Pil of bruistablet: welk type pijnstiller werkt het beste of snelste? En hoe kan spuitwater een verschil maken?

"Ik neem paracetamol omdat ik pijnpatiënt ben", werpt luisteraar Rita de kwestie op in "De inspecteur" op Radio 2. "Er bestaan pillen van één gram en bruistabletten van één gram. Wat is het verschil?" 

"In principe maakt het niet uit of je nu een pil van één gram neemt of een bruistablet van één gram", zegt wetenschapsjournalist Koen Wauters. "Op de bijsluiter staat dat er hetzelfde in zit. Alleen de vorm van toediening is anders."

Tegelijk maakt Wauters een kanttekening. "Er wordt vaak reclame gemaakt dat bruistabletten sneller werken. Dat klopt. Er is nog niet veel wetenschappelijk onderzoek naar gebeurd, maar de onderzoeken die er zijn, bevestigen dat bruistabletten sneller werken." 

"Medicatie heeft tijd nodig om uiteen te vallen in de maag", verklaart Wauters dat verschil. "Een pil moet eerst opgelost worden zodat de werkzame stof opgenomen kan worden in het bloed. Paracetamol - en de meeste medicatie - wordt opgenomen via de dunne darm. Dat komt omdat de oppervlakte van de dunne darm groter is dan die van de maag. Om opgenomen te kunnen worden, moet de pil wel eerst uiteenvallen in de maag."

Bij een bruistablet is dat anders. "In een bruistablet is de paracetamol al opgelost in het glas water dat je drinkt. De stof kan dus sneller opgenomen worden via de dunne darm waardoor de pijn sneller verdwijnt. De duur van de pijnstilling blijft dezelfde. Een bruistablet werkt dus niet langer of beter tegen de pijn dan een pil."

Als de prijs voor jou een belangrijke factor is, dan kies je beter voor pillen. Bruistabletten kosten ongeveer het dubbele. "Dat komt vooral omdat ze moeilijker om te maken zijn. Om het bruisend effect te krijgen, moet de producent zuren en basen toevoegen. Die gaan dan reageren met water. Dat is een complexer productieproces. De verpakking is ook duurder. De bruistabletten mogen niet met vocht in aanraking komen. Ze zitten goed ingepakt in een aluminium omhulsel." 

Opvallend: als je een tablet met spuitwater inslikt, dan zal die sneller werken, zegt Wauters. "Het klinkt raar en vergezocht, maar de KU Leuven heeft daar vier jaar geleden onderzoek naar gedaan. Ze hebben proefpersonen Dafalgan laten innemen. Sommigen met plat water, anderen met spuitwater. Met een maagsonde keken ze wat er gebeurde. en ze namen geregeld bloed af om te zien hoe snel de paracetamol werd opgenomen."

Het resultaat was verrassend. "Bij de proefpersonen die Dafalgan met kraantjeswater innamen, duurde het gemiddeld 30 minuten voor het pilletje in de maag uit elkaar viel. Bij mensen die Dafalgan innamen met spuitwater was dat 10 minuten."

"Bij mensen die bruiswater dronken, werd de paracetamol ook sneller opgenomen in het bloed. Na gemiddeld 30 minuten waren de maximale concentraties in het bloed bereikt. Bij mensen die kraantjeswater dronken, duurde het gemiddeld 95 minuten voor de maximale waarden werden bereikt."