Van pantserwagens tot in het Russische straatbeeld: witte ‘Z’ als hét symbool voor het ultra-nationalistisch Poetinisme

Lees alles over de Russische invasie in dit dossier.  

De witte ‘Z’ is voor aanhangers van de Russische president en nationalistisch Rusland hét symbool geworden voor het ultra-nationalistisch Poetinisme. Op 22 februari reden de eerste Russische tanks Oekraïne binnen, op de voertuigen stond de letter ‘Z’ in grote, witte lijnen. Dat symbool duikt nu steeds vaker op. 

Defensiespecialisten raken het niet eens over de exacte betekenis van de ‘Z’, een letter die in het cyrillische alfabet trouwens niet bestaat (een ‘z’ wordt in het Russisch als ‘3’ geschreven). Specialisten suggereren dat het staat voor ‘Zapad’ (Запад in het cyrillisch) het Russische woord voor ‘westen’. De ‘Z’ zou dan symbool zijn voor het richting het westen trekken van de Russische troepen. Ook denken experts dat de ‘Z’ zou staan voor ‘Za Pobedu!’ (за победу!), een strijdkreet die vrij vertaald ‘voor de overwinning’ betekent. 

Er wordt ook gesuggereerd dat het gebruikt wordt om de troepen te identificeren. De troepen met een ‘Z’ zonder afbakening zouden uit Rusland komen, terwijl de tanks met een ‘Z’ en een vierkant rond uit de Krim zouden komen. De troepen met de letter ‘O’ zijn de Wit-Russische troepen en de troepen uit Tsjetsjenië hebben de letter ‘X’.

Momenteel gebruiken de extreemrechtse Poetinaanhangers de ‘Z’ als een ultranationalistisch symbool. En zouden ze de inval in Oekraïne ‘Operatie Z’ noemen. Vooral in het Russische straatbeeld duikt het symbool steeds vaker op: als uithangbord in de straten van Moskou, op muren, op achterruiten van wagens en zelf op truien of T-shirts. Maria Butina, een Russisch parlementslid, zette al behoorlijk wat foto’s op haar Instagramprofiel. Butina werd drie jaar geleden in de VS veroordeeld als buitenlands agent.

Ivan Koeljak, een Russische gymnast, kwam onder vuur te liggen nadat hij op het podium van een wereldbekerwedstrijd met het symbool op zijn borst verscheen. Koeljak had de ‘Z’ aangebracht met tape. Twee treden hoger stond de Oekraïense gymnast Ilja Kovtoen. Koeljak riskeert nu een lange schorsing en mogelijks verliest hij ook zijn bronzen medaille.

Volgens Kamil Galeev, een academicus en journalist die onderzoek doet naar identiteitspolitiek in post-Sovjet-Rusland, heeft deze campagne een fascistisch karakter. Dat zegt hij in een tweet die volop werd gedeeld. Galeev zegt dat de autoriteiten het symbool volop via propagandakanalen verspreiden.

Antwerpse moeder (46) van zeven trekt door oorlogsgebied om zoon (24) te redden: “Hij heeft geen geld, geen benzine en is omsingeld door Russen”

Rusland steekt Iran voorbij als land met meeste sancties tegen zich ter wereld

Inwoners Chaplynka protesteren tegen bezetting, Russische militairen vuren waarschuwingsschoten af