Mogelijk ook volgend jaar versoepeld Europees begrotingskader

Het Europese groei- en stabiliteitspact verplicht de lidstaten om het begrotingstekort onder 3 procent van het bruto binnenlands product en de staatschuld onder 60 procent te houden. Die regels zijn opgeschort sinds de uitbraak van de coronacrisis in maart 2020. De activering van die zogenaamde ontsnappingsclausule liet de lidstaten toe om enorme uitgaven te doen om de economie te stutten. 

Terwijl het debat over de hervorming van het pact volop aan de gang is, had de Commissie op basis van de gunstige prognoses over het economische herstel voorgesteld om de regels vanaf 2023 opnieuw toe te passen. De Russische invasie zorgt echter voor "grote onzekerheid", aldus Dombrovskis. Daarom zal de Commissie de situatie opnieuw evalueren bij de publicatie van de economische lenteprognoses. "Op basis daarvan nemen we een beslissing over de algemene ontsnappingsclausule." 

Volgens Dombrovskis is het momenteel onmogelijk om de economische impact van de oorlog precies in te schatten, maar het staat buiten kijf dat deze een kostprijs zal hebben. Er dreigt impact op de reeds hoge inflatie en energieprijzen, er zijn budgettaire kosten, repercussies op de financiële markten... "Op dit moment verwachten we niet dat het herstel helemaal zal ontsporen, maar wel verzwakt zal worden", stelde Eurocommissaris voor Economie Paolo Gentiloni, maar ook hij kon niet uitsluiten dat er nog andere risico's opduiken, zoals een stopzetting van de gastoevoer of verstoringen van toeleveringsketens. 

Dombrovskis en Gentiloni presenteerden vandaag de eerste richtsnoeren van de Commissie voor de lidstaten voor hun begrotingsbeleid voor 2023. In afwachting van verdere beslissingen over het hele begrotingskader maakte ze wel al duidelijk dat ze de regels over schuldreductie voor landen met een hoge staatsschuld volgend jaar nog niet zal toepassen. 

Volgens die regels moeten lidstaten met een staatsschuld hoger dan 60 procent van het bruto binnenlands product een jaarlijkse inspanning leveren om hun schuldsaldo dichter bij die drempelwaarde te brengen. Concreet moet het verschil elk jaar met gemiddeld vijf procent verminderd worden over een periode van drie jaar. 

"De Commissie meent dat de naleving van de schuldverminderingsbenchmark in deze uitzonderlijke omstandigheden niet gerechtvaardigd is. We zullen de 1/20-regel niet toepassen voor landen met een schuldsaldo van meer dan 60 procent", zei Dombrovskis. Dat moet deze landen "manoeuvreerruimte" bieden, maar Dombrovskis beklemtoonde wel dat ze niettemin een "geloofwaardige schuldverminderingsstrategie" moeten presenteren.

De coronapandemie heeft de schuldgraad in de eurozone de voorbije jaren fors doen toenemen, tot gemiddeld zo'n 100 procent. Ook België behoort tot de grote groep van landen met een te hoge staatsschuld. In haar laatste prognoses voorspelde de Commissie vorige herfst dat de Belgische schuld dit jaar op zo'n 113 procent zal uitkomen.