Europese gasprijs stijgt met meer dan 70 procent naar nieuw record, beurzen krabbelen weer wat recht

De Europese gasprijs steeg deze ochtend met meer dan 70 procent naar een nieuw record door de oorlog in Oekraïne en de vrees voor verstoringen van de Russische gasleveringen aan Europa. De prijs voor gas op de toonaangevende Amsterdamse gasbeurs ligt nu op meer dan 335 euro per megawattuur.

Vrijdag diende voor het eerst meer dan 200 euro per megawattuur betaald te worden voor aardgas in Europa. Drie dagen later is de grens van 300 euro per megawattuur al doorbroken.

Europa is voor ongeveer 40 procent van de aardgasbehoefte afhankelijk van Rusland. Vanwege de harde sancties vanuit de westerse wereld tegen Rusland is er de vrees dat de gasleveringen ontregeld kunnen raken. Ook zou Moskou bij een westerse ban op Russische olie kunnen besluiten de gaskraan naar Europa dicht te draaien als strafmaatregel.

Want de roep om een boycot van Russische olie weerklinkt steeds luider. Landen willen zo het Kremlin straffen voor de invasie van Oekraïne en Moskou financieel raken. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken liet gisteren weten dat er serieus wordt gepraat door het Witte Huis met zijn bondgenoten over een ban. Japan heeft al gezegd mee te kunnen doen.

Daardoor schieten ook de olieprijzen zeer sterk omhoog. Rond middernacht Belgische tijd flirtte de prijs van een vat ruwe olie van de Noordzeesoort Brent met de grens van 140 euro. Die komt daarmee almaar dichter in de buurt van het record van 147,5 euro van juli 2008.

De prijs van een vat olie van de Amerikaanse soort West Texas Intermediate (WTI) steeg voor het eerst sinds 2008 boven de 130 dollar per vat. Nadien zakte de prijs weer een beetje, tot 126 dollar per vat (+9 procent).

Ook de elektriciteitsprijzen stijgen naar verse records. Op de termijnmarkt steeg de Duitse stroomprijs voor levering volgende maand met 54 procent naar een nooit geziene 650 euro per megawattuur.

De prijzen van metalen als aluminium, koper en nikkel zijn eveneens naar records gestegen vanwege alle onrust rond het conflict in Oekraïne dat steeds bloediger en gewelddadiger wordt.

De goudprijs heeft maandagochtend in de Aziatische handel de kaap van 2.000 dollar gerond. De waarde van het edelmetaal piekte op 2.000,86 dollar voor een ounce. Het gaat om de hoogste goudprijs sinds september 2020. Beleggers zien het edelmetaal tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne als een veilige haven.

De Brusselse beurs heeft grote sprongen gemaakt. De Bel20-index startte de dag met een verlies van meer dan 5 procent om uiteindelijk met een malus van 2,06 procent af te sluiten op 3.682,48 punten.

De AEX-index op de beurs van Amsterdam sloot 0,4 procent lager op 669,04 punten. De MidKap daalde 2,6 procent tot 919,50 punten. 

Ook elders in Europa lieten de beurzen rode cijfers zien. De beurzen in Frankfurt en Parijs zakten tot 2 procent. Londen verloor 0,4 procent.

Eerder waren al de Aziatische beurzen in het rood gesloten. Op de beurs van Tokio verloor de sterindex Nikkei maandag bijna 3 procent. Dat is het laagste niveau sinds eind 2020. De breed samengestelde Topix-index ging 2,76 procent lager tot 1.794,03 punten.

Op de termijnhandel steeg de prijs van tarwe met circa 7 procent. Daarmee gingen de prijzen verder omhoog, terwijl de tarweprijs vorige week al met 41 procent was gestegen. Dat betekende de hoogste prijsstijging in één week in ruim zestig jaar. De tarweprijzen staan op hun hoogste niveau sinds de voedselcrisis van 2008.

Oekraïne en Rusland zijn goed voor meer dan een kwart van de tarwe-export van de wereld. Door de aanhoudende gevechten zijn onder andere havens gesloten waardoor het vervoer stil is komen te liggen en de logistiek in de war is geschopt. De oorlog vormt ook een bedreiging voor het aanplanten van tarwe dit jaar in Oekraïne, omdat boeren bij de gevechten betrokken kunnen raken.

De tekorten zullen waarschijnlijk overslaan naar het volgende seizoen, of mogelijk zelfs nog langer.

Volgens de Verenigde Naties (VN) staan de voedselprijzen al op een historisch hoogtepunt en zullen de prijzen nog verder stijgen. Daardoor zullen de problemen van importeurs nog groter worden en nog meer mensen zullen honger lijden.

Dit zei minister Verlinden zondag nog over de stijgende branstofprijzen: