Een gynaecoloog over de patiënt die zijn leven veranderde: ‘Ga naar huis om de baby te zoeken, zei ik tegen de stiefvader’

“Vroeg in de ochtend werd ik gebeld door een verpleegkundige op de spoeddienst. Er was een vijftienjarig meisje binnengekomen, ze had die nacht erge buikpijn gekregen en pijn bij het plassen, de huisarts dacht aan een blaasontsteking. Toen de klachten aanhielden had haar stiefvader haar naar het ziekenhuis gebracht. De verpleegkundige, wijs en ervaren, vertrouwde het niet. Ze zei: Dick, ik denk niet dat het een blaasontsteking is.

“Ik maakte een echo van haar buik en zag onmiddellijk wat er aan de hand was. Het meisje had een sterk vergrote baarmoeder, ze moest kort daarvoor zijn bevallen. Waar is het kind? vroeg ik. Ze leek me niet te begrijpen. Ik herinner me dat ik nogal bits reageerde. Ga naar huis om de baby te zoeken, zei ik tegen de stiefvader.

“Op dat moment kwam de moeder van het meisje binnen, met een plastic zak in haar hand. Buiten, onder de vensterbank, had ze een dode baby gevonden, de navelstreng zat er nog aan. Haar dochter had die nacht in haar eentje een kind gebaard en was vermoedelijk in paniek geraakt. Of ze heeft geweten dat ze zwanger was kon ik niet achterhalen. Ze reageerde nauwelijks. Uit de obductie bleek dat de baby levend ter wereld was gekomen. Het kindje had de vrieskou van de winternacht niet overleefd. Iedereen op de afdeling was van slag. Ik mocht geen verklaring van natuurlijk overlijden tekenen. Justitie werd ingelicht, er kwam een onderzoek.

“We hebben het meisje een paar dagen opgenomen, de verpleegkundigen hebben geprobeerd om haar aan de praat te krijgen. Ik wilde graag weten hoe traumatisch die nacht voor haar was geweest. We kwamen er niet achter. Ik heb haar nog een keer gezien op mijn spreekuur. Daar hoorde ik hoe de moeder haar dochter verwijten maakte. Het gezin kwam uit Zuid-Amerika en telde veel kinderen, er had er best nog een bij gekund. Waarom had ze de baby dood laten gaan?

Van slag

“De verpleegkundigen vertelden me later dat ze het meisje daarna een tijdlang regelmatig in het ziekenhuis hadden gezien. Tijdens de bezoekuren liep ze rond in de gangen bij de babykamers. We wisten niet goed wat we ermee aan moesten. Ze moet erg van slag zijn geweest.

“Door het drama rond dit meisje ben ik heel anders gaan denken over abortus. Het was eind jaren tachtig en ik was fel tegen het beëindigen van een zwangerschap. Ik ben opgegroeid in een katholiek gezin met elf kinderen, waar groot respect bestond voor het ongeboren leven. Maar door het verhaal van dit meisje werd ik geconfronteerd met een wereld die ik in mijn opleiding niet had meegekregen, een wereld waarin de problemen zo groot kunnen zijn dat een abortus soms toch de beste keus is. Toen ik daarna af en toe in Afrika en in de Caraïben ging werken, zag ik veel jonge meisjes die door een zwangerschap in moeilijkheden waren geraakt. Daar kon ik mijn ogen niet meer voor sluiten. Ik hou me sindsdien veel bezig met anticonceptie bij jongeren.

“Veel later pas ben ik me gaan afvragen of ik me voldoende voor dit meisje heb ingespannen. Ben ik tekortgeschoten, niet op medisch gebied maar op het emotionele vlak? Mijn kinderen waren van dezelfde leeftijd, misschien heb ik me daardoor te veel opgesteld als straffende vader. Ik heb het hoofd van de school nog gebeld met de vraag haar in de gaten te houden. Had ik moeten uitzoeken hoe het verder met haar ging? Het gezin liet al snel niemand meer toe, er was nauwelijks nog contact mogelijk. Maar nu kijk ik terug en voel ik me toch bezwaard.”

De getuigenissen in deze reeks komen uit het boek Die ene patiënt van journaliste Ellen de Visser.