. Wat zijn dan de gevolgen? -
Livios
“Koffiegruis, eierschalen en mulch werken niet”: zo verjaag je slakken wél succesvol uit je tuin
Hobbytuiniers houden hun moestuinen de komende weken maar beter goed in de gaten. Zodra de bodem begint op te warmen, het ’s nachts niet te hard afkoelt en het nu en dan blijft regenen, duiken slakken in groten getale op. Slakkenplagen zijn immers een typisch lentefenomeen. Bouwsite Livios vroeg aan Dirk Criel van Natuurpunt hoe je het beste omgaat met slakken in de tuin. -
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
-
PREMIUM
Wind, wind en nog eens wind: waait het echt harder dan vroeger in België? En heeft dat gevolgen voor ons?
-
KIJK. 5.500 jaar oude skeletten die in Frankrijk opgegraven zijn, blijken van vrouwen die brutaal aan einde kwamen
Volgens onderzoekers zijn twee skeletten die opgegraven werden in Saint-Paul-Trois-Châteaux, in het Zuidoosten van Frankrijk, levend begraven met een maffioze foltertechniek. De skeletten werden al in 1985 opgegraven, maar volgens de archeologen is er nu pas zekerheid wat er met de twee vrouwen gebeurd is. Wellicht waren ze een menselijk offer om de gewassen goed te laten groeien. -
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
Er komen heel wat formaliteiten bij kijken als je werkgever je ‘laat gaan’. Eén van de belangrijkste, waarvoor je ook zelf de nodige stappen dient te ondernemen, is de werkloosheidsuitkering. Terwijl je zoekt naar een nieuwe job – intensief én tijdrovend – zorgt deze vergoeding ervoor dat je niet zonder een inkomen komt te zitten. Maar wanneer heb je er recht op als bediende, en hoeveel bedraagt die uitkering? Jobat.be zoekt het uit. -
PREMIUM
Aan tafel in het rusthuis van Erps-Kwerps weten ze niet dat Jean Meeus (95) een sterrenkundig genie is
Erps-Kwerps